----------------------- Page 1----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Medicina Esperanta Terminaro Ĉefa kompilinto: D-ro JOSEF HRADIl 2951 Mnichovo Hradiště 1161,CZ. E-mail: mudrhradil@seznam-cz Kvina reviziita elektronika eldono. 2008 ANTAŬPAROLO En tiu ĉi terminaro multaj terminoj iom malfacile kompreneblaj havas diverslingvajn tradukojn (greka, latina, angla ktp) kaj/aŭ nur simplajn esperantajn klarigojn, tamen tiuj ĉi klarigoj tute ne estas kompletaj, sed ofte nur sugestoj (ekz. bastoneto = ĉelo en retino). Kiam detala klarigo troviĝas en Plena Ilustrita Vortaro, ni simple skribis "PIV" aldonante nenian klarigon. Povas esti kompreneble, ke ankoraŭ mankas gravaj terminoj aŭ troviĝas superfluaj neologismaj vortoj. Tamen ni intence ne enhavigis ne nur botanikajn vortojn (ne multe rilatajn al medicino), nomojn de biokemiaj substancoj, enzimoj kaj medikamentoj, sed ankaŭ tiujn de reakcioj, malsanoj kaj sindromoj kun personaj nomoj, ĉar ili estas facile fareblaj fare de ŝanĝo de konsonantoj kaj/aŭ vokaloj en la radiko laŭbezone kaj aldono de finaĵoj al la internaciskale uzataj terminoj aŭ novaj vortoj: ekz. glycogen glikogeno, hydroxylase hidroksilazo, Benedict's reaction Benedikta reakcio (aŭ reago), Besedow's disease Basedova malsano. Aliflanke neologismo ŝajnas esti neevitebla almenaŭ ĝis certa grado pro la evoluo de medicino (aŭ de scienco) kaj ankaŭ por faciligi komprenon kaj vortofaradon. Ekz. anemio estas pli facile komprenebla ol sensanga aŭ malmultesanga malsano, ne nur por medicinistoj, sed ankaŭ por laikoj, kvankam la termino "anemio" en tiu ĉi ekzemplo ne estas neologismo. 1 ----------------------- Page 2----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Mallongiloj (-)radiko aǔ prefkso ((-)) estas latinaj terminoj nepre tradukendaj aǔ neuzeblaj bk – biokemio Br Briquet-vortaro fiz – fiziologio FT – fizikala terapio k – kaj ka – kaj aliaj kk – komparu kun kem – kemio ktp – kaj tiel plu lingvoj – A, G, Gr, L ntr – netransitiva verbo pfs – prefikso PIV – Plena Ilustrita Vortaro rtg - roentgeno sfs – sufikso sig – signifas tn – tiel nomata tr – transitiva verbo 2 ----------------------- Page 3----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil A a-, Pseŭdoprefikso en grekdevenaj sciencaj vortoj, kun la signifo "sen, ne". Antaŭ vokalo kaj h tiu pfs alprenas la formon: an. āā, (uzata en recepto) abakteri-a abazi/a (Gr, basis = paŝo), -o, PIV ABC-sistemo de sangogrupoj abdomen-o, ventro, -a kavo abdukci-o, pref. abdukt/o, -i, -a, -anta abduktor-o, PIV aberaci-o, PIV, kromata -o, sfera -o, -i (tr), -a a/beta/lipoproteinemi-o abiogenez-o, PIV abiotrofi-o ablaci-o, deŝiriĝo (de retino, placento,ungo) ablaktad-o, debrustigo, demamigo ablefari-o, (Gr. blepharon = palpebro) abnorm-a, nenormal.a aboral-a, for de buŝo abort-o, -i (ntr), -ajo, -igi, -igilo, -iveco, -ulino, artefarita -o, frua -o, kompleta -o, minaca -o, mis-o, toksa -o abrazi-o, PIV abreografi-o absces/o, akuta, apendica, cerba, encefa/a, frida (malvarma), haŭta, hepata, kronika, mama, metastaza, paranefrita (apudrena), peritonea, postmama, rektuma, retiomama, subhaŭta, tonsila –o abrupci-o abscis/o, (A. abscissa), PIV absciz-o, (A. abscission) horozontala akso de grtafo absenc-o senkonscieco absint-o, -aĵo, -ismo, PIV absolut-a, -a alkoholo, -a temperaturo 3 ----------------------- Page 4----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil absorb-i (tr), -iĝi, mal-a sindromo, -a bendo, -a spektro, -ilo, -eco abstemi -a, PIV, -ulo (abstinenco) abstin-i (ntr), -ado, -enco, -enculo, PIV abstrakt-i (tr), ekstrakti, -ado abuli-o, (Gr. boul = volo), PIV abuz-o AC E (angiotensino konvertiga enzimo A) acefali-o , -a, -u)o acerb-o PIV, adstringagusta - acervul-o, Br, kalkaĵoj en la ĥoroidaj pleksoj, kaj en la pineala korpo. Pref. –omo acetazolamid-o kontraǔglaǔkoma medikamento acetat-o, -a acido acetabul-o, (de koksosto) acetilen-o, PIV acetil-, -igi (tr), -a bakterio, -koenzimo A (Ko A)acetilkolin/o -estera aceton-o, -emio, -urio, PIV acetonaj (aŭ ketonaj) korpoj acid-o, -a, -aĵo, -eco, -igi, -iĝi, -fendiĝo, -ofila, -mordi (korodi), -nombro, -obaza ekvilibro, dolĉ-a, -ometrio, -orezista, -ozo acifein-o acikl-a, kem. alifata, necikla (kombinaĵo), -oviruso acil-, -igo, -igado, -portanta proteino (A. acyl carrier protein) acin-o PIV ACTH, adrenokortikotropa hormono adaktili-o, (L. Gr. daktylos = fingro) Adama pomo, (Adam) adamantin-o, PlV, -omo ADAM – STOKES sindromo aritmia sindrimi de portempa korhalto adapt-i (tr), -o, -iĝi, -ometrio, -ometro, -aj okulvitroj (rtg) adekvat-a PIV adenilat-o, -a acido, -otiklazo 4 ----------------------- Page 5----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil aden-o, glando, -algio, -ektomio, -ito, -ohipofizo, -oido, -oidaj vegetajoj, -oidektomio, -oidismo, -oidito, -okarcinomo, -omo, -opatio, -osarkomo, -otomio, -oviruso adenozin-o, adenozin-3', 5'-cikla monofosfato adenozin-o,mono (di, tri) fosfato (AMP, ADP, ATP) adermin-o, vitamino B6 ADH, 1. alkohol-dehidrogenazo 2. antidiureza hormono adher-i (ntr), -aĵo, PIV adneks-o adiadokokinez-o malkapablo fari rapidajn simetriajn mvojn- difekto de cerebelo adinami-o adip-a, -ektomio, -ociro (A. adipocere), -ocito, -ogenezo, -okelo (A. -ocele), -omo (lipomo), -onekrozo, -okinez-a hormono, -ozo adipat-o, -a acido adipsi/o Adison-a malsano adit-o, (L. aditus) adiuretin-o adjuvant-a, help-a adnat-a - ennaska adnaz-a, ĉenaza adneks-o, -ito adolesk-a, -i (ntr), -anto, -anteco, -ulo adolt-a-o, -u/o, PIV adrenal-a, epinefra, suprarena, -ektomio, -ino, -o (adrena glando), -a kortiko, -a medolo adrenergi-a adstring-i (tr), -a, PIV adukci-i (tr), aŭ adukt/i, aduktor-o, PIV adult-i (ntr), -a, -igi, -o, -ulo, sang-o (incesto), PIV adulter-i (tr), -acio, PIV adventici-o, adventico (PIV) 5 ----------------------- Page 6----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil advers-a AERO-, -embolio, -emio, -ismo, -oba, -obia, -obiozo, -ofagio, -ofila, -ofobio, -oforo, -ometro, -opatio (-malsano, A. aŭ sickness), -oplanktono, -osolo, -oterapio, -ujo (PIV), -umado, -umi afaki-o-, (A. aphakia) (Gr. phakos = lenso) afagi-o afazi-o, (A. aphasia), motora -o, PIV afebr-a, senfebra afekci-o, -a, -i (tr), PIV afemi-o, (A. aphemia) aferant/a, (A. afferent) aferez-o kem afibrinogenemi-o afina (ntr), -eco, PIV aflatoksin-o funga venenoel aspergilo flava aflikt-a platec-o, damo deprimo afoni-o, PIV afrazi-o, (L. phrasia = frazo),entenca malparolo afrodizi-o, PIV, -a, -iga, -igi, -igaĵo, -ilo afratoksikoz-o aft-o, PIV agac-o, PIV, -i (tr), -iĝi agalakti-o agamaĝlobulinemi-o agant-o agaragar-o, PIV agarik-o, speco de fungo, PIV agastri-o agenezi-o agenitalism-o agiri-o, (A. agyria) agitaci-/o agit-i(tr), -ado, -iĝo. (PIV) aglikon-o de glikozido aglukon-o de glukozido 6 ----------------------- Page 7----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil aglutin- i (-o-ino, -ogeno) PIV agnosk-i agnozi-o PIV agoni/i (ntr), -o, PIV agonist-o agorafobi-,oklostrofobio, spacangoro agrafi/o, PIV agramatism-o agripni-o sendorme-co adjuvant-a =helpa agranulocitoz- agravaci-o, (A. aggravate), -o agregi (tr), -aĵo, -ato agres-i(tr), -o, -ema, -iva (PIV) AGS – adrenogenitala sindromo aguezi-o senapetitecp aĝ-o -ogrupo, -okonsisto ahalazi-o akala) -ĥila tenden-o (Akila -), (Achilles) aĥili-o, stomaka -o , aĥlorhidri-o anacidec-o, hipacidec-o aĥoli-o, sengaleco, -a fekajo aĥoli-o de Schönlein (kaŭzanto de mikrozoonoza favo) aĥondroplazi-o aidos-o AIDS moke: seksa pesto ajl-o ajmalin-o ajnhum/-o, trofoneŭrozo kun spontana defalo de piedfingroj akalkuli-o akant-o, (Gr. acantho = dorno), -omo, -ozo (nigra), akantocitozo akapnemi/o akapni-o akar-o, PIV, skabia parazito (Br), -ofobio, -ozo akarbi/-o, (A. acarbia) 7 ----------------------- Page 8----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil akardi-/o, -ulo akatalazemi-o, sango sen katalazo akati-/o, timo eksidi akcel-i, -ado, -a nervo, -erino, -ilo, --atoro akcelerator/globulin-o, faktoro V. de sango-koaguliĝo akceptor-o akcesor-a, -ajo, -a nervo akcident-o aklorhidri-o akil-/o, aĥilio akinezi-o aklimat/izi (tr), alklimatizi akm-o, akme/o, (Gr. akme = pinto) akneo, PIV, juneca -o akolio, aĥolio akomod-i (tr), -o, -ado akonit-o, -ata acido, -ino akr-a, -iĝi, -agusta, -esona, -evida, -oleino akral-a AKRO-, (Gr. akros = akra), -cefalu/o, -dermatito, -dinio, -fobio, -megalio, -mio, -paralizo, -parestezio, -sklerozo, -mfalo (acromphalus) akrocianoz-o, PIV akrodekstrin-o akromat-a, -ino, -opia, -opsio aksel-o, -a kavo, -temperaturo akseloftol-/o, vitamino A aks-o, PIV aksial-a aksis-o, dua cervika vertebro, PIV akson-o, cilindrakso aŭ aksacilindro, PIV aktin-a, (Br). havanta ĥemian k biologian agadon (ekz. ultraviolaj radioj) aktin-o, I. kem. unu de la muskolaj proteinoj. 2. -odermatito, -omiceto, -omicetozo, -omikozo, -oskopio, -oterapio aktiv-a, -eco, -igi, -atoro, -a transporto 8 ----------------------- Page 9----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil aktomiozin-o akumulator/o, PIV akupresur-o akupunktur-o, PIV akustik-o, anat. PIV, -a nervo akuŝ-o, -i (ntr), -doloro, -igi, -intino, -istino, -ologio, -ologo, -ulino akut-a akv-o, -edukto, -okapa, -okondukilo, -okuracado, distilita akvo, minerala -o, reĝ-o -al-o, kem. sfs. sig. aldehidon, ekz. furfuralo akvir-ita alali-o, (L. lalia = parolo), parolnekapablo alanin-o alantoid-o PIV (A.L.alantois) alarm-o, -oreakcio (Selye) alastrim-o, varioloforma erupcia malsano ĉe neblankuloj en Usono. albin-o, -ismo albug-o, blanka makulo de korneo. albugine-o, -a, -ito albumin-o, -ometro, -urio aldehid-o aldo-, -furanozo, -heksozo, -piranozo, -zo, -nata acido (ekz. glukonata acido), -sterono aleksi-o, (Gr. lexis = parolo aŭ lego), perdo de legkapablo aleksin-o, pref. komplemento (en serologio) alel-o, (A. allele, G. Allel) alerg-io, -eno, -iologio, -iologo aleŭkemi-o aldosteron-o alfa-, (Gr. alpha), - amelazo,-blokiloj - fetoproteino (AFP), - globulino, - lipoproteino,-metildopo - receptoro ktp alfru-o algezi--o, hiper-o 9 ----------------------- Page 10----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil algid-a, -eco, PIV -algi/o, sfs. sig. doloron, gastr-o algodistrofi-a sindromo (Sudek) algoritm-o alicikl-a, kem. (A. alicyc 1ic), PIV alien-a, (F. aliéné), -eco, -isto, -ulo aliestezi-o alifat-o kem. PIV alikvot-o, (A. aliquot), kem. - de la solvaĵo alil-o, kem. PIV propenil-o aliment-i (tr), -a (glikozurio), -ado alkat-a, (A. alkaline), -eco, -emio, -io (A. alkali, alkalaj metaloj), -oido, -ometrio, -irezervo, -o (oksido aŭ hidroksido de certaj metaloj, PIV) -ozo, -a tero, -urio, -a tajdo alklimatiĝ-i, aklimatiĝi alkaptonuri-o alkil-o, kem. -igo alkohol-o aloe-o aŭ aloo (PIV) al-o, (Gr. allos, pfs. sig. alia, malsama), -opatio, -oritmio, -osterika, -otransplantado, -otriosmio, -otrofio, -otropio, -ozo (unu de la heksozoj) lgoritm-o alotriofag-o(A.allotriophagy,; Gr allotrio=fremda, phangein=manĝi) alt-a, -o, -eco, -frekvenco, -kresko altern-a, -e, -i (ntr), -iĝi, -anta (kurento), -a hemiplegio (sinsekva), -a pulso alteplaz-o (trombolitiko),rt-PA,fibrinolitiko, hista aktivilo de lasminogeno altitud-a, -a malsano, -o almin-o, alminia oksido (Al O ), PIV 2 3 alumini-o, kem. elemento (Al), -ozo (aluminia trafo de pulmo) alun/o- (A. alum) 10 ----------------------- Page 11----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil alveol-o, 1. denta -, -ito, -algio, -ektomio, -otomio 2. pulma -, -a aero amalgam/o, -i (tr) amanitin-o, PIV amfetamin-o kem. amlodipin-o amar- o amasti-o amaŭr-zo, -a, PIV ambaŭ-, -dekstra (maldekstrulo), -flanka, -seksa ambivalenc-a, (L. ambi = ambaŭ) ambliop-a, -io, -ulo amboceptor-o, PIV ambos-o, (L. incus = inkudo), osteto en la meza orelo (PIV). ambr-o (A. amber, G. Ambra), PIV ambulanc-a, -o, = a servo ambulatori-o, -a, PIV ameb-o, -a, -ismo, -oida, -ozo ameli/o, (Gr. melos = membro) amel-o, -azo ( = amilazo, PIV), -oblastomo, -odekstrino, -oido, -oidozo, -opektino, -ozo (A. amytose) amenci-o, (L. mens = menso) amenore-o ametrop-a, (Gr. metra = utero), -eco, PIV amfiartr-o, (Gr. amphi = ambaŭflanke) amfigoni-o amfodiplopi-o amfofili-o, samtempa koloriteco per acidaj k bazaj farboj. amfolit-o, amfotera elektrolito amfoter-a, PIV.- em. ambaǔlanka+ jenacida, jen alkala amid-o, PIV amigdal-o, anat. (cerba kerno) amil-o alifata radikalo (C5H 11-), -alkoholo, -nitrito amimi-o, (Gr. mimos = imito), perdo de gesto. 11 ----------------------- Page 12----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil amin-o, -oacido, nutre esenca -oacido, limiga -oacido (nut), -osukero amino/benzoata acido, para- -(PABA) amiotaksi/o, kvazaŭĥoreaj movoj amiotrofi-o, -a (laterala sklerozo) amitoz-o, PIV amjeli-o amnezi/o, PIV amni-o, -a akvo, -a a/o, -ocentezo, -oskopio, -orupturo Amona komo, (Ammon) amoni-o (NH +), -a klorido, -emio, -urio, -ako (NH aŭ 4 3 NH4OH) amor-i, seksami, -isto, -istino, PIV ampleks-a, -o, -i (tr) amplif-i (tr), -o, -ilo amplitud-o ampol-o amput-i (tr), -ado, PIV amuzi-o aŭ amuziko (Br), (Gr. amousia), instrumenta -o, voĉa motora -o anabioz-o anabol-o, -ismo,-iko anacid-a, -eco anaerobi/a, PIV anafaz-o anafilaksi-o, -a, PIV anafrodizi-o, -igaĵo anakinezi-o, PIV anakrot-a, -a pulso analepsi-o analeptik-a, -o, PIV analgezi/o, -ko, PIV analiz-i(tr), -ado, -o analog-a, -io, -o anamnez-o 12 ----------------------- Page 13----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil anankasm-o, trudaj pensoj aŭ agoj) anaplazi/o anartri-o, nekapableco artikulacii vortojn. anasark-o, (Gr. hidrops ana sarke), PIV anastigmat-a, -o, -ozo, PIV anasto-mzo anatoksin/o anatom-o, -io, -iisto ANDRO-, (Gr. andro = viro), -fobio, -geno, -logio, -sterono, -topio, -triĥio anemi-o, -a, -iĝi, -o aĥrestika, aplastika, eritroblasta, gajnita, hemolitika, lipokroma, maligna (pernicioza), posthemoragia, serpa, vermicioza anencefal-o aneozinofili-o anergi-o aneritropsi-o anestez-i (tr), -o, -a, -ilo, -ino, -iologio, -iologo, -isto,a.konduka anestr- eco, disfalo ekz de metabolismo aneŭrin-o, vitamino B1, PIV aneŭrism-o, PIV ANGI-, (Gr. angeion = vazo, ĉefe sangovazo), -algio, -ektazio, -ito, -oblastomo, -ofibromo, -ografio, -okardiografio, -ologio, -ologo, -omatozo, -omo, -oneŭrozo, -oparalizo, -opatio, -(makro-,mikro-) -oplastiko (laseroplastiko), osarkomo, -osklerozo, -ospasmo, -ostenozo, -otensino (-otonino) ANGIN-o, -o abscesa, fibrinoza, flegmonoza, folikla, kronika, katara, nekroza, pseŭdomembranoza, recidivanta, brust- o = brustangoro aŭ kora angoro angor-o, brust-o, kora-o (L. angor aŭ angina pectoris) angostur-o, kontraŭfebra vegetaĵa medikamento, PIV angstrom-o, 10-10m angul-o,buŝ-, anhedoni-o (malkapablo ĝoji) 13 ----------------------- Page 14----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil anhel-i, -o (dispneo), PIV,streĉe spiri anhidr-a, -amnio, -emio, -ido (kem), -ozo anĥilops-o, tumoreto ĉe larmsako (Br) anilin-o animal-o, -a karbo anim-a, -i (tr), -o, -stato ANIZ (O)-, (Gr. anisos = nesama), -ocitozo, -eikonio, -okorio, -ometropio, -oforio, -osfigmio, -otropio, -urio anjon-o, -interŝanĝa rezino ankilo-, (Gr. ankylos = algluiĝo);ankilo/blefar-o -dontio, -gloso, -zigo, -ziĝo, -zo ankilostom-o, -iazo, -ozo, PIV ankone-o, muskolo de kubuto (L. m. anconeus), PIV anksi-o, -a, -oza, -eco, -ozeco anodo, -a anofel-o, PIV anoftalmi-o anoksemi-o, -a, PN anoksi-o, -a, PIV . - anomal/o, -aanomaloskop-o (instrumentopor testi kolorblindecon) anomi-o, (A. anomia) anoni-/a, -a arterio, PIV anopsi-o, ĥemi-o, PIV anoreksi-o, mensa, nervoza, PIV anorgan-a, ( kemio) anorĥi-o, (Gr. orchis = testiko) anormal-a, nenormala anosmi-o, PIV anoti-o, anomalio senorela anovari-o anovulad-o, -a menstruo ans-o, anat. (A. loop), PIV, anso de Henle anoreksi-o (malapetito) antabuz-o (medikamento kontraǔ) 14 ----------------------- Page 15----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil antacid-o antagonism-o, -a antagonist-o, antalgi-a paŝo, staro antaŭ-, -brako, -kamero (de okulo), -molaro (dentes premolares), -naska, -tempa akuŝo, -ŝarĝo (A.preload)---streĉo, --širmo antecedent-oj, PIV antefleks-o, antepozici-o anteropost-a rtg pozicio anteversi-o (Br) anthelmintik-o ANTI-, -acida, -afrodiziaĵo, -agonisto, -agregaciloj, -algetiko,- anemikoj, -aritmiloj, -artikito, -biotiko, -biozo, -diareo, -diuretiko, -diureza hormono (ADH), -doto, -emetikoj, epilepsiloj, --fibrinoliziloj, -flogistiko, -febrilo, -genero, -geno, -gonoreo, -hemoftlia faktoro, -hemolizo, -hidropsa, -hidrotiko, -histamino, -ketogena, -kodo, -koagulilo, -koncipa, -kocipilo, -korpo, -laksiko, -leǔkotrienoj. -limfocita, -lipotropa substanco, -metabolito, -miceta, -mikotiko, -neŭralgiko, -nuklea, -oksidanto, -paralizo, -piretiko, -podo (optika),-protozoiko,- psoriatiko. -retimata, -sepsa,-sepsilojm -sero, -tenaro (Br), - tetanoza, -trombino, -toksino, -trago (Br),-ulceriloj,-uratikoj, -tuberkuloza,--virusiloj antimon-o, kem. elemento (Sb) anul-o fibroza, umbilikla ASLO antistreptolizin-o antrakosilikoz-o antrak-oz/o, PIV, (L. antrax = karbo) antraks-o, PIV antr/-o, PIV, (L. antrum), -otomio anul-o fibroza, umbilika antropo-, (Gr. anthropos = homo), -fagio, -fobio, -logio, -metrio, -morfa (homsimila), -morfismo 15 ----------------------- Page 16----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil anuri-o, eksterrena, refleksa, rena, renodevena, subrena anus-o, artefarita –o aort-o, -a, -algio, -arko, -ektazio, -ito, -ografio, -ostenozo apali-o sencerbeco aparat-o, jukstaglomerula -o aparatireoz-o apati/o, PIV apatit-o, PIV apatogen-a, nepatogena apeiloz-o, kolerminaca mimiko kaj konduto apeks-o, PIV, anat. (L. apex), krania, pulma apend/ektomi-o, -icito, -ico, -icopatio apepsi-o, PIV apercept-o aperiti-vo apertur-o (truo) apert/a, -a frakturo apetenc-o, PIV apetit-o, -ega; sen-a, -veka apik-o, (L. apex = pinto), -olizo, -otomio, -atuberkulozo apinealism-o apiretik-a, senfebra, -eco apituitarism-o aplanat-a, sensfera aberacio, -eco aplazi-o apne/- – senspireco aplik-o - uzo,dono APO-, (Gr. apo = for de, disde), ofte montras proteinan parton de iu konjugaciita proteino. -enzimo, -feritino, -fizo, -krina glando, -morfino, -neŭrozo, -pleksio, -zemo (Hr, A. apozem), -zio (manko de soifa sento), -zicio (malŝato de manĝajoj) apotek-o, -isto apraksi-o, (A. apraxia) aproseksi- o totala perdo de atentemo 16 ----------------------- Page 17----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil aprosopi/o, denaska manko de vizaĝo AP-sindrom-o (L. angina pectoris), antero-postera pozicio (RTG) apsitiri-o (A. apsithyria), histeria muteco aptialism-o arabin-ozo arakidinato, -a acido arakidonat-o, -a acido arakn-o, araneo aŭ aranea membrano (anat), -odaktilio, -oendoteliomo, -oidito, -oido, sub-a hemoragio arborvirus-o are-o a/refleks-io senrefleks-a arenoblastom-o (A arenoblastoma,, Gr arrheno=vro, blasto=ĝermo) areol-o, PIV argas-o, akaro (A. tick) argir-ozo (A argyria, Gr argyros=arĝento) arginin-o arĝent-o, kem. elemento (Ag), -afina arĝiri-o, (A. argyria), -ofila arĝirat-o, medikamento, PIV arĥenoblastom/o, (A. arrhenoblastoma) arĥenteron-o, (G. Urdarm) aritenoid-o, laringa kartilago aritmi-o ark-o, -aĵo, -eco, -forma, -lumo, aorta -o arnik-o, (L. arnica montana, Br), -aĵo arom-o, -a, -ata, -atizi (tr) arsacetin-o, drogo, PIV arsen-o, kem. elemento (As), -ata acido (H AsO ), -ikoataksio, 3 4 -ikismo, -ita acido (H AsO ), ---iko, - 3 3 omelanismo artefarit-a, -aĵo, -a kruro, -a reno artemizi-o, PIV 17 ----------------------- Page 18----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil arteri-o, -a, -ektazio, -ektomio, -eto, -ito, -ografio, -ogramo, -okalkiĝo, -onekrozo, -osklerozo, -otomio, -ovejna anastomozo artifik-o, -a, PIV artik-o, -otordo, el-iĝo, -a reŭmatismo, dis-igo, (re)en-igi artikul-i (elarolon) ARTR-, (Gr. arthron = artiko), -algio, -ektomio, -itismo, -ito, -ocentezo, -oplastiko, -opodoj, -ozo, poli-ito, pseŭd- ozo, sinozo asbesto, -ozo ascend-i (ntr), -anto, -a degenerado, -a kojlo, -a kromatografio ascit-o, PIV aseksec-o asekur-i (tr), -o, -ata aseps-o, -a, -i (tr), PIV asfigm-o asfiksi-o, -i (tr); PIV asidu-aregule venanta aspermatism-o, aspermio, maanko da spermofluido) asimboli-o, (A. asymboly) asimetri-a, -a karbono asimil-i (tr), -ado, -iĝi, mal-i, PIV asinergi-o asinklitism-o, (A. asynclitism) asinkron-a asist-i, -anto asistoli-o, PIV askarid-o, -ozo, PIV askorbat-a acido, vitamino C asociaci-o asomni-o asparagin-o, amido de aspartata acido aspartam-o specio de artefarita dolĉigilo aspartato, -a acido aspekt-i (ntr), -o 18 ----------------------- Page 19----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil aspergi-o, -ozo, PIV aspermatogenez-o aspermi-o aspir-i (tr), -atoro, PIV aspirin-o, PIV aspleni-o, PIV aspr-a, PIV, -eco (A. asperity) aspartat-a amino-transfer-azo astazi-o, nekapablo stari (Br) asteatozo, manko de seba sekreciado astemizol-o antalerg-ilo asteni-o, PIV astenopi-o astenuri-o astereognozi-o astigmatism-o, -a, -ateco, PIV astm-o, -ulo astragal-o, PIV astr-o, -ocito, -ocitomo, -oglio,-virus-o Astrup-a esploro Aŝhof-a nodo atak-o ataksi-o ataraktik-o, pref. neŭroleptiko atavism-o, PIV ateleioz-o, (Cr. ateleia), kreskohalto ateleklazi-o, (de pulmo) atenolol-o atenu-i (tr), -o, -iĝi, -ilo, PIV aterogenez-o aterom-o, PIV ateroskleroz-o atest/i (tr), -anto, -aĵoj, -ilo, -o atetoz-o, (Gr. athetos = nefiksita) atik-o, (L. atticus), PIV, -ito 19 ----------------------- Page 20----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil atiroidism-o atlas-o, anat. unua kola vertebro, PIV, atlaso-okcipita membrano atlet-a habitato atmosfer-o atom-o, -bombo, -igilo (A. atomizer), -kerno, -numero, -pezo atoni-o, stomaka -o, PIV atopi-o -atoro, sfs. PIV ATP, adenozin-trifosfato atraŭm-a kudrilo atrepsi-o, (Gr. threpsis = nutri) atrezi-o, PIV atrici-o, grava kontuzvundo atriĥoz-o atri-o, du-a koro, PIV, -a takiaritmioatrofi atrofi- o, -i (tr), -iĝi, PIV atropinism-o aŭ atropismo (PIV), toksiĝo pro atropino. aŭd-o, -i (tr), -ebla, -ilo, -iogramo, -iometro, -iovida, -ifono, -organo, -sento aǔksili-a helpa ekz.interripa muskolaro aŭksin-o, planthormono, PIV aŭksotrof-a mutita organismo,kiu diference de gepatrageneracio postulas por kresko ĉeeston de unu aǔ plurajn speciajn materiojn aŭr-o, (L. aura), PIV aŭreomicin-o, PIV aŭrikl-o, (L. auricula antra), -o/ventrikla bloko, PIV aúrikl-a (akupunktura)orelkonka trapio aŭskulti (tr), -ilo, -umado, -umi (tr), aŭstralia antigeno aŭtakoid-o, ĉela substanco eniĝanta en sangofluon; -o ekscitanta = hormono, -o inhibiciiga = ĥalono, Br aŭtentik-a, -igi (tr), PIV aŭtismo, PIV 20 ----------------------- Page 21----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil AŬTO-, (Gr. autos = mem), -agresio,-akuzo -anamnezo, -antigeno, -antikorpo, -digesto, -erotismo, -gena, -grefto, -hemoterapio, -hipnozo, -fitona (A. autochthon, origina, aperanta en loko de sia origino), -imuneco, -intoksiĝo, -katalizo; -klavo, -lizo,-mobil/igaj (metdoj) –mutilig-o,)(memdefektigo)-noma (nerva sistemo), -nomeco, -nomio, --plastiko, -psio, -radiografio, -smio, -somo, -sugestio, -tokseco, -tomio, -transfuzio, -transplantado, -trofa averaĝ-o, aritmetika mezvaloro averzi-o, malŝato, rezisto, malbonvolemo aviad-o, -malsano, -medicino avid-a, -eco avidin-o, unu el la proteinoj en kruda ovoblanko avirulent-a avitaminoz-o, PIV -azo, sfs. montranta enzimon azid-o, (N H), PIV 3 azig-o (L. vena azygos). azoospermio-o azot-o, nitrogeno, -ata acido (nitrata acido HNO ), PIV 3 azotemi-o, PIV B bacil-o, -a, -emio, -ozo, -tusanto, -urio bacitracin-o loka antibiotiko bajofidbek-o v.fidbek-o bajpas-o, (A. bypass), flanka vojo; pontovojo bakalaŭr-o, -eco, PIV bakhaǔz-o tenajleto por oparacia tolaĵo,kunfikso baklofen-o mirelaksilo bakteri-o, -a, -emio, -cida, -ofago, -olizino, -olizo, -ologio, -ologo, -ostatika, -ostazo, -urio bakteroid-a 21 ----------------------- Page 22----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil balan-o, pfs. sig. glanon, -ito, -opostito ĵ balai-ado balneologia proceduro balbut-i (ntr), -o, -ado, -ulo balism-o, (L. ballismus = danco), hiperkinezo kun ŝancelado balistokardiograf-o, -io balneo-, pfs. sig. banon (L. balneum), -logio, -terapio balot-i, (ntr), -o, -ado (F. ballotement) rena balotado balzam-o, PIV ban-i (tr), -o, -gasto, -loko, -oterapio, sun-o, vapor-o bandaĝ-o, -i (tr), PIV, pansaĵo Banti-sindrom/o, (Banti's syndrome) barbiturat-o, -a acido bar-o, -i (tr), PIV bar-o, unuo de premo, PIV, -oceptoro, -ometro, hiper-a kamero barier-o, sango-cerba -o bari-o, kem. (Ba), -a sulfato barit-o. BaO, -a akvo (solvaĵo), solvajo de Ba(OH)2 Barlova malsano, (Barlow's disease L.sindroma valvulae mitralis) Barré-a korpuskul-.o nuklea sekskromozomo Bartolina glando, (Bartholin) Basedova malsano, (Basedow) basto-o, -eto (ĉelo en retino), lam-o bat-o, -i (tr), kor-o batofobi-o, fobio pri profundo batmotrop-a malleviganta iritecon de muskolaj fibroj Bauhina valvo, ileocekuma klapo, (Bauhin) baz-o, kem. alkalio baza metabola kvanto (A. BMR) bazaliom-o haǔta tumoro bazilar/-, -a arterio, -a meningito, -a tuberkulozo bazilik-a, -a vejno bazofil-a, -eco bazotrib-/o, dispremo de infana krania bazo dum akuŝo beb-o, -ovartejo 22 ----------------------- Page 23----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil behavior-o, -a kuracado, -ismo (teorio pri la konduto) beladon-o, PIV benign-a, PIV benzedrin-o, amfetamina sulfat benzodiazepin-o sedativo benzokain-o anestetiko benzen-o, C H , PIV 6 6 benzin-o, PIV benzoat-o, -a acido, PIV beta-, . ( -blokilo, -lipoprotein-o -oksidado, -ondo, -radio, -receptoro, -trono bezafibrat-o hpolipidemik-o bezoar-o, PIV beribe-/o, PIV brilioz-o toksigo de berilio,melalapolvero BFU-G, sangoĉelo jam proliferanta en eritroidan ĉel-linion bibliomani/-o, libromanio, PIV BI-, sig. du bicefal-o biceps-o, muskolo de brako k femuro bifasket-a bifaz-a bifid/o- -a spino, -obakterio bifokus-a, -aj okulvitroj bifurki-/o, (L. bifurcatio tracheae) bigemin-a, -a pulso (bigeminio, ĝemelpulso) bigvaniadin-o bikarbonat-o, natria -o, pref. hidrokarbonato bikonkav-a, PIV bikonveks-a, PIV bikuspid-a- -a valvo bilateral-a duflanka, ambaǔflanka bilharzi-o, -ozo parazita malsano BILI-, (L. bilis-galo), -fera dukteto, -grafro, -rubino, -verdino binoul-a dvouoční 23 ----------------------- Page 24----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil BIO-, -elektro, -fiziko,-geno, -genezo, -katalizo, -kemio, -kinetiko, -lampo, -logio, -logo, -metrio, -mezuro (A. bioassay), -mikroskopo,- psio, -.sfero biontologi-o- PIV biotin-o, vitamino de B-grupo bajofidbek-o (A.biofeedback) v. fídbek-o bipolar-a bismut-o, kem. (Bi), PIV biuret-o, -e reakcio, PIV blanko (substanco (de cerbo)) blastem-o (G. Keimstoff), PIV BLASTO-, -dermo, -genezo, -mero, -micetozo, cito-mo blastul-o, PIV blaz-o, -iga, PIV blefar-o, pfs. sig. palpebron, -ito, -optozo, -ospesmo, -oplastiko, -oplegio blen-o, (Gr. blennos = muko), -oftalmio, -oragio, -oreo, -urio blind-a, -eco, -igi, -iĝi, -ulo, -a punkto, -a testo blok-o, -i (tr), atrioventrikla -o, PIV, -ilo blua malsano, cianoza kormalsano, (A. blue disease) BOD, biologia oksigen-postulo (A. biological oxygen demand) bol-i (ntr), -igi, -igita akvo, -punkto bolus-o PIV unuopa granda dozo de medikanto bomb-o, atom-o, hidrogen-o bopindol-o (hipotensilo) bor-i (tr), -anta ulcero bor-o, kem. (B), -akso (natria borato) borborigm-o, intestobruo boreli-o, (A. borrelia), -ozo (spiroketozo) Bornholma malsano, (Bornholm) Botala dukt-o (aŭ truo)(Botallo) botrop-o, speco de venena serpento, PIV botuliocefal-o botuliomikoz-o botulism-o 24 ----------------------- Page 25----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil BRADI-, (Gr. bradys = malrapida), -kardio, -kinezo, -lalio, -leksio, -pepsio, -pneo, -psikismo, -sfigmo, -urio BRAĤI-, (braki-) (Gr. brachys = mallonga), -bazio (mallonga paŝo), -cefalo, -daktilio brak-o, supra membro, -otomio, -umi, antaŭ-o, sub-o (akselo), supra -o brakial-o, (L. m. brachialis), PIV bran-o, P1V branĉ-o, - aro, -eto, -ita grasacido brankard-o, portilo de malsanulo bregm-o, PIV brog-i (tr), -vundo, PIV brom-o, kem. (Br), kalia -ido (KBr) bromat-o, -a acido (HBrO3) bromelsin-o enzimo el ananaso bromit-o, -u acido (HBrO ) 2 bromoform-o, CHBr3 BRONK-O, (L. broncho), -a, -eto, -etito, -oektazio, -ografio, -odilato, -ofonio, -omikozo, -oplastiko, --oplegio, -opneŭmonio, -olitiazo, -oskopio, -ospasmo, -ospirometro, -ostenozo, -otomio bronz-a diabeto bros-ado akvokuraca metodo brov-o, -a; inter-a bru-o, -a, aŭskult-o bruceloz-o, PN brulum-o, inflamo, PIV brul-o, -i (ntr), -valoro de nutraĵo (. G. Brennwert, A. fuel value) -blaz-o, -vundo brucin-o, PIV bruksism-o dorma dentgrincado brust-o, -angoro, -kestol(-korbo) = torako, -osto, de-igi (suĉinfanon) BTU, (A. british thermal unit) bubon-o, PIV 25 ----------------------- Page 26----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil buformin-o antidiabetiko bufr-o kem. , -osolvaĵo, PIV buĝi-o, PIV bukcinator-o, PIV, muskolo de la vango (m. buccinator) bulb-o, -a, har-o, mjel-o, okul-o bulimi-o, PIV buljon-o, PIV bull-o, etmoida-o, PIV bulpied-o, (A. clubfoot) BUN (A. blood urea nitrogen) buret-o, PIV burst-o, -ito, -ektomio, PIV buŝ-o, -a, -kavo, -malfermilo, per-a nutrado, post-o (faringo), -preno butamirat-o antitusilo butanol-o, butilalkoholo buterat-o, -a acido (butera acido) buteril-o, PIV buterometr-o, PIV buton-o, med. ĝenerala nomo de ĉiuj haŭtaj elstaraĵoj (akno, blazo, bullo, papulo, pustulo ktp), PIV C CDP, citidin-difosfato CEA, (A. carcinoembryonic antigen) cedr-a oleo cend-o ( l/1oo de Eǔ) cefalo-, pfs. sig. kapon, ankaŭ kefalo-, -algio (kapdoloro), -ometro, -otomio, -otribo, -otripsio, akro-ulo, cefalosporin-o (antibiotiko),cefalopag-o kunkreskajo de ĝemeloj kun du kapetoj cefale-o, cefalin-o aŭ ( kefalin-o- kolesterolo-flokiĝtesto) cekum-o, -o moviĝanta, PIV 26 ----------------------- Page 27----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil celiak-a, -io celul-o, (L. celula = ĉelo), -o etmoida, -ito (inflamo de kuniga histo) celuloz-o, PIV cement-o, PIV cent-o l/1oo de Eǔro centez-o trapiko centr-o,-mer-o (formaĵo de ĉela divido)de kromozomo-j ), -osomo, -a vido, -a nerva sistemo centrifug-i (tr), -i/o, -a (decentrokura), -e tubo, PIV centripet-a, PIV cerb-o, -a,-a evento, -eto (cerebelo), -ospina, -oskuo, en-igi, -a ondo (kurento) cerebr-o, (L. cerebrum), -ozido (bk), -ospina fluaĵo, PIV cerklaj-o, (F. cerclage, A. encircfing) (de rompita osto) cerumen-o, orelvakso, PIV cervik-o, anat. -a vertebro, denta -o, uterao cezara tranĉo, (A. cesarean section) cezio, kem. (Cs), PIV cestod-o, (parazito), PIV CFU, (A. Colony-forming units), sanga tribĉelo plurpotenca CFU-C, tribĉeloj kapablaj krei koloniojn en kulturoj CFU-E, tribĉeloj eritropoetinsensitivaj determinitaj CFU-BLB, limfocitoj kreskantaj sur agaro CFS, granulopoetino, faktorostimulanta eritropoezon CFU-PM, determinita antaŭulo de makrofagoj cian-o, -ata acido (HCN), -kali-o. -ido, -ozo cibernetik-o, -a, PIV cifoz-o aŭ kifozo, PIV cikatr-o, -iĝi, -igi, PIV CIKL-O-, -a, plur-a, -opo, -ofrenio (pref. maniodepresio), -otimio, -otrono, -a AMP (-a adenozin-monofosfato, cAMP) ciklit-o, inflamo de ciliaro cili-o, ĉefe ĉela haro, ankaŭ haro ĉe okulo (pref. okulharo), PIV 27 ----------------------- Page 28----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil cilind-/o, -urio cindr-o, -igo seka k malseka (kem) cingul-o, (L. cingulum), PIV cirkadi-a (A. circadian), -a ritmo, cirkadia, tagnokta cirkl-o, duon-aj kanaloj (de interna orelo), -a dikroismo (CD) cirkonferenc-o, PIV cirkul-i (ntr), -o, -igi, -ada organo CIRKUM-, -cidi, dukcio, -ferenco, -flekto, -skripta, -valata ciroz-o, hepato-o, PIV cirsocel-o, varika tumoro, precipe skrota (Br) CIST/O, kiel pfs. ĉefe sig. urinvezikon, -algio, -ektomio, -ito, -opelvito, -opielito, -oskopio, -otomio, -rono(baktera geno) cistein-o, PIV cistern/-, PIV cistin-o, -urio, PIV cist-ito, -adenomo,-oskopo cis-trans-izomerismo, -omo,-ozo cisticerk-o cistron-o, (genetiko) cit-i (tr), -aĵo,ologio, -okin-o,-megalovir-o,-oplasmo,-ostatiko CITO-, (Gr. kytos = ĉelo), -blasto, -diagnozo, -kemio, -kromo, -lizo, -plasmo, -zino citrat-o, -a acido "clearance" (A), volumeno de sanga plasmo purigita pere de reno pri iu substanco en 1 min. covperit/o, inflamo de bulbouretraj glandoj (laǔ glandulae Cowperi) CTskanil-o, kompterita tomografa skanilo (A. computed tomography scanner) cucugamuŝi-o, speco de akaro, kiu infektigas iun rikeciozon en Japanujo precipe ĉe rivero de iu distrikto. Ĉ ĉalaroz-o, (A. charalosis) 28 ----------------------- Page 29----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ĉalazi-o, tumoreto sur palpebra rando ĉalon-o, (Br) aŭ ĥalono (F. chalone) ĉel-o, ekster-a, intra-a (en-a) akvo, -segmentado (mitozo), sangotrib-o ĉement-o, dentino, PIV ĉil-o, aŭ ĥilo (A. chyle, L. chylus) ĉim-o aŭ ĥimuso (A chyme, L. chymus) ĉizil-o, (uzata en osta kirurgio), PIV D dakriocist-o, (Gr. dacryon = larmo), -adenomo, -ito, PIV daktiloskopi-o, PIV dalton-o, kem unuo de molekula pezo (l.66 x 10-24 gramo) daltonism-o, PIV dampingsindromo, (A. damping = dampado) Darvinism-o, (Darwin) darsonvaliz-i (tr), PIV dartro, (F, dartre), PIV,ekzem-o,urtik-o daǔro de efikodozado deacid-i (tr), -ado deaksiĝ-o debil-a, (L. debilis = malforta), -eco, mensa, korpa, postmalsana malforteco decerba frigideco deci-, dekono, -belo, -gramo, -litro, -metro decidu-a, (L. deciduus = fali), -o, -omo deferent-a dukto defibrilad-o, senigo de fibro defibrinig-o, senigo de fibrino, -ita sango deficit-o, PIV defoliiĝ-o (A. exfoliation) degener-o deflatil-oj, karminativoj deform-i (tr), -o, -iĝo, -anta artrito 29 ----------------------- Page 30----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil degener-i (ntr), -o, -ado, PIV de-kalciĝ-o ĉe osteoporozo dehidro-, -azo (-atazo), -oaskorbata acido, -ogenazo dekant-i (tr), -o, -ado, PIV dekarboksil-i (tr) -ado, -azo dekokt-i (tr), -o, -aĵo (L. decoctu m), PIV dekstran-o dekstrokardi-o dekstrin-o, PIV dekstroz-o, D-glukozo dekomprem-o – fenomeno de subakvigo (kesona malsano), liberiko de premo kontraǔ najbara organo dekonduk-a anesezi-o, -ilo dekongest-o dekstran-o koloida nutra solvaJo kun glukozo dekstroz-o saĥarido dekubit-o, - eskaro, PIV dekurs-o deleter-a, danĝera, mortiga delir-o, -i (ntr) (L. delirium), PIV deltoid-o, (L. m. deltoideus), PIV demarkaci/o, PIV- demenc-a, -o, -eco, PIV demineraliz-o demjelin-igo demodekso, speco de akaro, PIV demono/mani-/o, PIV denask-a, -a eraro de metabolo denatur.- i(tr), -ita alkoholo, -ita proteino dendrit-o, PIV denerv-igo deng/o, PIV dens-a, -aj haroj, -a solvaĵo, -eco, kem. koncentriteco, -itometro dent/o, -ara alko, -ingo (L. alveolus), -ado (-a formado aŭ evoluado), -algio –iĝo, -ino (-a eburo), -a kolo, -ologio, 30 ----------------------- Page 31----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil lakto-oj, antaŭmuela -o, muela -o (molaro), malfrua aŭ saĝeca -o, kanino, trane-o (incizivo), emajla kutiklo, -a reenplanto, artefarita -aro, falsa -o, rektigaparato por -o, -a kario, peri-ito, -ingito, -omo, -opurigilo (-obroso), sen-a, mikro-eco, malfirma aŭ malfksita -o, -a pulpo deoksxi- kunmetaĵo senoksigenita,-ribonukle-azo depersonalizaci-o depigmentad-o, senpigmentado depistaĵ-o amasa amasa malmutekosta serĉadodrĉado depolariz-i (tr), -ado, malpolimeriĝi depolimeriz-i (tr) depot-o, med. -a insulino, -a graso deproteini-/i (tr), senigi proteinon depilad-o, senharigado depravaci-o, (Br), nenorma kaj iom stranga eco de sentaĵo, morala disfalo dum normala inteligent-eco deprivaci-o manko da sento depresi-o aŭ deprimo, PIV derealizaci-o deriv-i (tr), -ado, -aĵo derm-o, (L. corium = A. true skin = vera haŭto), ekto-o, ento-o, -atologio, -atologo, -atomo, -atozo, -atito, -ografismo, -atolizo, -atomikozo dermoid-a, -cisto descend-i (ntr), -a kojlo, -a pielografio desegn-i (tr), tra-i (per rtg) desensibil-o desinfekt-i (tr), -ado, -o, PIV desinserci-o desintegrad-o, disfalo de histoj (aŭ de moraleco) desmocit-o, (Gr. desmos = ŝnuro) desmosom-o deskvamiĝ-i (ntr) desodor-i (tr), senodorigi desorientad/o 31 ----------------------- Page 32----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil destil-i detekt-i (tr), PIV deterg-i (tr), purigi (vundon aŭ aliajn), -ilo determin-i (tr), -ado, -ebla, -ismo deterior-iĝi mense,psike fali detoksig-i (tr) sentoksigi detrusor-o, ekz. -o de urino = muskolo de urinveziko detumesk-i senŝveliĝi deŭteri-o, -a oksido (peza akvo) deven-o, deriviĝo, aŭto-o, -aĵo deviaci-o, PIV deviga, ne-a = fakultativa diabet-o, sukera -o, hidruria –o diaetilmorfin-o (analgetik-o) diafan-a, PIV, mal-a, -eco, -oskopio diafizo, (de osto), PIV diaforetik-o, stimulanto de ŝvitado diaforez-o, ŝvitado, -a, -iga diafragm-o, -a, -optozo, PIV diagnoz-o, -istiko (diagnostiko) PIV,-ilo diagram-o, PIV diakil-o, (A. diachylon), PIV dializ-i (tr), -o, hemo-o diapedez-o, PIV diare-o, lakso, PIV diartr-o, -ozo, PIV diasta-/o, malnova nomo de amelazo diasto-/o, PIV diaterm-/o, PIV diatez-o, PIV diazo-reago (aŭ -reakcio) dielektrika konstanto diencefal-o diet-o, -a, -iko, -isto, -a fibro, PIV difekt-o, -eco, -ego, -i (tr), -iga, -iĝi 32 ----------------------- Page 33----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil diferenc-/i (ntr), -ado, -iga diagnozo, PIV difrakt/i (tr), (radiojn), PIV difteri-o, PIV difuz-i (tr), -a, -o, PIV digastr-a, duventra, -a muskolo (m. digastriens) digest-i (tr), -o, -a, -ebla, -aparato (-organo), -a suko; -a ulcero, -gaseco,-ilo digital-o, -ino, PIV diĝit-a ciferiga dihidralazin-o ( hipotens-ilo) dihidrorgokristin-o (hipotensilo sanga) dihydroergotamin-o (sanga hipotensilo) diklofenak-o antirexǔmatiko dikrota pulso dikroism-o, cirkla -o, PIV dikumarol-o antikoagul-ilo dilat-i (tr), -ado, -anto, -iĝi, -i/o, -atoro, stomaka -o, PIV diltiazem-o dilu-i (tr), -ado, PIV dilthiazem-o dimer-o dukomponenta kunmetaĵo kem.,sinilo d trombozo dimensi-o, PIV dimis-i ellasi el hispitalo dinamik-o, -a ekvilibro dinamometr-o, PIV -dini-o algio dioptr/o aŭ -io, PIV- diplegi-o diplo-o, spogeca parto de plataj ostoj, PIV diploko-/o, PIV diploid-o diplopi-o, PIV dipol-o, dupoluso, -a momanto, PIV dipsomani-o, (L. Gr. dipsa = soifo), -ulo dirupci-o, disŝiro (ekz. de amnio) 33 ----------------------- Page 34----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil DIS-, pfs. en medicinaj vortoj sig. malfacilecon, malnormon, malbonon, difekton, - branĉiĝon; -artrio, -bazio (marŝdifekto), -ektazio, -fagio, -fonio, -foriko (ataraktiko), -hidrozo, -keratozo, -krazio, -kromatopsio, -kromio, -lalio (A. dyslalia), -leksio, -lokiĝo, -menoreo, -opsio (-opio, malfacila vidado), -oreksio, -orientado, -osmio, -pareŭnio, -pepsio, -plazio, -pneo, -proporcio, -ritmio, -sekcio, -taksio, -timio (A. dysthymia), -tokio, -topio, -tonio, -trofio, -urio dis-, Esp. pfs. sig. malkuniĝo, divido, foriĝo; -igo, -iĝo (de placento, retino ka),-kinez-o, -komfort-o,-lokiĝ -junkci- o,persi (tr), -premi (A. crush), -semi (tr), -semata, -ŝiriĝo, -ŝutitaj radioj (A. scattered rays),-trofi-o disenteri-o, PIV disertaci-o, PIV disĝerminom-o, (tumoro de ovario) disimil-i (tr), malsimili, -iĝi, -acio (-ado) disimul-i ltr), (A. dissimulate), -ado disk/o, intervertebra -o, -opatio diskinez-o, (A. dyskinesia) diskoid-a, -a eritematoda lupuso diskriminaci-i (ntr, tr), -a, -o disoci-i (tr), -o, -iĝi, senta -o dispensari/o, PIV- dispers-i displazi-o dispne-o dispozici-o, PIV, diatezo disproporci-o distal-a, anat. pliperiferia distens-o distikiaz-o, (Gr. dis = duoble, stichos = vico; A. distichiasis),duvicaj distingtor-o, rtg, korpopremilo distom-o, PIV, -ozo (paragonomiazo) 34 ----------------------- Page 35----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil distordiĝ-o, (A. F. G. Distorsion) distribuc-o disturbanc-o (ekz.afekta) diurez-o -iga drogo,( PIV), -ilo diurna PIV, -a variado, -o, tagnokta divulz-o (distenso) dizigot-o v.zigoto diverĝ-i (ntr), PIV, -a, - o, -igeco, -iga lenso divertikul-o, PIV, -ektomio DMSO dimetiloxid-o DNA deoxiribonukleata acido dorma apne-o dors-o, -a, PIV, -o de nazo, lango, mano, piedo dosier-o kolekto da dokumentoj doz-o, -i (tr), -ado, -ometro, permesebla -o, -o-respondo-rilato drakunkuloz-o, (L. Draccunculus = A. guineaworm = draketo), (parazitozo) drast-a, PIV, (A. drastic) dren-i (tr), PIV, -o, -ado, -ilo, -tub(et)o drepanocit-o, (Gr. drepane = falĉilo), -emio (A. sickle cell anemia) drog-o, -i (tr) (kucaci per -o), -ejo, -isto, -oherba teo (dekokto), v. dekoktaĵo, infuzaĵo, -odependeco, -o-rezista (bakterio) dromomani-o, (Gr. dromos = A. running) duDMSO, dimetil-sulfoksido DNA deoksiribonukleat-a acido dolikocefal-o, (Gr. dolichos = longa), -ulo dolikokojl-o dolor-o, -a, -i (ntr, tr), -igi, -eto, -plena, -punkto, -sento, brul-o, kap-o, obtuza -o, malsat-o, pik-o, pulsanta -o (G. Pulsationsschmerz), ŝir-o dominant-o, PIV 35 ----------------------- Page 36----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil don-i (tr), -o (A. administration of medicine), interna, perbuŝa, envejna, subhaŭta, intramuskola -o; trans-i (tr), trans-- ebla, -anto (A. donor) dopamin-o,-erga dop-i abuzi doppler-efik-o dozulepin-o, dromotrop-a influanta la rapidecon de kora ekscito en kora nerva trakto draĝe-o tegita piloido dubomani-o, (G. Zweifelsucht) duglasoj-testo, (de urino) dukt-o, ovo-o, spermo-o dulcitol-o, sukera alkoholo de galaktozo "dumping"-sindromo, v. dampingsindromo, . –duobl-a, -a ligilo (A. double bond), -e blinda ekzameno, -a spiralo (A. double helix), -a personeco duoden-o, -a ulcero, -ektomio DUON-, (semi-), -cirklo, -luna, -vivo (A. half life), -valor- tavolo (rtg, A. half-value-layer, HVL), -voja institucio (A. halfway house) dur-a, PIV, malmola durdisko(CD) duramatr-o, PIV duŝ-o, PIV, (F. douche). pluva, ŝpruca, disŝpruca -o, naz-o, vagin-o, -ilo E ebri-a, -o, -eco, -igi, iĝi, -ulo, PIV, -eco patologia ebur-o, dentino edem-o, PIV; kora, nefroza, rena, trofia -o EDTA, etilendiamin-tetraacetato efekt-o, -i, -a, PIV; -oro (A. effector) efelido-j, PI V, lentugoj (Gr. L. lentigo) 36 ----------------------- Page 37----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil efemer-a, PIV, (Gr. ephemeros = en unu tago), -a febro (nedaŭra febro) efebofili-o (seksa vira devio al adolescentaj knaboj) efedrin-o eferent-a, Br, forkondukanta, anat. eferesk-i (ntr), (A. effervesce), boli (ntr), PIV efik-i (ntr), -a, -o, -eco, flanka -o, post-o eflorescenc-o ekzantem-o ego-o, PIV, -ismo, -isto, -centra igo de parolo d vidata persono,. ekcentr-a, (A. eccentric) ekfim-o ekkresko haǔta ekg kondkt-o ekimoz-o, (G. Ekchymose) ekinoderm-o, PIV, eĥinodermo ekinokok-o, PIV, (L. Echinococcus) ekiri-o, japana infana malsano kun diareo ekkondrom-o, (A. ecchondromaeklampsi-o PIV, granda atako (F. grand mal), malgranda (eta) atako (petit mal) ekrin-a, -a ŝvitglando ekscit-i (tr), -o, -eco, -iĝemo, -iĝebleco ekshibici-o, PIV, (A. exhibitionism) ekskori-i (tr), PIV, -acio ekskreci-i (tr), -a, -ado, -o, -aĵo (L. exoreta) ekskrement-o, PIV, fekaĵo, urino, ŝvito ka eksosto-/o ekspansi-o, PIV ekspektor-i (tr, ntr), PIV, -o, -aĵo, -iga eksplod-i (ntr), PIV ekspon-o, -i (tr), PIV, rtg, aera, profundeca, supraĵa, fokusa -o; -rapideco, -omezurilo eksponencial-o 37 ----------------------- Page 38----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ekstaz-o, PIV, (A. ecstacy) ekstens-i (tr), PIV, -oterapio, -oro (muskolo) ekster-a, PIV, -a drogo (tiu por -a uzo), -a oblikva diametro (de pelvo) eksterpol-i (tr), PIV, -o, -ado ekstinkci-o, absorbeco, -a koeficiento (L. extinguo = A. quench) ekstirp-i ulceron, tumoron, tranĉe forigi ekstra-, PIV, prf. sig. "kroma, plia, aldona), -ĉela, -krania, -rena, -sistolo, -utera, -vaskula ekstrakt-i (tr), PIV, -ado, -o ekstrofi-o, (A. extrophy, exstrophy), malformaĵo ĉe kiu la interna surfaco fariĝas ekstera (Br). ekstrovert-a, (L. ekstra + vertere = turni), ankaŭ ekstraverta eksud-i (ntr), PTV, -o, -aĵo ektazio, PIV, aorta -o, angio-o ektim-o, (L. ecthyma), boranta, kakeksia, sifilisa, skabia, vulgara -o EKTO-, (gr. ektos = ekstera), -blasto, -dermo, -enzimo, -fito, -gena, -parazito, -plasmo ektomi-o, (A. ectomy, Gr- ektome) ektopi-o, PIV, (Gr. ektopos = aliloka), kora, lensa, rena, testika -o; -a gravediĝo ektomeli-o, denaska manko de gambo(j) ektropi-o, PIV, eversio, palpebra -o ektrodaktili-o, Br, (Gr. ektroma = aborto, daktylos = fingro), denaska manko de fingro(j) ekvator-o, PIV, -a ebeno (ĉe mitozo) ekvilibr-o, PIV, dinamika -o, nitrogena -o ekvin-a. (L. equus = ĉevalo), -a vosto (L. cauda equina) ekvivalent-o, PIV, mili-o ekacerbaci-o ekzakt-a ekzamen-i (tr), -o, medicina -o, interna -o (de virina malsano) ekzantem-o, PIV, (Gr. exanthema) 38 ----------------------- Page 39----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ekzem-o, PIV, (Gr. ekzeo, A. eczema), erozia, krusteca, papuleca, pruriga, pustuleca -o EKZO-, (Gr. exo = eksteren), -ergona reakcio, -oeritrocita, -oforio (diverĝa strabeco), -oftalmio, -ogena, -oterma reakcio, -otoksikozo, -otoksino, -osmozo, -ostozo elaidat-o, PIV, -a acido elac-o neadekvatan grandigita psikmotoria tempo elast-a, PIV, -a fibro, -a histo, -eco elastin-o, PIV elastoz-o, (A. L. elastosis) elefantiaz-o, PIV ELEKTRO- -do, -encefalografio, -fiziologio, -fokusigo (A. electrofocusing), -forezo, -magneta kampo, ondo), -miogramo, -kardiografio, -lito,-no, -niko, -nistagmogramo, -nmikrosknpo, - spir/resonanco, -okulogramo, -retinogramo, -sekcio, -terapio element-o, PIV, -aj korpuskloj (de atomkerno), kemia -o element-o, (L. elemi = rezino) elevac-o (de ekg kurbo, segmento) elimin-i (tr), PIV, -a ekzameno eliptocit-o, (A. elliptocyte), -ozo elmergiĝ-o, anat (F. emergence) elpren-o, (A. extirpation) elradiad-o elraz-o, (L. abrazio, G. Auskratzung) elspir-i (ntr), -o (A. expiration) elstaraĵ-o, anat, (L. processus) eltombig-o, (A. exhumation) elu-i (tr), PIV, -ado (A. elution) el/viŝ-ado masaĝa proceduro balnologi-a elokvento - parolkapablo elvok-i (tr), -ita potencialo (A evoked potential) emajl-o, PIV, -i (tr), denta -o. (A. enamel) eman-i (ntr), PIV, -o, -ado, -aĵo. -oterapio 39 ----------------------- Page 40----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil emanaci-o, PIV, radono embaras-o, PIV. -iĝo, stomaka –o embol-o, fazio senbezona ripeta frazembolo embol-o, PIV, -io, -ismo embri-o, -iĝi, -ogenezo, -ologio, -ologo, -omo, -opatio. -otomio embrokaci-o PIV (A. embrocation) emenagog-o, (L. emmenagoga) emetik-o, pref. vom/o, (Gr. emein = vomi) emetin-o, PIV emetrop-a, PIV, eŭmetropa, -io emfizem-o, PIV -emio, vortoradiko sig. "sango". ekz. hiper-o eminenc-o, PIV, (L. eminentia) ((emmolientia remedia v. moligaj kuraciloj)) emoci-i (tr), -o, PIV empiem-o, PIV empireŭm-a, PIV emuls-i (tr). -iĝi, -ilo, -io, PIV enalapril-o enantem-/o, PIV- enartroz-o, (L. enarthrosis) enantiomorf-o, optika izomero, antimero enerm-o (klism-,o irigac-io) ENCEFAL-O, PIV, -a, -ito, -ohernio, -ografio, -ogramo, -olito, -omo, -opatio, letargia -omalacio, peri-ito Endameb-o, Entamebo endarter-ito, -ektomio, obliterita –ito endoprotez-o endemi-o, PIV, -a, -ologio endergon-a, -a reakcio (endoterma reakcio) ENDO-, (Gr. endon = interne de), -cervikito, -dermo, -flebito, -gamio (parenca nupto), -gena, -kardo, -kardito, -koriono, -kranio, -kraniozo, -krina, -krinologio, -limfo (de interna orelo), -lizino, ---- metro, -metrito, -miokardo, -neŭrio, -neŭrito, -plasmo, -plasma retikulo, 40 ----------------------- Page 41----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil -plato, -skopo, -smozo, -telio, -terma reakcio, -toksino, -vaskulito endorfin-o (A. endorphine) energi-o, aktivado-o, kemia, kinetika, kunliga, nuklea, polenciala -o; -riĉa ligilo, -fonto englut-i, PIV, -o engram-o, (fiz. termino pri memoro) enkefalin-o enkondrom-o enkoproz-o aŭ enkopreso, nekonscieca fekado en infanoj enkorpig-i (tr), (A. incorporate), -o enoftalm/o, (Gr. enophthalmos) enostoz-o enspir-i (ntr), PIV, -o, -atoro entalpi-o, PIV, termodinamika termino enterit-o ENTERO-, -anastomozo, -biazo, -celo (intesta hernio), -hemoragio, -hepata cirkulado, -kinazo, -klizo (A. - clysis), -kojlito, -koko, -kolona, -lavado, -lito (-ŝtono),- patio, -ptozo, -spasmo, -stenozo, -stomio, -tomio, -tokseco, -toksikozo, -toksino, -vakcino, -viruso entordiĝ-o (ekz ileo) entozo/o, PIV- entropi-o, 1. fizik-kem termino; 2. med. internen-transturniĝo de la palpebrorando, PIV enukle-o, -i (tr), -ado, PIV enurez-o, PIV, nokta –o en/volv-iĝo baneja proceduro,laǔ Kneip, malvarmaj kompresoj enzim-o, PlV, -a, -ologio, izo-o, ko-o eozin-o, PIV, -ofila, -oflio, -openio ependim/o, PIV, -ito, -a kanalo, -omo epidemi-o, PIV, -ocentro, -ologio EPI-, (Gr. epi = aldone, sur), -dermo, -dermofito, -dermofitozo, -derytolizo (bulla), -dermomikozo, -- dermoid, -diaskopo, -didimo, -didimito, -didimektomio, -durala 41 ----------------------- Page 42----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil (spaco), -faringo, -fizo, -fizito -foro (A. -phora), -gastro, -gloto, -glotito, -kanto, -kardo, -kondilo, -krizo, -menoreo, -nefrino, -nefrito, -orkio, -ploo (omento), -sklero, -somo, -spasdio, -spastiko, -stakso, -strofo (malnova nomo de aksiso), -telio, -teliomo, -trokleo, -ziorafio (A. -sioshaphy), -ziotomio, -zoo epilaci-o, (L. pilus = haro), senharigo epilepsi-/o, -(o)forma, -ulo epitez-o kosmetika substitua protezo epiziotomi-o (ektondeto akusa de perineo) epoofor-o, (L. epoophoron parovarium), -ektomio epruvet-o, pruvtubeto epulis-o PIV erar-katastrofa teorio (de maljuniĝo) erekt-i (tr), -o, -oro erepsi-/o, miksaĵo de intestaj enzimoj eretism-o, PIV ergastoplasm-o ergokalciferol-o, alia nomo de vitamino D 2 ergograf-o, PIV ergometr-o, PIV ergonomi-o (optmaligo de homa laboro) ergosom-o, bk. poli(ribo)somo ergot/o, PIV, -ismo erinj-o, PIV, (G. Aerigne), hokforma ilo por anatomia dissekcado eritem-o, PIV, -o nodoza eritrasm-o, (A. erythrasma) eritremi-o ERITRO-, (Gr. erythros = ruĝa), -blasto, -blastozo (feta), -blastopenio, -cianozo (frigida), -cito (ruĝa sangokorpeto), -dekstrino, -dermio, -lizo, -megalio, -melalgio, -melio, -micino, -poetino, -poezo, -psino (rodopsino, vidpurpuco) erizipel-o, PIV, -oido 42 ----------------------- Page 43----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil erot-o, PIV, -a, -ika, -iamo, -ogena, -ografomanio, -ologio, -omanio escin-o (vejnokuracil- o) esozi-o, PIV erupci-o, PIV, komenca -o esenc-a, nutre esenca aminoacido, grasacido, -a oleo (volatila oleo) Eŝeriki-o eskap-o, -i (ntr), PIV eskar-o, PIV, (A. eschar), -iĝi, kuŝ-o Eskulap-o, Asklepio, PIV esmarka strongol-ilo ESR (A. Erythrocyte sedimentation rate, rapideco de eritrocito- sedimentado ) ester-o, kem. -igi, -azo estez-o, PIV, -ometro, hiper-o, hip-o esting-/i (V), PIV, -iĝo (A. extinction, quenching) estr-, v. oestr- etan/o, PIV, C2H6, -olo (C2H5OH) - eter-o, PIV, di-etil-o, nakozilo etiked-o, -i (tr) etil-o, (C H -), -alkoholo (etanolo) 2 S etilen-o, PIV, (H2C = CH2), eteno etiologi-o, PIV etmoid-o, PIV, -ito, -a celulo, -ektomio etuv/o, -i (tr), PIV EŬ-, greka prf (eu = vera, bona), -biotiko, -forio, -geniko, -globulino, -kariota, -kromatin/o, -metropa, -micetoj, -nuko, -pepsio, -pneo, -ritmo, -tanazio (A. euthanasia), -timio, -tiroida, -tokio eŭkalipt-o, PIV, -oleo (-olo) eŭstaka tubo, PIV evolu-i,-ado evalu-o (A.evaluation) taks-ado eventraci-o, (A. eventration) 43 ----------------------- Page 44----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil eversi-o, (ekz. de palpebro) evolu-o, PIV, -cio ezofag-o, -ito, -oskopio, -ostenozo, -a hiata hernio, dilatiĝo de -o (-ektazio) ezofori-o, (A. esophoria) ezotropi-o, (A. esotropia) F fab-o, PIV, -ismo (ankaŭ favismo, hemoliza malsano pro "Vicia faba aŭ fave") faci-o, PIV, 1. (L. facies): abdomena, adenoida, hepata, hipokrata, leona, pertusa, tetanosa, sardona . 2. (L. facialis): -a nervo, arterio, paralizo facilitaci-/o, faciligo, (nerva rehabiito FAD, flavin-adenin-inukleotido faden-o, PIV, (G. Faden) fagocit-o, -i (ntr), (Gr. phagein = manĝi), -ado fagomani-o fagofobi-o fajf-o, laringa -o, trakea -o fak-o, -isto (specialisto), -ulo FAKO-, (Gr. phakos = lenso), -o-anafilaksio, -celo, -cisto, -cistektomio, -erizo, -himenito, -lizo, - malacio, -matozo, -metro, -sklerozo, -skopo faktor-o fakult-o, PIV fakultat-o, PIV fakultativ-a, PIV, nedeviga fal-i (ntr), -o (ptozo), disfalo falang-o, PIV, (Gr. phalanx), fingra osto falĉ-i (tr), (L. falx = sickle), -informĉel-anemio (A. sickle cell anemio), -ilo (cerba, cerebela) fald-o, (L. plica), PIV, sinovia -o, flugilaj -oj de genuo, -ostelo (-okonverĝo, rtg) 44 ----------------------- Page 45----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil faloidin-o (fungotoksino de amanita faloides) fals-a, pseŭda, -e pozitiva. famotidin-o (stomaka antiulcera medikamento) fand-i (tr), -iĝopunkto (A. melting point) faner-o, PIV, (Gr. phaneros = videbla), kolektiva termino por videblaj derivaĵoj de, ungo, hufo; skvamo,aro, epidermo (A. phaneromania) far-o, -itaĵo operacia farad-o, -izi (tr), PIV, (Faraday) Farenhajt-a skalo, (A. Fahrenheitscale) faring-o, (L. pharynx), -ito, -ologio, -oskopio, -oskopo, -otomio, rino-a; nazo-ito, epi(nazo)-o, oro(mezo)-o, laringo (hipo)-o farmaci-/o, -isto farmako-, -dinamiko, -logio, -peo, -terapio farmista pulmo, (A. farmer's lung) farun-o, (L. farina), -onutrada malsano (de infaneto) fasci-o, PIV, (L. Fascia), -a disŝiriĝo fascikulaci-o fasciol-o, PIV, (L. fasciola = bendo), -iazo, hepata -o, -opsiazo (parazitozo de -o buski) fask-o PIV, (L. fasciculus) fasti (ntr), (A. fast, G. fasten) -a, -ado, -o fastiĝi-o, anat (L. fastigium, A. ridge) fatal-a, (L. fatalis), -o, sorto, destino fav-a, -o, PIV faz-o, PIV, (A. phase), -omikroskopo febr-o, PIV, (L. febris), -odona, kontraŭ-a, sen-iga fek-i (ntr), PIV, -o, -ado, -aĵo, -a ŝtono fekund-o, PIV, (L. fecundacio), -eco, -igi, -iĝi, ne-eco (A. infertdity), artefarita -igo felĉer-o, (G. Feldcher) femal-a, (A. female) femu-/o, PIV, (A. thigh, G. Oberschenkel), -osto 45 ----------------------- Page 46----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil femural-o, PIV, femurosto: epikondilo, interkondila foso, kapo, kolo, kondilo, korpo, malglata linio, trokanter-o osta (elkreskaĵo, tubero) fenacetin-o, PIV fenestr-o, -i (tr), -ado, ovoforma-o fendi (tr), -iĝi, -iĝo (de atomkerno, molekulo ka) fenil-o, kem. -alanino, -ketonurio fenofibrat-o (hipolipidemiko) fe - (mallongilo)fenolitro fenobarbiturat-o, -a acido fentanil-o (anestezilo) feokromocit-o fenol-o, -ata acido, -ftaleino, fenomen-o, PIV fenotip-o, PIV feokromocitom-o, (A. pheochromocytoma) feredoksin-o, (A. ferredoxin) fertil-eco feritin-o ferment-i (ntr), -ado, -igi fer-o, kem. elemento (Fe), -ika klorido (FeCl ), -oza klorido 2 (FeCl ) 2 feto, PIV fetor-o, PIV, elbuŝa -o fibr-o, PIV, -a, -atoj,-eto, -igi, -iĝi, -oadenomo, -oblasto, okartilago, -omektomio, -omiomo, -omo omuskola displazio, -osarkomo, -oskopo, lipo-omo, kruda -o (nut) fibril-o, fibreto, PIV fibrilaci-o, PIV fibrin-o, PIV, -ogeno, -ogenopenio, de-igo, -olizino fibul-o, PIV, (L. fibula) "fidbak-o", (A. feedback) re-ligo fi-drogo (kutimiga) 46 ----------------------- Page 47----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil fiks-i (tr), -a, -ado, -adobandaĝo, -a frekvenco (A. fixed rate) de kardiostimulatoro filaks-o, sen-o, ana-o, aŭtoana-o, kontraŭ-a filament-o, PIV filari-o, PIV, -ozo filogenez-o, PIV filogeni-o, PIV filtr-i (tr), -ilo (L. filtrum), -ado, -a ekzameno filtrum-o, PIV, (L. philtrum) fimbri-o, PIV, (L. fimbria) (de utera tubo) fimoz-o, PIV, para-o FINGR-o, man-oj: dik-o aŭ polekso, montra -o, meza -o, ringa -o, orel-o aŭ malgranda -o; pied-oj: halukso aŭ dikpied-o, dua, tria, kvara pied-oj; grand-eco, malgrand-eco, mult-eco, ses-eco, makrodaktilio, mikrodaktilio fistul-o, PIV, -ozo, anusa -o, urin-o fisur-o, (L. fissura), ekz. anusa -o fitobezoar-o, (L. phyton = planto, bezoaro = konkremento) fitohemaglutinin/o, -tpksino fitoterapi-o, kuracado per vegetaĵoj fiziatri-o, (A. physiatry) fizik-o- -isto, kern-o, -a (korpa) ekzameno fiziognomi-o, PIV, -a, -ko fiziolog-o, -ia,-io. -o, pato-io, -ia salsolvaĵo fizionomi-o, PIV fizioterapi-o, PIV fizometr/-, (A. physometra), gasoplena utero fizostigmin-o flagel-o, PIV, vipeto, -uloj flagr-i (ntr), -eto (A. flicker), -etofandiĝo (A. flicker fusion) flamfotometr-o flank/o, -a, du-a, -a efiko (de medikamento) flar-i (tr), -o, -sento flask-o, PIV 47 ----------------------- Page 48----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil flatulenc-o, (A. flatulence) flav-a, -a febro, -a korpeto (L. corpus luteum), -a makulo (L. macula lutea),-onoidoj, FLEB-O-, kuniga formo de "vejno" (Gr. phlebos = vejno), -ografo, -olito, -otomo, -otomio, -oŝtono, - otromb-ozo, peri-ito fleg-o (tr), -ado, -antino, -istino flegm-o, PIV, -a, -ulo flegmazi-o, PIV, (Gr. phlegmasia = varmo, inflamo) flegmon-o, PIV fleks-i (tr), PIV, -o, -ado, -anto, -ebla, -iĝi, -iĝema, antaŭ-o, retro-o de utero, -oro flikten-o, PIV, (A. phlycten), -a, -forma, -ozo, -a konjunktivito flok-o, PIV, -a, -igi, -iĝi, -iĝado, -iĝo-testo (A. flocculation test) flokcilaci/o, (A. floccilation, G. Flocken-lesen) flor-o, sen-igi (malvirgigi) flu-i (ntr), -aĵa (likva), -aĵo (likvaĵo, -idaĵo), -ida, -ido, -ideco, -o, naz-o - flug-i (ntr), -ilo (de nazo), -o de ideoj (G. Ideen Flucht) fluktu/i (ntr), PIV, -ado - fluor-o, kem. elemento (F), -idigo, -ido, -ida acido,ometrio. -oskopio (rtg), -ografo fluoresk-i (ntr), PIV, -o, -eco flustr-i (v), -o fluter-o, -o de aŭriklo (A. auricular flutter) FMN, flavin-mononukleotido foam-o (terapia ŝaǔmo) fobi-o, PIV, akaro-o. aero-o, agora-o, antropo-, eritro-o, fobo- o, foto-o, gineko-o, hidro-o, hipso-o, kancer-o, klostro-o, miso- o, nikto-o, oksi-o forviŝad-o balneologia proceduro fokomel-io, manko de proksima parto de gambo, dum distala estas normala fokus-o, PIV, -o-haŭto-distanco (rtg) 48 ----------------------- Page 49----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil folat-o, -a acido (pteroilglutamata acido, folacino) folikl-o, PIV, -ito, har-o, ovaria -o, matura -o, primordiala -o folinat-o, -a acido, NS-formiltetrahidro-folato foment-i (tr), PIV, -ado (L. iomentatio), -aĵo fonaci-o, (A. phonation) fonasteni/o, (A. phonasthenia) fonendoskop-o F-ondoj, en EKG anstataŭas P-ondojn dum fibrilado de atrioj fonofor-o, (A. phonophore), aŭdaparato por surdetuloj fonokardiograf-o, -io font-o, energi-o, termo-o foniatri-o, (A. phoniatry) fontanel-/o, PIV, anat for-, -a (regulado de rtg), -a punkto (de okulo), -igo, -igilo, -iganto, -igebla foramen-o, anat (L. foramen = truo) forceps/-, PIV, arterio-o, hemostazo-o, obstetrika -o, -akuŝo (G. Zangengeburt) forges-i (tr), -ema, -emeco form/-o, -ado, mis-i, re-i, trans-i, ali-i, unu-eco formaci-o, PIV formaldehid-o, PIV formal-o, PIV formiat-o, -a acido (HCOOH) formik-o, PIV, -orampo (G. Ameisenlaufen, A. formication) formil-,o -grupo, -CH=O formul-o, PIV, -i (tr), kem. molekula -o, strutura -o forniks-o, PIV, (L. fornix), cerba, vagina –o (forto)steĉe fos-o, PIV. anat (L. fossa), -eto, -i (tr) fosfagen/o, malnova nomo de kreatin-fosfato-fosfat/o, PIV, -a acido (H PO ), -azo, -urio 3 4 fosfatidat-o, -a acido fosfatid-oj, fosfolipidoj: -ilkolino, -itetanolamino, -ilserino, -ilinozitolo 49 ----------------------- Page 50----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil fosfen/-o, (A. phosphene) fosfo-, -lipazo, -lipido fosfor-o, kem. elemento (P), -igi (A. phosphorilate), -ilazo fosforesk-/i, (ntr), PIV fosforit-o, -a acido (H3PO3) fosgen-o, PIV fosrut-o, (F. fausse route, falsa vojo), falsa enkonduko de katetero eksteren de uretero fot-i (tr), fotografi FOTO-, (Gr, photos = lumo), -fobio, -kompositoj (modernaj plenigaj materialoj por antaǔaj dentoj), - metro, -psio, -sintezo, -terapio, -tropis- mo fove-o, PIV, (L. fovea), -eto (L. foveola) fragment-o, PIV fragil-a, PIV, -eco frakas-i (tr), PIV, -o, -iĝi, dis-i frakci-o, -i (tr), PIV, -igi, -a centrifugado, radiado, -o-kolektilo (kem) fraktur-o, PIV, ostorompiĝo; duobla, komplika, multobla, nekompleta, patologia, simpla, spontana -o framb-o, PIV, -olango (A. raspberry tongue, G. Himbeerzunge) frambezi-o, PIV, brazila -o frankliniz-o, -i (tr), Br. kuracado per statika elektro frap-o, -etado, (F. tapotement), sun-o, frapad-masaĝo frekvenc-/o, PIV fremit/o, Br, (L. fremitus, A. thrills, G. Schüttern), kato -o ĉe koro (G. Katzenschwirren) frenez-a, -ulo (laika esprimo) frenik-a, (L. phrenikus = diafragmo), -a nervo, arterio; -oekzairezo (A. phrenicoexeresis) frenolog-/o, -io, PIV frenul-o, PIV, (L. frenulum) freudism-o, (elp. frojdismo), v. psikoanalizo ortodoksa frid/o, -oterapio, -unuo, PIV frigid-a, PlV, (L. frigus = malvarma), -eco 50 ----------------------- Page 51----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil frost/-, PIV, -igi, -omorto, -otremo, -oŝvelo (L. pernio; A. chilblain), -ovundo (L. congelatio, A. frost- bite), -iga sekigado (liofiligo, A. lyophilization), -igo- fandado (A. freezing-thawing) frot-i (tr), PIV, -o, -ado; -a sono aŭ murmuro (ĉe pulma aŭskultado, A. friction murmur) disfrotado (masaĝo) frez-o osta fruktoz-o, PIV, -o-netolereco, -urio frunt- o. PIV, -a lobo, -a osto* frunta-/o, PIV, fruntosto frustraci-o, PIV, frustrado, malkontneto,seniluzigo FSF, faktoro stabiliganta fibrinon FSH, foliklo-stimulanta hormono ftiz-o, tuberkulozo, -ulo, -ologio, -ologo fruktoz-o, 6-deoksi-galaktozo fuksin-o, PIV fulmomakul-o, (A. lightening mark) fum-i, peza -anto fumigaci-o, PIV, (L. fumigare = fumizi), fumizado (A. fumigation) fund-o, (L. fundus), (de okulo, stomako, utero)- funel-o, PIV, -a brusto (G. Trichterbrust) fung-o, PIV, (L. fungus), -eca (-oza) artikito, -ocida fungus-/o, PIV funikl-o, (L. funiculus), -a arterio, -ito, mjelaj -oj (antaŭa, malantaŭa, laterala -o), sperma -o funk-cio, PIV, hiper-, hipo-, mis-o, -i (ntr) furfur-o (L. furfur = A. bran), epiderma branaspekta skvameto, -eca (A. furfuraceous), de-ado (deskvamiĝo) furunk-o, PIV, (L. furunculus), -ozo furz-o, -i (ntr), PIV fuz-o, PIV, (A. fuse), -i (ntr) Fuzari-o, genro de fungo fuzi-o, PIV, nuklea -o 51 ----------------------- Page 52----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil fuzoform- a, (L. fusus = ŝpinilo, spindelo) ŝpinilforma, -aj ĉeloj fuzospiril-a, -ozo G gajl-o, PIV, (L. gallo, A. nutgall, G. Gallapfel) -ata acido (A. gallic acid) gal-o, (L. bilis, A. bile, G. Galle), -acidoj: deoksikolata, kolata, fitokolata, glikokolata, taŭrokolata acidoj; -fluiga (kolagoga), -kanalito (angiokolito), -pigmento, -produktiga, -veziko, sen-eco (akolio), v. ankaŭ bili- k kole galakto-, -reo, -zamino, -zemio, -zido, -zo, -zurio galenik-o (kuacil-o) galop-o, -anta koro galvan-a, PIV, -ismo, -izi (tr). -izado, -okaŭtero, -ometro, -otaksio gama, la tria litero de greka alfabeto ( , gamma), -aminobuterata acido (GABA), -globulino, -radioj gamagrafi-o gamatranĉil-o Laksera gamb-o, PIV, supra-,malsupra membro gambler-o gamet/o, PIV, seksa čelo- gangli-o, (L. ganglion nervosum), -oneŭromo, -oplegio, -ozido, -ozidozo ganglion-o, limfnodo (L. nodus lymphaticus), laŭ PIV evitinda vorto gangren/o, PIV, (L. gangraena) gargar-i (tr), PIV, -aĵo, -ilo gargoilism-o gas-o, -umi (tr), -gangreno, -kromatografio GASTR/O-, (Gr. gaster = stomako), -algio, -ektomio, -ino, -ito, -oduodena, -oenterito, -oenteropatio, - 52 ----------------------- Page 53----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ofikso, -ohepata, -ohernio, -ointesta, -oknemio, -olito, -omalacio (postmorta), -oomenta, -oragio, - oskopo, -ospasmo, -ostomio, -otoniko gastrul/o PIV, -acio- gaz-o, PIV, -otampono, -likva kromatografio GEA, gastroentero-anastomozo gel-o, gelaten/o, PIV, -eca kancero geloz-o, PIV, (A. gelose), (C H O )n 6 10 5 gemfibosil-o (hipolipemiko) gen-o, PIV, dominanta, secesiva -o, manipulado de -o, -rekombinacio, genuin-a gen-o, -a, sfs. fibrino-o; pepsino-o, hemato-a, kancero-o, pato- a, psiko-a ktp. genealog-io, -o, PIV gener-i (tr), PIV, -ado, -a organo, spontana -ado genetik-o, PIV genezo PIV, (Gr. genesis = origino, estiĝo, G. Genese) ankaŭ kiel sfs: embrio-o, filo-o, gliko-o, kancer-o, lipo-o ktp. genital-o, -a organo, ekstera -o genom-o, (A. genome, G. Genom) genotip-o, PIV genr-o gentian-o, (L. gentiana) genu-o, -a artiko, - o valga, vara, kurba (L. genu recurvatum), -kavo geofagi-o, PIV geriatr-o, PIV, -io, (Gr. geras, gerontos = maljunulo) germicid-o GERO-, -dermio, -morGsmo, -nto, -ntulo, - ntologio, -ntologo, -ntoksono -atapsikiatro orondo, L arcus senilis), -ntopsikiatrio gest-o, PIV, (L. gestura) -a,-agena psikozo, -e, -i (nv), -ema, sen-ado (L.gesti=porti) GFR, (A. glomerular filtration rate), rapideco de glomerula filtrado (ml/min) 53 ----------------------- Page 54----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil giazdi-azo (lambliazo) gib-o (skoliozego, L.gibbus) gigant-o, PIV -ismo, -ĉelo giluritmal-o (ajma lin) gimnastik-o, PIV, (G. Gymnastik) -aj eroj, manovrooj, elementoj ginandri-o, (Gr. gyne, gynekos = virino; andros = viro), speco de hermafrodito ginatrezi-o (A. gynatresia) gineko-, lGr. gyne = virino), -grafio, -logio, -logo, -mastio gingiv-o, PIV; -ektomio, -ito ginseng-o gips-o, PIV, -a, -obandaĝo, -ofiksado gir/-o, PIV, (L. gyrus), volvaĵo (de cerbo ktp), -ektomio, gist-o, PIV, (A. yeast), -i (ntr), bier-o, pan-o glabel-o, PIV, anat (L. glabella) glacio, PIV, -a acetata acido, -a kapkuseno glan-o, PIV, (L. glans), penisa -o, -ito (balanito) gland-o, PIV. endokrina, ekzokrina -o, seba -o, ŝvit-o glat-a, -a muskol(fibr)o glaŭkom-o, PIV, absoluta, akuta, inflama, maligna, primara, sekundara, simpla -o ((glenoidalis; L. cavitas glenoidalis = artika kavo)) glibenklamid-o (antidiabetiko) glicerid-o, mono (di, tri)-o glicerin-o, PIV, pref. glicerolo glicin-o, PIV, glikokolo GLIK/O- (Gr. glykos = dolĉa), sig. "karbonhidrato", -emio (hiper-emio), -ogeno, -ogenolizo, - ohemoglobino, -okolata acido, -olo, -olipido, -olizo, -oproteino, -ozamino, ozaminoglikano, -ogeno konserva malsano (-ogenozo) gli-o, (Gr. glia = A. glue = gluo), -a ĉelo, -a fibro, -oblastomo, -omatozo, -omo, neŭro-o glob-o, (L. globus), duon-o (hemisfero), okul-o, -a paralizo 54 ----------------------- Page 55----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil globin-o, hemo-o, mio-o globul-o, PIV, (L. globulus), -eto (trombocito), -ino, lakto-ino, ovo-ino glomerul-o, PIV, (L. glomeiulus) -onefrito GLOS/O-, (Gr. glossa = lango), PIV, -ito, -odinio, -ofaringa (nervo), -olalio, -oskizo, -ospasmo, -otomio, ankilo-o glot-o, PIV, (L. glottis), -a edemo, spasmo glugl-i (ntr), PIV glukagon-o, hormono el -celoj de pankreato glukokortikoid-o, hormono el adrena kortiko gluko-, PIV, -genezo, -neogenezo, -zamino, -zemio, -zido, -zo, -zurio glukuronat-o, -a acido, uridin-difosfo-o (UDP- -o) glukuronid-o gluplast-o, (G. Heftplaster), -obandaĝo glut-o (tr), PIV, -o, -ado, en-o, mis-o glutamat-o, -a acido glutamin-o, amido de glutamata acido glutarat-o, -keto-o glutation-o, (tripeptido) glute-o, PIV, (Gr. gloutos), sidvango, -a muskolo gluten-o, PIV, (L. A. gluten) gnatostomiaz-o, (parazitozo), (Gr. gnathos = makzelo) gonad/-, PIV, (L. gonas, Gr. gone = semo), -ektomio, -otropino gonartik-o, (Gr. gonu, L. genu = genuo), genua artiko, -ito, -otomio, -ozo goni-o, PIV, (Gr. gonia = angulo), -ofotografio, -ometro, -oskopio gonokok-o, PIV, -ozo, -emio gonore/o, PIV, blenoreo, -a fadeno (en urino) gorĝ/-o PIV, -ofundo, el-igi (sputaĵon ka) GOT, glutamato-okzaloacetato-transaminazo GPT, glutamato-piruvato-transaminazo gracil-a, svelta, -eco, -a muskolo (m. gracilis) 55 ----------------------- Page 56----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil gradaci-o, (de malsansignoj ka) gradient-o, -a eluado (kem) grafospasm-o, skribista kramfo Gram-tinktur-o, (A. Gram's stain) gran-o PIV (A. grain) granul-o, PIV, (L. granulum), granolo, grajneto, -ocito, -omo, -omozo, -opoetino, -a tavolo (de haŭto) granulaci-o, -a histo gras-o, -a, -eco, -ega, -eta, -igi, -iĝi, -acido, libera -acido, -a celo, -a degenerado, -a hepato, -a histo, - produkta, -solvilo, mal-a fromaĵo, viando grat-i (tr), forskrapi, -aĵo, -ilo, -vundo graved-a, PIV, (L. gravida), -eco, -igi, -iĝi, -ulino, -iginta, neniam -iginta (nuli-para), unue-iĝinta, multobla -iĝo, simulata -iĝo, -a strio, -a toksikozo, interrompo de -o gravit-i (ntr), PIV, -o (A. gravity) greft-o, PIV, (A. graft), -i (tr), -ado, -aĵo, aŭto-o grimac-o, PIV, -ema, -i (ntr) grinc- (ntr), PIV, -o -ado gripo- PIV, (A, F, G. Grippe), influenco, kontraŭ-a Griseofulvin-o griz-a, -a substanco (de cerbo k mjelo) gruz-o, PIV, malgranda kalkuluso, -i (tr), -malsano guanin-o, unu el purinbazoj guanozin-o gubernakl-o, anat (L. gubernaculum), ekz. testika -o gudr-o, -osimila fekaĵo (-ofekaĵo G. Teer- stuhl) gum-o, PIV, (L. gummi), cerba, luesa -o ,-a Esmarĥo gust-o, -i (ntr), -iga, -igi, -igaĵo, -oburĝono, -osento, sen-a, sen- eco, -umi, -umo gut-i (ntr), -o, -igi, -igilo, -botelo, -a instilado (A. drop instillation), -a koro (L. cor pendulum), -oinfekto (G. Tropfeninfektion) gvajak-o, PIV, (A. guaiacum, G. Guajak), -tinkturo gvidlini-oj (progredoj bazitaj sur pruvoj)) 56 ----------------------- Page 57----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Ĝ ĝel-o, kem. (A, G. Gel), -igi, -iĝi, -elektrofokusigo (A. gelelectrofocusing) ĝem-i (ntr), PIV, -ado, -ego, -eto ĝemel-o, PIV, (L. gemellus), -a pulso (bigeminio), tri-oj, kvar- oj ktp; -aj muskoloj, tri-a (triĝemina) nerv-o ĝemin-a, (L geminatus = para), du-a, tri-a ĝerm-o, PIV, -i (ntr), -ado (L. germinacio), sen-a, -ocida ĝib-o PIV, -a, -igi. -iĝi, -ulo ĝiberelin-o, (planthormono) ĝust-a, -almeto (reenartikigo ka) H habilitaci-o, -i (ntr) habitat-o biotipo habitual-a, -a aborto, konstipo, vomado habitus-o, (L. habitus), ftiza -o haĉ-i (tr), PIV, (en desegnaĵo ombri) hakilmanbatet-o, (F. hachure), speco de masaĝo halisterez-o, (A. halisteresis), malkalkiĝo (osteomalacio) halo-o, luma cirklo en glaŭkomo, -efekto (ĉe mikroskopio) halogen-o, -ido (kloŭdo, jodido ka), -igo haloid-o, PIV, halogenhidrogena salo haloperidol-o halotan-o halucin-o, PIV, -acio, -i(tr), -iĝi, -ogeno, -ozo, -ulo, -o aŭda, korpa, miksa, olfakta, vida halt-o de pensado haluks-o, PIV, (L. hallux, hallus), pieda dikfingro hamartom-o, (L hamartia = eraro), -ozo hamstr-o, PIV, (A, hamster) handikap-o, PIV, -i (tr), -(ulo) 57 ----------------------- Page 58----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Hansena malsano, lepro haploid-a hapten-o (nekompleta antigeno) har-o, -foliklo, -radiko, -trunko, aksel-o, barbo-o, kap-o, okul- o, pub-o, -oza (L. pilosus, A. pilose, pilous)-girlo (vertekso) haŭstr-o, (L. haustrum), ĝibaĵo (de la kojlo) haŭt-o, v. ankaŭ "dermo", konsistaĵoj de haŭto: epidermo, ĝermiga, granula, korna, lucida stratumoj (tavoloj); -malsano, sub-a, -ero (skvameto), -a sento, ansera -o (-streĉiĝo, hirtiĝo), rtg-eritema dozo HCG, (HKG), homa koriona gonadotropino HDL, (A high density lipoprotein), altdenseca lipoproteino hebefreni-o, (Gr. hebe = puberteco, phren = animo) Heberdenaj nodoj, (W. Heberden, angla kuracisto) hebet-a, PIV, -eco, (A. hebetic, Gr. hebetikos = juneca) hedonism-o PIV, (Gr.hedone = plezuro) heksokinaz-o heksonat-o, -a acido (acido el heksozo) heksoz-o (A, G. Hexose), -amino heksuronat-o, -a acido hektik-a, PIV, (A. hectic, L. hecticus), -a febro, -eco helik-o, PIV, (A. cochlea), parto de l'interna orelo, kokleo heliks-o, PIV helium-o, kem. elemento (He), (Gr. helios = suno) helioterapi-o, (A. heliotherapy), sunterapio, PIV helmint-o, PIV, (Gr. helmins = vermo), -ozo, -ologio, ant-iko HEM/O-, (Gr. haima = sango), -aglutinino, -angiomo, -oblasto, -oblastomo, -oblastozo, -odializo, -ofilio, - globino, -oglobinemio, -oglobinopatio, -ogramo, -okromatozo, -okulturo, -okupreino, - -olizino, -olizo, -operikardo, -optizo, -optoeo, -oragio, -oroido (ekstera; interna), o-hemosiderino, -osiderozo, -ospermio, -ostatiko, -ostazo, -stiptiko, -otakometro, -oterapio, - -otorako 58 ----------------------- Page 59----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil HEMAT-, -emezo, -ino, -ocelo, -ogena, -okolpo, -okrito, -oksilino, -ologio, -ometro, -omo, -opoezo, - -oporfilino, -ozo, -ozoo, -urio hemeralopi-o, (Gr. hemera = tago), malbona vidkapablo dum la tago (kk niktalopio) HEMI-, (Gr. hemi = duono) -acetalo, -anestezio, -anopsio (samnoma, alinome, binaza, bitemporala), - atrofio, -balismo, -celulozo, -diaforezo, -koreo, -kranio, -parezo, -plegio (altema, denaska, spasma ka), -slero, -spasmo heparin-o, malmultmolekulaj heparinoj HEPAT-o, (Gr. hepar), -algio, -ektomio, -ito, --odistrofio, -ocirozo, -ogena, -olienografio, -ologio, megalio, -omo, -oprotektivo, -optozo, -ozo, -a galo (kk vezika galo) herbocid-o, PIV, (L. herba = herbo), -a hered-a, -i (h), PIV, -aĵo, -eco, -igi, dominanta, recesiva, seksligita -eco hermafrodit-o, PIV hermetik-a, PIV, -eco herni-o (A, L. hernia), PIV, abdomena, ingvena, kompleta (nekompleta), reduktebla (nereduktebla), skrota, strangolita, tordita, umbilika -o, -otomio heroin-o, PIV, -ismo herpet-o, PIV, (Gr. herpein, L. herpes), febra, genitala, lipa, zona, simpla -o hesperidin-o, unu de la P-vitaminoj HETERO-, (Gr. heteros = malsama, alia), -cikla (kem), -forio (A. heterophoria), -gametoj, -gena, - geneco, -plastiko, -psio, -zigoto,-zomo. hialin-o, (A. hyalitis ,L. hyalos = vitro), travidebla, -a cilindro, kartilago hialoid-a, vitrosimila hialuronidat-o, -a acido (A. hyaluronic acid) hiat-o, (L. hiatus), fendo 59 ----------------------- Page 60----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil hibrid-a, -o, PIV hidatid-o, (Gr. hydatis = guto de akvo), -oforma molo, patologia kresko de trofoblasto HIDR-O-, -adenito (inflamo de ŝvitglando), -ado (A. hydration), -ato, de-ado, de-igo, -amnio, -uhozo, - emio, -encefalo, -ocefalo (obturanta, komunikanta), -ocelo, -ofila, -ofobio, -oftalmio, - okortizono, -olazo, -olizo, -ometro, -onefrozo, -operikardo, -operoksido, -opso, -oreo, - osalpingo, -oterapio, -otorako hiper(h)idroz-o hidrarg-o, kem. elemento (Hg), PIV, -ika klorido (sublimato, HgCl2), -oza klorido (kalomelo, HgCl) hidrazon-o, kem hidroz-o, (A. hydroa), (haŭtmalsano) hidrogen-o, kem. elemento (H), -bombo, -a sulfido, (H2S), -aperoksido (H O ), peza -o, -jona 2 2 koncentrc-o hidrokarbon-o hidroksi-do, -lo, PIV, -lgrupo hidrops-o akveco; retenco de akvo en korpo hidrostatik-o, PIV, -a premo, -a ekvilibro higien/o, persona, publika, mensa, socia -o higro-, (Gr. hygros = humida), -metro, -mo, -skopo hil-o, (Gr. hyle = A. stuff, matter), -ito, -a danco, ombro (rtg); pulma -o himen-o, (Gr. membrano), -ektomio, -otomio hioglos-o, PIV, anat hioid-o, PIV, (Gr. hyoeides = simila al greka litero upsilono), -faringa, -osto hiosciamin-o, hiskiamino, PIV HIP-O-, (Gr. hypo = sub, malpli), -acideco, -oadrenalismo, -azoturio, -odermo, -eksoforio, -estezio, - ofaringo, -odinamiko, -ofiza obezeco, -ofizektomio, -ofizo, -oforio, ogastro, -ogenitalismo, - 60 ----------------------- Page 61----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil -glikemio, -gloso, -ogonadismo, -hidrozo, -okalemio, -okampo, -okapnio, -okinezo, - oklorhidreco, -oklorita acido (HCIO), -okondrio, -krito,-okroma anemio, -olaktado, -olibidimio, -omanio, -omenoreo, -ometropio, -oksido, -orgasmio, - oparatiroideco, -opepsio, -opio (A. hypopyon), -oplazio, -opneo, -proseksio, -oproteinemio, -osekrecio, -oseksuala, -osensitiveco, - -osmio, -ospadio, -ostazo (postmorta), -osulfita acido (H S O ), -otalamo, -otenaro, -otensio, - 2 2 3 otimio, -otiroideco, -otermio, -otona solvaĵo, -otonio, -otrofio, -ovitaminozo, -osfiksio (A. hyposphyxia) HIPER-, (Gr. hyper = eksasa), -acideco, -adrenalismo, -aldosteronismo, -algezio, -androgena, -azoturio, -bara kamero, -dinamika, -emezo (graveda), -emio, -estezo, -erotismo, -fagio, -febreco, -forio, - funkciado, -genezo, -glikemio, -gonadismo, -hidremio, -hidrozo, -insulinismo, -kalciurio, - emio, -kapnio, -keratozo, -kifozo, -kinezo, -klorhidreco, -kolteremio, -krinio, (kromio/emio), - laktado, -libidimio, -lipemio,-lipidemiloj, -lipoproteinemio, -lordozo, -menoreo, -metropio latenta, manifesta, refrakta, totala), -mnezio, -nefromo, -onikio (A. -onychia), -osmio, -ostozo, - paratiroidiamo, -pepsio, -peristalto, -pireksio, -plazio, -pneo, -sekrecio, -sensitiveco, -somnio, - tensio, -termio, -timio, -tiroidismo, -tribazo, -trofio, -unumio, -vitaminozo, -volemio hiperik-o hiphem-o, hemoragio en la antaŭa ĉambro de la okulo hiphemi-o, I. hiphemo, 2. anemio (A. hyphemio) hipnot-o, (Gr. hypnos = dormo), -ismo, -igi, -izi, -iko, -ozo hipnoterapi-o 61 ----------------------- Page 62----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil HIPO- -lipidemio,-lipidemiloj, -sentigiloj, -sentibileco, -talamo hipoterapi-o (L.hippus-ĉevalo) hipsofobi-o, (Gr. hypso = alteco) hirsutism-o. (1. hirsutus = haroriĉa) hirud-o (L), -ino (antikoagulanto) histamin-o PIV histerektomi-o, (Gr. hystera = utero) histerez-o, PIV, (A. hysteresis) malfrugo de fizikalaj efikoj post iliaj kaǔzoj histeri-o, PIV, -a, -ulo, -oforma konduto histerotomi-o, (Gr. hystera = utero) histiocit-o, (Gr histion = histeto),specio de hista makrofago, -omo, -ozo HISTO-, -akordeco, -genuo, -kemio, -lizo, -logio, -logo, -patologio, -plasmo (kapsulata), -plasmozo; epitelia, konektiva -o histoid-a histon-o, PIV, nukleo -o histrion-o, PIV, psik.,-ado, -ismo,defekto de personeco,emocia malprofundeco teatrismo holo-, (Gr. holos = tuta), -blastika, -enzimo, -krina homatropin-o oftalmiko, atropina alkaloido kun malpli granda tokseco homeopat-o, -io, (Gr. homoios = simila), PIV homeostaz -o (stabileco en homa organismo HOMO,- (Gr. homos = sama), -gena, -genigilo, -grefto, -loga, -logo, -plastiko, -seksuala (samseksama), -transplantado, -zigoto hordeol-o, PIV limigita pusa (kuime stafilokoka)inflamo de harfolikulo horizontal-a, PIV hormon-o, PIV hospic-o hospitalo por nekuraceblaj pacientoj hospital-o, PIV, en-i, en-iĝi, el-iĝi, -izacio 62 ----------------------- Page 63----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil hostil-a malamike antaǔjuĝita paciento HPL, homa placenta laktogeno huf-fero-reno, (A. horseshoe kidney, G. Hofeisenniere) kunkresko de superaj renaj polusoj humer-o, PIV, (L. humerus = sulko, supra brako), -a kapo, korpo, kolo, deltoida tubero, intertubera sulko, olekrana foso, epikondilo humid-a, PIV, (L. humidus), malseka, -eco humor-o, PIV, (L. humor = humideco), akva -o, vitreca -o (korpo), -ismo, -isto = humuristo Ĥ Ĥ estas ĝenerale anstataŭebla per K, krom en du okazoj: la transliterado de propraj aŭ fremdaj nomoj kaj la scienca terminologio, kie la uzo de Ĥ povas eviti konfuzojn ĉe grekdevenaj formoj. ĥalazi- PIV, kalazio ĥalon-o, (F. chalonc), v. sub ĉalono kaj aŭtakoido ĤEIL/O- (Gr. cheilos = lipo), -ito, -osĥizo (A. cheiloschisis), -ofagio (mordo de lipo), -oplastiko, -ozo ĥeiromegali-o, (Gr. cheirmano) ĥeiropraktik-o, (A. chiropractic) ĥeirospasm-o ĥem-, v. kem ĥil-o, ĉilo, PIV, (Gr. chylos = suko, A. chyle), -ofera kanalo, -omikrono, -urio, sen-eco (A. achylia) ĥim-o, (Gr. chymos = A. chyme) ĥinin-o, (A. quinine). ĥloasm-o, kloasmo, (Gr. chloazein = estas verda), graveda, kakeksia, utera -o ĥoan-o, (Gr. choane = funelo) kommika truo el paranazaj kavoj en nazopharingon ĥoler-o, PIV, (A. Gr. cholera) pref.kole- 63 ----------------------- Page 64----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ĥol/e-, v. kole-, (Gr. chole = galo) ĥondro-, v. kondro-, (Gr. chondro = kartilago) I iatrogen-a, (Gr. iatros = kuracisto), -a malsano, -iazo, sfs. ofte . malsanon gajnitan en saneca ekipejo ibuprofen-o antireǔmatiko ICSH, intersticaĉelo-stimulanta hormono identig-i (tr.), -o, PIV, -iĝi idiopati-o, PIV, ( Gr. idios = propra, pathos = malsano), -a epilepsio, - ka, idiosinkrazi-o, PIV, -a pentosurio idiot-o, PIV, (Gr. idiotes), -a, -eco, familia amaŭroza –eco idioventrikl-a eliranta el la sama korventriklo ignipunktur-o, (L. ignis = fajro), punktoro kun varma akupunkturilo iĥtamol-o, (Gr. ichthys = fiŝo), iktamolo (A. ichthammol, Ichthyol) iĥti-ozo haǔtmalsano iĥtiol-o, komerca nomo de iktamolo -iko (A. -ic; G. -ika) sfs. ofte sig. "medikamento“ iksod-o, PIV, (A. ixodes) ikt-o, PIV, (L. ictus = bato, A. shoke), apopleksia, cerbobat-o ikter-o, PIV, (Gr. icteros, L. icterus), -a indico, hemoliza, hepatoĉela, infekta (Weil), nuktea, obstrukca - ikti-ozo, PIV, (A. ichthyosis), fiŝhaŭtmalsano ikosan-ido-j)elkosanoioj)bioůogie aktivaj materioj havantaj karakteron de histaj hormonoj ile-o PIV, (L. ileum) -ito, -ocekuma, -ostomio -otomio ileus-o, (Gr. ileos, L. ileus, G. Darmverschluss ili-o, iljo ilium-o (L. A. ilium) PIV -opsoaso iliak-o, PlV, (L. , os coxae), koksosto ilumin-ismo, PIV iluzi-o, PIV, (L. illusio) 64 ----------------------- Page 65----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil imbecil-o, PIV, (L. imbecillus), -eco imbib-i (tr), PIV, (L. imbibitus), ensorbigi imerz-o, PIV, olea –o,mikroskopa likvaĵo imid-o, PIV, kem imidazol-o, kem imin-o, PIV, kem, -ogrupo (=NH) imobil-a, senmova, -iga, -igado, -izacio impakt-o, rtg, (L. impactio) impedanc-o, fiz, PIV impermeabl-a, nepermeabla, -eco impetig-o, (L) pua haǔtmalsan-o implic-i enhavigi impotent-a, PIV, -eco malkapablo (de koitado, de generado) impuls-o, fiz, PIV IMUN-- PIV, -a sero, -iĝi, -odeficito.-odpresio, -oelektroforezo, -oglobulino,okomplekso,-ologio, - omodula terapio, oprecipito-oprofilakso,-oreago, -stimulo, - oterapio,-orezisto, - imuran-o (azathioprin, imunosupresivum) inaktiv-a inaparent-a inbridig-o - hibridigo de similaj unuopuloj iniciac-o, PIV, -a, -ofebro incident-eco konflikteco incest-o, PIV, (L. incestum )seksa kontakto inter proksimaj familiaanoj incident-o, incidenco, PIV novapero incido, PIV, -i (ntr), -a inciz/i (tr), PIV, (L. incidere = entranĉi), -o, (L. incisio), -ado, -aĵo incipient-o arta prizorganto inciziv-o, PIV, (A. incisor, L. incisus) unu el du mezaj dentoj incizur-o, PIV, (L. incisura) Anatomia sulketo, similanta incizaĵon indagad-o essplorode rekto per fingro indeks-o, PIV, (A, G, L. index) 65 ----------------------- Page 66----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil indic-o, PIV nerekta pruvo indik-o, PIV, -ito (-atoro) indik-o (L. indicatio) kontraŭ-o) indikanuri-o, (urino enhavanta indoksilsulfaton) indolent-o malsaĝeco indometacin-o medikamento kontraǔreǔma inervaci-o regulita per nervo indukt-i (tr), PIV, (L. inducere), -o (A. induction) (de enzimo ka) -ilo, -oro indur-i (tr. ntr), (L. indurare = malmoligi), -o, -ado (A. induration) industri-a malsano inert-a, PIV, (L. iners = A. idle), -eco infan-o, PIV, -eto, -ismo, suĉ-o infarkt-o, PIV, kor-o (kormuskola-o) infaǔst-a - malfavoraprognoze infekt- i(tr), PIV, -ado, -iĝo, -ofonto, des-o infest-i(tr), PIV, (L. infestare = ataki), -ado, -iĝo infiltr--i (tr), PIV, -o, -ado, -iĝi disvastiĝi inflam-o, PIV, -i (ntr), -igi, kontraŭ-a influ/i (tr), PIV, -o, -ebla influenc-o, PIV, gripo, (A. influenza) INFRA-, prf. sig. "sub, malsupera", -ruĝaj radioj infradiaa ciklo - pli malgranda ol 24h. imfrakci-o- duonrompiĝo inspiri-p enspiro infundibul-o, PIV, (L), funelo, anat ; kuniga histo inter hipothalamo kaj hpofizo infuz-i (tr), PIV, (L. infundere = enverŝi), -o, -aĵo, -iloj,... (v.perfuz-o) ingest-i (tr), PIV, (L. ingestio), -i manĝaĵon ingredienc-o aŭ ingrediento, PIV, komponaĵo ingven-o, PIV, (L. inguen), -a hernio, -a limfogranulomatozo inhal-i (tr), PIV, (L. halare = spiri), -ado, -aĵo,-ejo. -ilo inhibici-i (tr), PIV, -o, -anto (inhibitoro) inicial-a, komenca, -a sklerozo 66 ----------------------- Page 67----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil iniciator-o, PIV, -o de kancero injekt-i (tr), -o, -aĵo, -i, -nadlo inkapsuliĝ-i (ntr), pref. enkapsuliĝi inkarceraci-o, pref. enkarceracio (de hernio) inkoherenc-o, nekohereco inkompatibl-/a, -eco (de sangogrupoj, drogoj ka), neakorda, neakordeco inkontinenc-o, retenmalkapablo de urino, feko inkoordinaci-/o inkreci-o, interna eligo (de hormono ka), -i (tr) inkrust-i (tr), PIV, -ado (krustoformado) inkubaci-i (tr), (L. incubare = kovi), -o, -ilo (A. incubator) inkubator/o, PIV inkud-o, PIV, (L. incus) inlej-o, (A. inlay), (dentista metala kavplenigo) innerviĝ-o, nerviziĝo; nervizi (tr), PIV inokul-i (tr), PIV, (L inoculare), -ado inotrop-a, (Gr. inos = fibro), -a efiko inozin-/o (A. inosine), hipoksantin-ribozido inozinat-o, hipoksantin-ribonukleotido inozitol-o, mio- o insekt-o, PIV, -ocido, -mordo (-piko) insert-i (tr), PIV, -aĵo, -iĝi, -o (de muskolo sur osto, de fekundiĝinta ovo en utero) insomni-o, (L. somnus = dormo), sendormeco insolaci-o, sunbrulfrapo inspekt-i (tr), (malsanulon) instep-o, (A. instep), supra faco de la homa piedo instig-a apetitveka interagad-o, )kemia netoleremo interfalang-a artiko instig-/i (tr),PIV, -o, -anto, -ilo instil-i (tr), -ado, (A. instillation), -aĵo instinkt/o, PIV, (L. instinctus), -a, -e instrument-o, PIV, -istino, mezur-o 67 ----------------------- Page 68----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil insuficienco, PIV, nesufiĉeco (de organ-funkcio), -o psika insuflaci-o, (ĉe etera anestezio ka), enblovo (A. F. insufflation) insulin/o, -azo, -omo, pro-o intakt-a, sendifekta intelekt-o, PIV inteligent-a, PIV, (L. intelligens), -eco intens-a INTER-, -akcio (pref. -influo, -ago), -intercepto (medikamenta baro al nevola gravedeco-after pil) -faca tensio,-falango,-fazo,-ferono, -kuranta, -media metabolo, -media gastiganto de parazito (A. intermediate host), - menstrua, -mita (lameco), -ripa, -rupcio, -seksa, -seksua-,- lismo, -stica (fluidaĵo, radiado), -stico, -trigo, -vertebra interfer-i (ntr), -o, -iga, -ometro interferon-o intermedi-a (metabolo) intermedin-o intern-a, PIV, -a ĉirkaŭaĵo (F. milieu interieur), -a medicino, -isto interval-o, PIV intest-o, PIV, (L. intestinum), -aro, -bruo, dika (maldika) -o, -a kataro, -a bakteria "flora" (G. Darmflora) intim-o, (L. tunica intima) intoksiĝ-o, pref. toksiĝo intolerec-o, pref. netolereco INTRA-, -abdomena, -ĉela (fluidaĵo), -kutana (enhaŭta), -molekula, -okula premo, -peritonea, -spina, -vejna intrinsic-faktoro materio en stomaka epitelo ku vitaminoB,kiu efikas kontaǔanemie intron-o ´iterferono, medikamento introit-o - enirejo introvers-o, (L. introversus = internen) introvertit-o, PIV intub/i (tr), -ado intumesk-i (ntr), (L. intumescere = ŝveli) 68 ----------------------- Page 69----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil intussuscept-o, invaginacio ka invad-o, -i (tr), PIV, -a esplora metodo invaginaci-i (ntr), -o invalid-o, PIV, (L. validus = forta), -eco, -iĝi invers-o, -a, PIV, (L. inversio), -o de utero invert-i (tr), PIV, -o, -eco, -iĝi, -ita sukero, -a sapo (A. invert soap), -azo, -ito (sekse -ita homo) involu-i (tr), -iĝi, -o de utero involukr-o, (A. involucrum of a necrosed bone, G. Totenlade, Knochenlade) inzulin-o kontraǔdibetiko ion-o ipek-o, PIV, ipekakuano (A. ipecac) IPS imunoperda sy AIDS) ipsaci-o, (A. ipsation)seksa memkontento, masrturb-o iradiaci-o, pref. surradiado johimbin- o afrodiaziko irigaci-o, -i (tr), PIV, (L. irrigare = konduki akvon) irigator-o, PIV, klisterilo iris-o, PIV, -ito, -ektomio, -ociklito (A. iridocyclitis), -ologio, -oplegio, -optozo, --otomio irit-o (tr), PIV, -o, (I. . irritare = turmenti), -eco iskemi-o, PlV, (L. ischemia, Gr. ischein = inhibicii), -a atako, -a kormalsano iski-o, PIV, (L. os ischii), -a neŭralgio iskiat-o, PIV, (Gr. ischion = koksa artiko), iskia nervo (L. n. ischiadicus), -algio iskiatik/-o, PIV, 1. iskia nervo, 2. iskiatalgio (A, G. Ischias) iskuri-o, (L. ischutia, A. urinary retention) istm-o, PIV, (Gr. isthmos) -it-, Gr-devena sfs, sig. inflamon (Gr. -itis) -iva, neoficiala sfs, montranta, ke iu aŭ io povas fari ion: pag-a, produkt-a IZO-, (Gr. isos = sama), -aglutinino, -butano/o, -elektra precipitiĝo, punkto, -enzimo (-zimo), -grefto, ----merazo, 69 ----------------------- Page 70----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil -mero, -metra (ekzerco), -morfa, -stenurio, -tona, -toneco, -topo (radioaktiva, stabila), -tropa, --tropeco, -tropismo izol-i (tr), PIV, -ado, -hospitalo J jejun-o, PIV, -ito jod-o, kem. elemento (I), PIV, -i (tr), -ata acido (HIO3), -ato, kalia-ato (KIO ), kalia -ido (KI), hipo-ita 3 acid-o (HIO), -oformo, -valoro aŭ -nombro (de oleo), per- ata acido (HIO4), -akno jog-o, P IV jogurt-o, jahurto, PI V johimbin- o, PIV jon-o, PIV, -igi, -iga radiado, -iga kamereto, -iĝi, -ointerŝanĝa rezino, -oprodukto (kem. A. ionic product), -toforezo ,jubile-o, jubili jugular-o, PIV, anat (v. jugularis interna) juk-i (ntr, tr), PIV, (G. jucken), -o, -ado (prurito), -iga junkc-ia (ev) kuniga juk st-a, (L. juxta = apuda), -artiko, -aglomerula, -apilora jur-o, P IV, (L. jus), -medicino juvenil- a, (L. juvenis = juneco), -o (junulo), -a hormono (de insekto) Ĵ ĵele-o, PIV, (A. j elly), ĵelatenaĵo ĵul-o, PIV, unuo de energio k laboro, 1 kal = 4.184 ĵ , 1 ĵ = 107 erg K 70 ----------------------- Page 71----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kaĉ-o, PIV, (ruse kaŝa), dika (maldika) -o, -osimila feko kadavr-o, PIV, (L. cadaver) -a rigidiĝo (A. cadaveric stiffening, G. Totenstarre) kadmi-o, kem. elemento (Cd), -smo kaduk-a, PIV, -i (ntr), (L. cadere = fali), -eco, -iĝi, -ulo, mens- eco kaf-o, -eino, -orestaĵo-simila (G. kaffeesatzähnlich) kakeksi-o, PIV, -a (kakekta), kaĥeksio (Gr. kachexia) kak-o-, (Gr. kakos = malbona), -odoncio (Gr. odonto = dento), -osmio kal-o, PIV, (Gr. callus, F. callosite), -a, -aĵo, -oza, pied-o (L. clavus, A. corn, G. Hühnerauge) kala-azar-o, PIV kalazi-o, PIV, (Gr. chalasis = malstreĉiĝo) kalazion-o, (A, G. Chalazion), palpebra tumoro (kalazio en tiu ĉi senco estas evitinda) kalci-o, kem. elemento (Ca), -a karbonato KALCI-, -emio, -ferolo (vitamino D), ergo-Ferolo (D2), kole- ferolo (D3), -fiki, -fikado (A. calcification), -ni (tr) (cindrigi, PIV) -nozo kaldar-o, (L. A. calldarium), ŝvitĉambro kali-o, kem. etemento (K), -a hidrokado (KOH), -a cianido (KCN) kalikrein-o, (A. kallikrein) kalk-o, PIV, kalcin oksido (CaO), estingita -o = Ca(OH)2 kalkan-o, PIV, (L. calx)posta subtena parto de piedo kalkane-o, PIV, anat (L. calcaneus), kalkanosto kalkat-o, anat (L. hippocampus), -a genuo, giro, rostro, trunko kalkulus-o, PIV, (L. calculus), -eto (gruzo), -a anurio kalmodulin –o enĉela albumeno,kapabla ligi kalcion kalomel-o, PIV, hidrargoza klorido (HgCl) kaloriú-/o, -metrio, bomba -metro, rekta (malrekta) -metrio, kilo-o = kkal. Kal kalo-a, -o, PIV, anat, -a korpo (L. corpus callosum) kalus-o, PIV, (L. callus), (osta novformiĝo ĉe rompita osto) 71 ----------------------- Page 72----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kalv-a, PIV, (L. calvus), -o, -eco (G. Kahlheit) kalvari-o, PIV, (L. calvaria). supra parto de la krania skatolo kamer-o, okul-o, -a akvo kamfor-o, PIV, -oleo kamomil-o, PIV, (L. chamomilla) kampto-, (Gr. kamptos = fleksita), -daktilio, -kormio (Gr. kormos = korpo) kanab-o kreskaĵo enhavanta marihuamon Kanada balzamo kanal-o, PIV, anat, cervika -o (utera), nutro-o, spir-o, -eto, -izi, -izacio kanalikul-o, kanaleto kancer-o, PIV, -ogena, -ologio, -ulo, -a perlo, bazaĉel-o, epitel- o, kirasforma -o (G. Pamerkrebs), medolo kandid-ozo, moniliazo kanin-o, PIV, (L. canis = hundo), (dento) kankroid-o, (A. chancroid, soft sore) kansuker-o, (A. canesugar, sucrose), sukrozo kantarid-o oksido el hipanaj mušetoj, dnĝera afrdaziko kantoplasti-o, (A- canthoplasty, Gr. kanthos = okulangulo) kanul-o, PIV metala aǔplasta tubeto kaolin-o, natura aluminia silikato - kap-o, anat, -eto (fibula, humera, mandibla, radiusa); -doloro, -turno, -turniĝo, en-igi, sen-igi -skvamoj kapacit-o, maksimuma spir-o, vitala -o kapilar-o, -aro, -otoksikozo kaprat-o, -a acido (A. capric acid), C9H19 COOH kaprilat-o, -a acido (A. carylic acid), C7H15 COOH kaproat-o, -a acido (A. caproic acid), C5H 11COOH kapsid-o albumina ujo de viruso kapsul-o, (L. capsula), artika -o, -o de medikamento, de-igo (de reno k.a) kaptopril-o hipotensivo karakter-o, PIV, -izi (tr) 72 ----------------------- Page 73----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kariotipo aro da karakterizaj kromozomoj karbimazol-o medikamento kontraǔ hipertireo karboksil-azoj enzimoj katalizantaj karboksilon karat-o, (A. carate, hispane pinta), speco de treponemozo (Treponema carateum) karboksil-a grupo (-COOH) OH) karbol-o, (A. carbolic acid), fenolo (C6H5OH) lignokonservilo karbon-o, kem. elemento (C), -hidrato, hidro-o, -a mono(di)oksido, natria biato, -izi = -igi (karbigi) karbonil-o, -grupo ( = CO) karbunkl-o, PIV, (L. carbunculus) karcino-fobi-o -gen-o karcinom/o, PIV, -ozo KARDI-O-, (L. kardia = koro), -ako (-otoniko), -aka glikozido, -algio, -astmo, -ektazio, -ograEo, - ogramo, -ologio, -ologo, -omalacio, -omioplastiko, -oneŭrozo, -opatio, -optozo, -opulma resuscitado . CPR), -orafio, -oreksio, -oskopio -ostimula- toro (pejsmejkro), -otakometro, -otoko grafio, -otomio, -otoniko (-ostimulilo), -ovalvulotomio, -ovaskula, -oversio, dekstro-o, elektro- -grafio, peri-otomio, pre-a elstaro (A. precardial bulging, F. voussure, G. Herzbuckel) kardj-o, PIV, -algio, -ospasmo, -otomio stomakomalsano karenc-o, PIV, (F. carence) kari-o, (L. caries), denta -o, osta -o, -ocito, -ogena, mega-ocilo karin-o, PIV, anat, (L. carina = kilo), -a brusto (kolomba brusto), trakea -o kariokinez/o, PIV, (Gr. kation = nukleo), mitozo katioplasm-o, nukleoplasmo karminativ-o, PIV, (L. carminare) karn-o, PIV, (L. caro = viando), -ovora (omanĝa), -ozino (bk, A. carnosine) karoten-o, PIV, provitamino A, -oido 73 ----------------------- Page 74----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil karotid-o, PIV, ekstera, interna, komuna -o, -a korpeto, -a sinuso karpe-o, karpo, anat (L. carpus, Gr. karpos) kartilag-o, PIV, -a karunkl-o, PIV, ( L. caruncula = karneto ), larma -o, uretra -o kaset-o, PIV, rtg kaskad-o, PIV, (A. cascade), -a Fenomeno (ekz. koaguliĝo de sango), -a stomako kastr-i (tr), PIV, (I. castrare), -ado, -itulo (eŭnuko) KATA-, (Gr. kata = malsupren, kontraŭ), -bolo, -fazio (A. cataphasia), -forezo, -lazo, -lepsio, -lizi (tr), - lizi -lizo,- memlizo, -plazio, -pleksio, -ptasmo, -timio.- tonio katar-o, PIV, (Gr. katarrheo) katarakt-o, PIV, (L. cataracta) katekolamin-o, (A. catecholamine)neǔrotransmitero (adrenalino,noradrenalino,dopamino) produktoj de superrena medol-o katepsin-o, (A. cathepsin) enĉela lisizoma roteolizaj enzimoj de animmalaj organismoj kateter-o, PIV, (Gr. katheter), -i (tr) katgut-o, PIV, (A. catgut) operacia animala kudromaterio katetr-o tubeto por ellasi likvaĵojn (ekz urinon),- naĝanta Swan-Ganza katjon-o jono kun pozitiva ŝargo katod-o elektrodo kun negativa ŝargo ka kaŭsalgi-o, PIV kaŭstik-a, (Gr. kaustikos), PIV, -o, -aĵo, -eco, -izi, -a natrio (NaOH) kaŭter-o, PIV, -ado, -punktoj, -izi (F. cauteriser) kaŭz-o, PIV, -a terapio kav-o, PIV, aksel-o, el-igi, -a vejno kavern-o, PIV, (L. caverna), -ito, -omo, -ostomio, -eca hematomo, purigita -o (A. clear cavity, G. gereinigte Kaverne) 74 ----------------------- Page 75----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kaz-o, PIV, ( A. case, G. Fall ), benigna, maligna -o kaze-o, PIV, (A. curd), -igaĵo,histadisfalo -igilo, -iĝi, kazuistik-o, (A. case report)priskribo de la kalsaniĝo kefal-o/hematomo dumnaska hemotumoro de kapeto kefalin-oj fosfolipidoj de plasmo k. blanka materio cerba, hemostiptiko kefalospori-o, -ozo (A. cephalosporiosis) kefir-o, PIV, trinkaĵo farita el lakto keiropomfoliks- /o, (A. cheiropompholyx) dissemitaj dishidrotikaj veziketoj sur manplato kelen-o sublima fluidaĵo,uzata kil narkotiko keloid/o, PIV, cikatra -o KEM-. -ia, -io, -iisto, -oprofilakso, -oreceptoro, -otaksio, -oterapio, -tropismo, bio-io, elektro-, histo-, fiziko-, foto-, geo-, kosmo-io KERAT/O-. (Gr. keras = korneo aŭ korno), -ektomio, -ino, -ito (punktata superfaca, superfaca difuza), - odermo, odermatito -okonuso -olizo -omalacia, -ometro, -omikozo, -opatio, -oplastiko, -oreksio -osklerozo -oskopo, -otomio, -ozo, hiper-ozo, para-ozom-o, atom-a kern-o atoma,nukleo keson-o, PIV, (F caisson=sonorilo de suakvistoj), -a malsano ketogen-a, -a manĝaĵo keton-o, PIV, -aj korpoj, -em io, -urio ketoz-o, 1. ketosukero (A. ketose), 2. akumuliĝo de ketonaj korpoj en la korpo (A. ketosis) kiasm-o, PIV, (Gr. chiasma), optika -o kibernetik-o, (Gr. kybernetes = rudristo) kifo-, (Gr. kyphos = ĝiba), -lordozo, -skoliozo, -zo kil/o, PIV, ankaŭ ĥilo, (Gr. chylos = suko), -omikrono, -urio (A. chyluria) kilo-, prf. sig. "milo", -gramo, -metro ka kimograf-o, -io, (Gr. kyma = ondo) kimogram-o 75 ----------------------- Page 76----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kimus-o digesta solvaĵo kinaz-o emzimo katalizanta ekz fosfoligon kine-, (Gr. kinema, kinesis = movado), -stezo (A. -sthesis), -tiko, -tozo, -ziologio, -zopatio, -zoterapio kinelentin-o movinhibo kinin-o, 1. PIV, kem. (A. quinine), 2. fiz. (ekz. bradi-o); -oida substanco kinon-o, PIV, ubi-o kinolon-oj kem ioterapiloj kiret-o aborta malplenigilo de utero kiropraktik-o, osteoterapi-o, manipulaci-o kirurg-o, -a, -io kiselgur-o, PIV, (G. Kieselguhr) eksplorilo kemia, uzata ankaǔ por purigo d e likvaĵoj kist-o, PIV, (Gr. kistis = veziko), -oadenomo, -icerko (L. cysticercus), -omo, -osarkomo, -otomio Kladospori-o, -ozo (A. cladosporiosis) klak-o, -i (ntr), PIV, -bruo, -fingro (A. snapping finger), -genuo, -kokso klamidozo-o, (A. Chlamydozoa), okulgenitala -o, trakoma -o, -onozo klap-o, rtg, rektifikilo, -difekto de koro klasmatocit-o, (A. clasmatocyte) klasifik-i (tr), -o, PIV klaŭdik-o, (A. claudication), intermita -o klaŭnism-o, klaŭnosimila, patologia, psikiatria stato, konduto klaŭstrofili-o, klaŭstro = klostro, (L claudere = fermi), -fobi klavikl-o, PIV, (L. clavicula) klavus-o tilomo sur pedfingra artiko Klebsielo, genro de bakterio, (L. Klebsiella) de salmonelo kleidotomi-o operacio sur kleidosto kleptomani-o, PIV, (Gr. kleptes = ŝteli) psikaigo por Steleti klient-o, PIV ĉisence paciento klimaks-o, PIV 76 ----------------------- Page 77----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil klimakter-o, PIV, (Gr. klimakter = ŝtupo de ŝtuparo), -a hemoragio klimat-o, PIV, -izi (tr), -ologio, -oterapio klinik-o, PIV, -istoduka hospitalo klips-drateta kunigilo de paperoj, med : v. stapler-oo klirenc-o, (A. clearance), (fonetika esp-igo) klister-o, PIV, (A. L. clyster), -i (tr), -ilo klitor-o PIV, erekta suborganeto de vaginoa ntroito, -ismo kloasm-o, ĥloasmo ( Gr. chloazein = verda), graveda, utera –oa haǔtmakulo klon-o, PIV, 1. (Gr. klono = tumulto), genua -o, mio-o, patela -o, pieda -o; 2. (Gr. klon, A. clone, G. Klon) klonado genetika manipulado klonorĥiaz-o, (A. clonorchiasis)klonoj en areo de unu nerva radiko aǔ plekso klor-o, kem. elemento (Cl), -ato, -ata acido (HCIO3), -emio, -ida acido (HCI), -ita acido (HCIO2), -kalk-o, per-ata acido (HClO ), hipo-ita acido (HCIO) 4 kloral-o, PIV, -a hidrato kloramfenikol-o, PIV klorofil-o, PIV, (A. chlorophyll) kloroform-o, PIV, CHCl3 kloroplast-/o, PIV kloroz-o, PIV, (A. chlorosis) Klostridi-o, PIV, (L. Clostridium)ekz botuli klostrofili-o, v. klaŭstrofilio klostrofobi/o, PIV,=klaˇustrofobio knedad-o hautmasaĝo koagul-i (Ir), PIV, -aĵo, -iĝi, -iĝemo, -iĝa tempo, anti-anto koano, PIV, (L. choana), -a elfluo (G. Choanalfluss) koarktaci-o, (A. coarctation), -o de aorto kobaj-o, PIV laboratoria besto, kolormakula kobalt-o, kem. elemento (Co) kod-o, PIV, genetika -o kodein-o, PIV, -ismo 77 ----------------------- Page 78----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil koefcient-o koenzim-o kofator-o paralela faktoro kognitiv-a. rekon-a percept-a kohabitaci-o, (L. cum = kune, habitare = loĝi) koher-i (ntr), PIV, kunteniĝi kohort-o sam-malsanuloa elektita grupo por statistikaj datoj Koĥer-o kirurga tejnilo koiloniki/o, (Gr. koilo = konkava, onyx = ungo) koincid-i (ntr), PIV kunaperi koit-o, -i (ntr), PIV, seksa kuniĝo,interrompita -o kojl-o, kojlono, PIV, (L. colon, Gr. kolon), ascenda, transversa, descenda, sigmoida -o, -ito, -ektomio, -obacilo-, -ocistoplastio, -ovezikoplastio, -optozo, oskopio, -ostomio kojn/-o, PIV, (L. cuneus), -oforma osio de piedo (L. os cuneiforme); intermedia, laterala, mediala -o kok-o , (L. coccus, Gr. kokkos) kokain-o, PIV, -ismo, -izo, -omanio kokcidi-ozo, PIV (A. coccidiosis) kokle-o, PIV, (L. cochlea = heliko) kokluŝ-o, -oida, PIV, (F. coqueluche, L. pertussis) koks-o, PIV, (L. coxa), -algio, -ito, -opatio, -osto kokseki-o, "Coxsackie"-viruso kol-o, PIV, -doloro, -tordiĝo (torti-ito) kolagen-o, PIV, -a fibro, (-ozo) kolangi-o, =koledoko-, -to, -ektazio, -ografio, -omo -ektomio kolaps-o, -i(ntr), PIV, (L. collapsus), -oterapio kolat-o, -a acido, (A. cholic acid) kolofon-o tiraĵo kolateral/a, -o, (L. com = kune, latus = flanka) kolkickin-o, PIV, (A. colchicine) atiuratiko KOLE-, sig. "galo", -agogo, -ato, -ata acido (A. choleic acid), -cistektomio, -cisto, -cistografio, -cistito, -cistokinin-o, -doko,, -dokostomio, -dokotomio, -kalciferolo (vitamino D3), --- kinetiko, -litiazo, -mio, -retiko (agogo), -steatomo 78 ----------------------- Page 79----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kolesterol-o sangolipido kolestiramin-o, (A. cholestyramine) hipolipidemiko kolibacil/-o, PIV, kojlobacilo, -emio, -urio kolik-o, PIV, (Gr. kofikos = ventra doloro) kolikul-o, PIV, (L. colliculus) kolikv-i, (ntr), (A. colliqefy) kolin-o, -erga nervo, acetil-o, -esterazo koliri-o, PIV, (A. collyrium) oftalma kuraca solvaĵo kolit-o, kojlito, PIV, (A. colitis) inflamo de dika intesto kolobom-o PIV, (A. coloboma) defekto de irido koloid/o, PIV, materio en solvaĵa stato,-osmoza premo (bk), protekta -o kolon/o, -oj de grizaj substancoj, vertebra -o, -okromatografio koloni-o, PIV, (A. colony, L. colonia) ekz de bakterioj kolor-o, -igi, -ometrio, -ometro, -sento kolorblind-a, -eco, nekompleta -eco (G. Farbensch wache), ruĝa, verda, blua-flava, totala -eco kolostr-o, PIV, (L. colostrum),patrina lakto de komeco de laktado -a korpelo KOLP/O-, (Gr. kolpos = kavo, vagino), -algio, -eŭrizo (A. colpeurysis), , -ito, -oce/o, -ocentezo, - cistotomio, -operineorafio, -oplastio, -orafio (A. -colporrhaphy), -outerofikso, -oskopio, -ospasmo, - otomio, koluri-o, galo-enhavanta urino kolutori-o, PIV, (A. collutory) kuraca solvaĵo por ŝmiri gimgivon komat-o, PIV, (L. coma, Gr. koma), spontana senkonscia statol.-a, -ogena kombin-i (tr), PIV, -ado, -aĵo, -o, mal-o komedon-o, PIV, (L. comedo) ita eldukto de grasglandetoj faciaj, ofte pusanta komisur/o, PIV, anat (L. commissura),kunkresk-o, kunlig-o komoci-o, PIV, hista sku-o (L. commotio), -i (U), cerba -o (skuo), retina -o 79 ----------------------- Page 80----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kompat-a, PIV, v,sekve kompatibil-a kemie tolera,parenca kunmetaĵo; -atoleranta kunmeton kompens-i (tr), -o, -eco, -anta hiperhofio (de koro), de-o (de koro ka) kompleks-a, enhavanta en si plurajn elementojn komplement-o,aldono, -o-fiksa testo, -a aero (fiz) komplianc-o l.modulado de histo, 2. obeemo pri med.reĝimo komplik-a, -aĵo (A. compl ication), -i (U), -ita frakturo kompon-i (tr), PIV,kunmtei, -aĵo, -ado, -anto komposit-o blanka plombo denta kompres-o, PIV, (F. compresse), fomentaĵo,(varma), ataplasmo (ŝlima) kompresi-o, (L. compressio, A. compression), -o-frakturo, -o- mjelito, v. kunpremo komput-i (tr), PIV, -ilo komut-i (tr), PIV, (A. commute),transkroĉi, -ilo koncentr-i (tr), -ado, -iĝi, -ita, -ado-testo (de rena funkcio), -iteco koncept-o, PIV koncip-i (tr), (L. concipidendi), -ado, -iĝi, -iteco, anti-a, -iĝokontrolo kondens-i (tr), (L. kondensare), -ado, -ilo, -,-oro, -igita lakto, densigi kondiĉ-o, -i (tr), -ita reflekso kondil-o, PIV, (L. condylus) prec osta akrala parto kondilom-o, PIV, -o akrigita (L. c-a acuminatum)seksa malsano kondom-o , PIV KONDR-O-, PIV, grekdevena vortelemento, sig. "kartilago"; -ektomio, -ito, -odistrofio (feta), -omo, - -oitin-sulfato, -olizo, -omalacio, -osarkomo konduk/i (tr), -o (de stimulo) kondut-o, -oterapio, (A. behavioral th.) konektiv-/a; PlV, kunig-a histo 80 ----------------------- Page 81----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil konfabul-i (ntr), (A. confabulate), -ado konfiguraci-o, (stereokemia termino) kongelaci-o, v. "frostovundo" (G. Erfrierung) kongenital-a, denaska kongest-i (tr), PIV, -o (L. congestio) konglomer-i (tr), PIV, -ato (-aĵo), -iĝi, -o, (amasiĝo) konidiofor-o PIV, (A. conidiophore) konioz-o, PIV, (Gr. konia = polvo), (A, coniosis), pulmopolviĥo konjug-i (tr), PIV, -itaj duoblaj ligoj, -ita galacido; en obstetriko: -ato (anatomia vera -o, ekstera -ato, - --ata diametro k.a.) konjunktiv-o, PIV, bulba, palpebra -o, naĝeja -ito, printempa -ito, kerato-ito,epitelo de okulo konk-o, PIV, (L. concha), -otomio konka-a, -aj genuoj (G. X -Heine), -a lenso konkrement-o, PIV konkur-i (ntr), -o, -a inhibicio (de enzima reakcio, A. competitive inhibition) konkret-a, -aĵo, -igi, -iĝi konsci-o, -i (tr), -a, -e, duon-a, mem-o, sen-o, -o de malsano (G. Krankheitseinsicht) konsensual-a -egale opiniantaa konserv-i (tr), -ado, -ativa terapio, malaktiva konsist-i (ntr), PIV, -aĵo konsistenc-o, PIV, malmoleco (de tumoro, histo ka),denseco konstant-o, PIV, -a, ekvilibro-o (kem) konstip-o, PIV, (A. constipation), -a, -i (tr), -iĝi konstitu-i (tr), PIV, konsistigi, -o, -a konstituci-o, PIV, med (tuto de la korpaj ecoj) = kompleksio, -a, -e konstrikt-i (tr), PIV, angio-o, -oro konsult-i (tr), PIV, -ado, -ejo (de kuracisto ka). konsili kontaĝ-i (tr), PIV, -o, -a -aĵo infekti kontakt-o, PIV, infekto, -a lenso 81 ----------------------- Page 82----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kontamin-i (tr), -o, -ado kontinu-a PIV, -aĵo, . -eco, -i (ntr), -igi, kohera kontrad-i, -a, -eco, -febra, -graveda, -indiko, -inflama kontrah-i (tr), PIV, (L. contrahere), -iĝo (mallongiĝo de muskolo), malsat-iĝo (de stomako) kontraktur-o, PIV, (L. contractus) kontraǔkup-o, (F. contiecoup, A. counterblow), -puŝo kontrast-o, -i, -igi, PIV, -a rtg-rafio kontrol-i (tr), -ebla kontu-o, PIV kontuz-i (tr), PIV, (L. contundere, A. contuse ), -o, -ita, -aĵo, -makulo konu-o, PIV, lumriceva ĉelo en retino konvalesk-o resanig-o konveks-a, PIV, -aj genuoj (G. O -Beine), -a lenso ko-nverĝ-i (ntr), PIV, -a, -eco, -igi, -a radiado (rtg) konvertin-o, faktoro VII de sanga koaguliĝo konvulsi-o, PIV, (L. convulsus), -a rabio koordin-i (tr), kunordigi koordinat-o, PIV KOPRO-, (Gr. kopros = fekaĵo), -fagio, fobio, -lalio, -lito, -porfilino, -stazo kopulaci-o, PIV, (L. copulare = kunigi) kor-o, PIV, (L- cor), -a, -uko (A. cardiac arĥ, ), -bato, -bloko, -bruo, neŭrozo, -protektivo, - rupturo; -batvolumeno, minuta volumeno korako-, PIV, speco de korvo, -ida apofizo (L. procesaus coracoideus), -brakiala muakolo (L. m. corecobcachialis) kord-o, PIV, ĥordo (L. chorda = ŝnuro, fadeno), timpana -o, -ito (de voĉaj -oj) -otomfo, noto-o (unua signo de Ia vertebraro ĉe embrio) kordialo, , PIV, (L. cordialis, A. cordial), trinkaĵo stimulanta koron kordon-o, PIV, funiklo 82 ----------------------- Page 83----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil KORE-, (Gr. kore = pupilo), -diastazio, -klizio, -ktazio, -ktomio, -ktopio, -lizio, -ometro, -morfozo, -plastio, -stenomo kore-o, PIV, (L. chorea, Gr. chonia = danco) koreferaĵ-o, kunlaborita referaĵo samtema korekt -i (G), -o (de vidkapablo) korelaci-o, PIV, -a koeficiento koreletiv-a, PIV, -eco (korelacio) kori-o, aŭ koriono, (Gr. chorion = haŭto), -oida ( -ona) gonadotropino, -onepiteliomo Korinebakteri/o (de diferio) koriz-o, PIV, (A. L. coryza), rinito, nazkataro korne-o, PIV, -ito (keratito), -a reflekso korod-i (tr), PIV, (A. corrode) (metaldefekti) koroid-o, PIV, -ito, iriso-ito, -oretinito koronari-a, PIV, -ito, -aj arterioj (korkronaj) korp-o, flava (lutea) -o, fremda -o, kaloza -o, -a fluaĵo, -a pezo, opropra (G. korpereigen) korpulent-a, PIV, (L. corpulentus = obeza) korpuskl-o, PIV, ( L corpusculum = korpeto),ekz sanga -o (ruĝa, blanka) korset-o, PIV, ortopedia fiksiga subvesto korteks-o, PIV, kortiko kortik-o, PlV, -a, -osteroido, -oterapio, -otropa, -otropino, -a vido kortizol-o, -no, PIV korugaci-o, Br, (A. corrugation), haŭta krispigo, anat, -anta muskolo ( m. corrugator supercilii ) kosm-o, PIV, -a, -ologio, -onaŭto, -onaŭtologio, -oŝipo (sputoniko), -aj radioj kosmetik-o, PIV, (Gr. kosmetikos) kosmetologi-o . ((kosto v. ripo)) kotiledon-o, PIV, lobeto de placento (alie botanika kaj socia termino) kov-i (tr), PIV, -ado (inkubacio), -ilo 83 ----------------------- Page 84----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kovalent/o, PIV, -a ligo(aŭ ligilo) kraĉ/i (ntr), PIV, -o, -aĵo, el-i (tr) kra-i (ntr) PIV, -eti (G. knistern), -etigi kramf-o, PIV, klona, tona, skribista -o krani-o, PIV, -a bazo, haŭto, aponeŭrozo, kesto, sturo; -ektomio, -ofaringiomo, -ologio, -ometrio, -osinostozo, -oskizo (-lisuro), -ostenozo, -otabeso, -otomio, -otraborilo; -aj ostoj: temporaloj, parietaloj, malsupraj nazkonkoj, lakrimaloj, nazaloj, maksiloj, zigomoj, palatoj, okcipitalo, sfenoido, fruntalo, etmoido, vomero, mandiblo, hioido kraŝsindrom-o, PIV, (A. crush synd.) krater-o, PIV, -forma ulcero ,infundibloforma kraŭroz-o, (Gr. krauros = seka), skleroziĝo (de vulvo, anuso), Br kravokrav-o, (A. craw-craw), Br, vario de afrika haŭta malsano kraz-o, PIV, (A, L. crasia), sanga -o de koagulo, kreatin-o, (Gr. kreas = karno), -ino, -kinazo kreatore-o, ekzisto de nedigestitaj muskolaj fibroj en fekaĵo Krebsa cikl-o, bk, (A. ankaŭ TCA-cycfe) ciklo de albumnoj en sango; energgiogajna cikloen mitokondrioj kremaci/o, PIV, -i (tr) -ejo (krematorio) kremaljer/o, Br, (F. crémailčre) (de mikroskopo ka) kremastr-o, (L. m. cremaster), -a refleksoorkimova muskolo krenocit/o, krenata eritrocito, -ozo kreno-, (Gr. krene = fonto), -logio, -terapio (balneoterapio), kreozot/o, PIV dezinfektilo kresk-i (ntr), -o, -ado, -halto, -hormono (A. growth hormone), plen-ulo krest-o, PIV, (L. crista), haŭta, mitokondria, osta -o kreten-o, PIV, (F. cretin), -ismo krev-o, PIV, (A. crevice, L. crepare), -i (ntr) krezol-o, PIV, metilfenolo (CH C H OH) 3 6 4 kribr-i (tr), PIV, (A. cribrum, A. sieve), -ilo, -iloforma lameno (L. lamina cribrosa) 84 ----------------------- Page 85----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil krik-o, PIV, (Gr. krikos = ringo), -oida, ofaringa muskolo (L. m. aicopharyngeus), -oida kartilago (L. cnrtilago cricoidea) "krio de kato"-sindromo, (F. cri du chat syndrome) krio-, (Gr. kryos = malvarmo), -analgezio, biologio, -gena, -globulinemio, -proteinemio, - skopio, -terapio kripl-a, PIV, (G. krüppelig), -ulo KRIPTO-, (Gr. kryptos, L. crypta = kaŝita, nekonata), -gena (nefrozo), -geneza, -ftalmio, -koko, -menore-o, -rkismo, -toksino, -tuberkulozo krisp-o, PIV, (A. crispation), -a, -igi, -iĝi kristal-o, PIV, -a, -aĵo, -igi, -iĝi, -oido, -a lenso = kristalino, -urio kristalin-o, PIV, okula lenso Kristmas-faktor/o, t: IX en sangokoeguliĝo, (Christmas) kriz-o, PIV, -a, -aĝo, -eco, -iĝi, -a tempo krizalid-o, PIV, (L. chrysalia) pupo krom-o, kem. elemento (Cr), kalia -ato (K CrO ) kalia bi(di)- 2 4 ato(K Cr O ), -atina ĉelo, -afinomo 2 2 7 KROM-O-, ĥromo-, (Gr. chroma, chromatos = koloro), -ata (PIV), -atikn, -ntino, -atinolizo, -atismo, -atoforo (melanocito) -atografro, -ntopafmetro, -oblasto, -ofi/a, -ofoba, -oforo, -ogeneza, -ohidrozo, -olizo, -ometro -ometrio, -omikozo, -opara, -oprotelno, -optometro, -osomo, -oterapio, hiper-io, hipo-o, sen-o, meta-io (meta-atismo, meta-azio) kron-o, PIV, (L. corona, A. crown), ciliara, denta, glana, morta, , venera -o KRON-O-, ĥrono-, PIV, (L. chronos = tempo), -aksio (fiz), -ografo -ologio, -ometro (A. stop watch) -otropa, -otropismo kronik-a, PIV (A. chronic), longedaŭra krop-o, populara esprimo por strumo; -ulo kruc-o PIV, (L. crux, A. cross), -a (incizo), -i (tr), -iĝinta, -oforma; inter-iĝo (L. decuasatio), -fajre radiad-o (rtg, A. cross- firing irradietion) krud-a, -a fibro, graso, proteino (nut) kruor-o, PIV, (L. cruor), sangokoagulaĵo 85 ----------------------- Page 86----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil krup-o, PIV, (A. croup)diteria krur-o, PIV, (L crus, crura = G. Unterschenkel), -bloko krust-o, PIV, (L. crusta, G. Kruste), lakt-o (A. milk crust, halitmalsano de bebo) KSANT-O-, (Gr. xanthos = flava), -elasmo (de okulo), -odermo, -okromio (A. xanthochromia), -omo, -omozo, -oproteino, -opsiq -opterino, -osarkomo ksen-o, PIV, (Gr. xeno = fremda), korpofremdaĵo, anti-o (antikorpo), -ofobio, -ogena, -grefto ksenon-o, PIV, kem. elemento (Xe) KSERO- (Gr. xeros = seka), -dermo, -ftalmio -stomio, -zo (de korneo ka), -radiografio KSIFO-, PIV, (Gr. xiphos = glavo), -oida proceso (ksifoido), -oidito, -oidinio, -opaĵo (duobla monstro kun kuniĝo de sternumoj, Br) ksilen-o, PIV, (orto-, meta-, para-) dimetil-benzeno, C H 6 4 (CH ) 3 2 kuboid-o, -osto (L os cubofdcum ), -ĉelkancero kubut-o, PIV, (L. cubitus = A. elbow), -a artiko kuf/o, PIV, (A. coif, F. coiffe, G. Kuffe), fragmento de membranoj, kiuj iafoje kovras la kapon de novnaskito en la momento de elpelo kulmin-o, PIV, (L cuhnen), kulminacio kulomb-o, PIV, (Coulomb, franca fizikisto) kultur-o, -i (u), PIV, bakteria -o, korpa –o kunlig-o kem.ligo al alia kunmetaĵo aǔ elemento kumis-o, PIVfermentita ĉevalina lakt- kumul-o, (L. cumulua), ovaria -o (L. cumulus oophorus) amasiĝo_ kuniĝ-o, -i (ntr), seksa -o, -emeco (L. affinitas), mal-o (disiĝo) kunkudr/o, suturo, -i (tr) kunprem-i (tr), cerbo-o, mjelo-o kunten-i (tr), -a (erupcio), -iĝenta (A. coherent) kuntir-i (tr), -o (L. convactio, G. Zusammenziehung), Br, ek-o, -ado, -ip (kontrahĝi) -ebleco (A. contractibility) 86 ----------------------- Page 87----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil kuperoz-o, PIV, rozacea akno kup-o, PIV, (A. cupping-glass) kupl-o PIV, (L. copula, A. couple), -i (tr), -ado, -ilo (A. coupler), mal-ilo (A. uncoupler) kupoks-o, PIV, kaŭpokso (A. cowpox) kupr-o, kem. elemento (Cu), -ika klorido (CuCl2), -oza klorido (CuCl) kupul-o, PIV, anat, (L. cupula), radiusa -o, koklea -o kur-i (ntr), PIV, re-anta (febro) kurac-i (tr), PIV, (L. cura), -o, -ado, -ato, -ebla, -eblo, -ejo, -ilo, -isto, -servo, best-isto (veterinaro) kurar-o, PIV -ino, -izo kuret-o, PIV, -i (F. curette), -ado (F. curettage) Kuri, PIV, (Curie), -terapio (radiumterapio) kurvatur-o, maĵora k minora –o(L) kuspid-o, PIV, bi-a, tri-a valvo kuspa kutikl-o, PIV tavoleto,kovranta epitelon (ekz denta) kutireakci-o, PIV, haŭta reakcio kv-febro (A querry fever - duba f.) laǔˇQuensland kv-infarto, klinike muta kvadrat-a, PIV, -o, -i (tr), -igi kvadriceps-o, PIV femora antaǔa muskolo kvadriplegi-o, parezo de ĉiuj kvar membroj kvalit-o, PIV, (A. quality) kvant-o, PIV, morbo-, morto-, nasko-o kvantum-o, PIV, -mekaniko, -nombro, -teorio, energi-o kvaranten-o, PIV, (A. quarantine) ŝirrma tempoperiodo kvarĝemel-a, -aj korpoj (L. corpora quadri-gemina) kvartan-a, PIV, -a febro (malario) kvartaga kvaternar-a, PIV, -a ekz amonia bazo (A. quaternary ammonium base) kvaŝiorkor-/o, (A. kwashionkor) subnutrada afriuka infanmalsano Kv(Quick)-testo hemokoagula 87 ----------------------- Page 88----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Kv (Qu)inke-oedem alergia ŝvelajxo, -situo (oblikva situo de paciento kun malatigita kapo kaj alrigit aj piedoj por eltuso de kaverna enhavo) kvintan-a, -afebro (L. febris quintana) kvintaga malario kvocient-o, PIV, (A. quotient), numera rilato-o kvotidian-a, (A. quolidian) ĉiutaga KvRS QRS-elekrokardiografa komplekso-devio L lab-o, -enzimo, ĉimozino, (A. rennet, rennin) kimosino labi-o PIV, (L. labia), -o maĵora, minora labil-a, nestabila, termo-a labirint-o, PIV, (de interna orelo), -ito, membrana, osta -o; ampo/o, duonciklaj kanaloj, endolimfo, p perilimfo, kokleo, saketo (L. saccutus), utrik/o, vestiblo labor/o, PIV, -i (ntr), -atorio, -nekapablo, -sekureco, kun-i, kun-ado, kun-anto lac/a, -eco, -igi, -iĝi, -iĝemo, tro-iĝo lacer-o dismoligo lagoftalm/o, PIV, (Gr. lagos = leporo), lepor-okulo, -eco lakmus/o, PIV, -a papero, kem lakrimal/o, PIV, (L. lacrima = larmo), larma osto (L. os lacrimate) lakrimoz/a, ofte ploranta laks-o, PIV, -a (L. laxus = loza), -iga, -igilo, kontraŭ-a drogo, mal-o (konstipo) lakt-o, PIV, (L. lac),-ado, -ada psikozo, -i, -, -aĵo, -agogo, -albumino, -ata acido, ,-acida komo, -ato (A. lacteat), -azo -obacilo, -odensometro (- ometro), -odukto, -ofebro, -of1avino (malnova nomo de riboflavino, vitamino B2), -ogena hormono(prolaktino), -oglobulino, -okrusto (L. crusta lactea), -eca, -oreo, -ozo, bovina -o, buter-o, daŭra -o, homa-o, centrifugita, pulvorigita -o, sen-acio, senkremigita -o 88 ----------------------- Page 89----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil laktam-o, kem. intramolekuta anhidrido (amido) de aminokarbonacido , -vegetarano laktim-o, kem. enolforma izomero de laktamo, laktodehidrogenaz-o lakun/o, PIV, (L. lacuna), manko en histolam-a, PIV, -i (ntr), -ulo -lalio rilata al parolmaniero –bradylali-o, kopro- lambli-o, PIV –ozo, Lamblia intestinalis (L), stomakoparazito lamen-o, PIV, (L. lamina), kribrila -o, -ektomio laminari-o, PIV, -a buĝio lancet-o, PIVkirurga tranĉilo lancin-i (ntr), PIV, -ado, -a doloro (A. lancinating pain) , dolor- radii lang-o, PIV, (L. lingua), -a korpo, pinto, radiko, rando, -ofrenu /o, -okovrajo (A. fur, coeting, G. Zangenbelag); gusto-burĝono (L. caliculusgustatorius),-oligaturo, -opapiloj: filiforma (fadenoforma), foliosimi/a, fungoforma, valata (L. vallata), konusa; frago-o (A. strawberry tongue), fianĝa faldo (L. plica imbriala) lanolin/o, PIV, lana graso lanug-o, PIV, (L) haretoj korpaj de novnaskito lapar--, (Gr. lapar = lumbo, flanko, abdomeno), -enterostomio, -enterotomio, -gastrostomio, -gastro-tomio, skopio, -tomio lapis-o, PIV, (L. lapis = ŝtono „diabla“) lard/o, PIV, porka grasofumajita LARING/O-, (L. larynx), -a adito, kavo, prominenco (Adama pomo); epigloto, gloto, voĉa pliko; -aj kartilagoj: aritenoida, epiglota, kojnoida ( L. cuneiformis ), korneta (L. corniculata), tiroida (L. thyroidea), krikoida (L. cricoidea), tritikoida (L. triticea); -ito, -ismo, -ologio, -ologo, -oskopo, ospasmo, -ostenozo, -otomio larm-o, -i (ntr), PIV, -ado, -odukto, -osto; -a kanaleto, glando, lageto, punkto, sako; -iga gaso larv-/o, PIV insekta animalido Lasa febro, (A. Lassa fever), virusa malsano en Afriko 89 ----------------------- Page 90----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil laser-o, PIV, (A. laser), -radioj, -spektro-skopio latent-a, PIV, (L. latens = kaŝita), -a infekto, -periodo lateral-a, anat, flanka latirism--o, PIV, (A. lathyrism, lupinosis) toksiĝo kaǔzata de semoj de latiro )iliaj alkaloidoj) lateropulzo latera movo de mandiblo ĉe maĉuloj normala ,ĉe homo partologia) latisim/o, PIV, (L. latissimus = plej larĝa), -a muskolo (de kolo, dorso) LATS, longe aganta tiroido-slimulatoro lav-i (tr), (F. laver), -o, -ado (irigacio) sifon-i la stomakon, vezikon ka) lazareto, PIV, (A. lazarette) milita hospitalo azaroidoj antioksidi/loj LCAT lecitino- koresterolo-aciltransferazo LDH, laktato--dehidrogenazo LDL, (A. low density lipoprotein) lecitin-o fosfolipidino grava por ĉelmembranoj en cerbo leĝ-, -a medicino (jurmedi cino) leiomiom-o (Gr. leios = glata) tumoro de glata muskool Leiŝmani-o PIV, (A. Leishmania), -ozo (protozoozo)viglt movantaj bakterioj gramnegativaj legiolosis –infektra malsano de tropoj kaǔzita de legionelo lekoptin-o verapamilo, hipotensilo Leksel-o - gama-tranĉilo por cerbaj operacioj lektin-o (A. lectin)vegetaĵa albuminoligqaqntoj de certajstrukturojde glykogeo lemnisk-oPIV, anat, (L. lemniscus), laterala, meza, spina, triĝemina –o, (erva trakto) lens-o PIV, cilindra, diverĝa, duonkonkava, konkava, konveksa, platkonveksa, sfera kapsul-o (L.capsula lentis), -oforma (L. lenticularis), -ometro, kontakt-o lentug/o, PIV, (L. lentigo, A. freckle) leontiaz/o, (A. leontiasis) 90 ----------------------- Page 91----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil lepor/o, -lipo (A. harelip, G. Hasenlippe, Hasenscharte) ĥeilosĥiziso lepr/o, PIV, (A. leprosy, Gr. lepra), Hansena malsano, -a, -ido, -omo, -u/o, -ulejo; makula, nerva, tuberoza -o lepto-, (Gr. leptos = maldika), -cefalo, -citozo, -meningito leptospir-ozo morbo de Weil, infekta ikterohemoragika leptotrik-ozo oorodentala infekta malsano LERV litotripso eksterkorpa per frapa ondo lesbism-o gej-ismo virina letal-a, PIV, (A. lethal, G. letal), -a dozo, -a geno, -eco, -ito (L. lethalitas, A. lethality, G. letalitat-o morteco letargi-o, PIV, (A. lethargy), -a dormem-o leŭcin/o, unu de aminoacidoj, PIV LEŬK-O-, PIV, (Gr. leukos = blanka), -emio, -ocito, -ocitemio, -ocitolizo, -ocitopenio (-openio), -ocitozo, -odermio, -odiapedezo, -oplakio (-oplazio), olizino, -olizo, -omanio, -omelanodermio, -ometrio, -omjelito, -omo (de korneo ka), -oniĥio (A. -onychia), -opoezo, -opsino (A. visual white), -oreo (blanka flava), -otomio (de cerbo), -otrieno,-otrikio (blankaj haroj), -ozo leŭkovorin/o, (A. citrovorino, folinic acid) lev-i (tr), PIV, (L. levere), -atoro muskola (anusa, buŝangula, skapola ka) levo-dopa rilata al maldekstra flanio ekz levokardio levamizol-o imunomodulant-o lev-ant-a muskolo(levatoro) levopromazin-o ataraktiko levizit-o, (A. lewisite), venena milita gaso levuloz-o alia nomo de fruktozo, PIV lez-o, PIV, (A. lesion), -i (tr), -a defekto LH, luteiniga hormono liaz-o, (A. lyase) (enzimo) liber-, PIV -a energio, finiĝo (de nervo), grasacido klorida acido (de stomako); -a radikalo (kem) 91 ----------------------- Page 92----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil liberin-oj materioj de hormona karaktero,kiu influas funkcion de antaǔa hipotalamo (ekz TSH) libid-o, PIV, (L) lien- o PIV, (L. lien, A. spleen), -ito lig-i (tr), PIV, -a energio, -ando (kem), -ilo (kem. A. bond), dis- i; prem-ilo ligament-o, PIV, (L. -um), -a ligatur-o, PIV, (L. -a), strang-ilo ligaz-o, (A. ligase), speco de sintezo ligna karbo, (A. charcoal) liken-o, PIV, (A. lichen), ruĝa plata -o, simpla bronka -o (Vidal) likva, PIV, -aĵo, -igi, -iĝi, -o, cerebrospina aĵo lik-i pri poto, popole pri sano (ev) likvor-o cerba fluaĵo limb-a, (L limbus = rando), -a sistemo (A. limbic system, anat)parto de la cerbo servanta al instikto de genra konservado limborelioz-o malsano infekta,kaǔzita de borrelio Burgdorfi , de Lymes limf-o, PIV, -a, -adenektomio, -ndenito, adenografio, -adenomo, -adenozo, angiomo, -angito, -atismo, -atulo, - oblastomo, -ocito, -ocitozo, -oedemo, -ogena, -ogranulomo, -oida, -omo, -omatozo, -onodo, -openio, -opoezo, -oragio (-oreo), -osarkomo, -ovazo, -ovazektazio (-angiektazio) ((lingua L. v. lango)) lingul/o, cerebela, mandibla -o liniment-o, PIV, ŝmiraĵo lini-o, blanka, nigra (L. linea alba, nigra) linito, ( A. L. linitis, Gr. linon = teksaĵo, membrano) linoleat/o, -a acido (A. linoleic acid) liofiliz/i (tr), (A. lyophilize), -ado (-acio) (A. fieeze-drying) lip-o PIV, (A. lip, L. labium), -a, -angul-o, -haro, lepor -o; v. ankaŭ ĥeil/o LIP-O, (Gr. lipos = graso), -azo, -emio, ido, -idperoksido, -idozo, -oata acido (tioktata acido, A. lipoic acid, thioctic acid), -oato, -oatro io, -odistrofio, -oido, -ofibromo, ofila, -ofuscino, 92 ----------------------- Page 93----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil -ogenezo, -okondrodistrofi-o (gargoilismo),-omatozo, -okromo, -olizo, -omiksomo, -omo, -olitiko,-oprotein/oxidazo, otropa, -ozitolo (fosfatidil-inozitolo), -urio lipotimi/o, PIV, (A. lipothymia) lisin-o, PIV, pref. lizino (aminoacido) lisol-o (L. lysolum), pref lizolo (antisepsaĵo) listeri-o, (L. Lysteria), genro de bakterio liti-o, PIV, kem. elemento (Li) lisp-i (ntr tr), PIV; (A. lisp, C. lispeln) LIT-/O-, (Gr. lithos = ŝtono), -iazo (-ozo, Br). -iazulo, -olabo (A. litholabe, litotenilo), -olizo, -otomio, - -oskopo, -otripsio, -urio lived/o PIV, (L), haŭta makulo pro kongesto, -a (A. livid) livoĝir/a, kem. maldekstren-ĝira (A. levorotatory, levogyrous), pref. levoĝira lizergat-acida dietilamido (LSD), halucinogeno LIZ-O-, PIV, (Gr. lysis = loziĝo, lozigo), ofosfolipazo, -ofosfolipido, -olecitino, -osomo, -ozimo; aŭto-o, cito-o, elektro-o, hemo-o, hidro-o, nukleo-o lizin/o, (A. lysine), lisino (PIV) lob-o, PIV, (L. lobus, Gr. lobos), -a, -eto, -ektomio, -otomio, bi(aŭdu)-a, inter-a lobeli-o PIV lofotrik/o, (L Lophotrichea), grupo de bakterioj logaritm-o, PIV logoklon-o, (Gr. logos = vorto), (A. logoclonia) logopedi-o korektas defktojn de parolo logoreo (A logorrhea, cluttering speech) loki-o, PIV, (A. L. lochia, Gr. lochos = akuŝo), blanka, flava, ruĝa, sereca -o, -ometro lokaliz-i (tr) PIV lokal-o, PIV, -a edemo, inflamo ka loko,PIV, -iĝi, de-iĝo, trans-iĝo longisim-o, PIV, plej longa muskolo (cervika, dorsa, kapa, toraka) 93 ----------------------- Page 94----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil longitudo, PIV, -a = laŭlonga lordozo, PIV, (Gr. lordosis = malantaŭenkurbiĝo de vertebraro) L-organismo-j, L-formaj bakterioj lrm-i braile skribi lotec-a, hazarda, randomiza loz-a, PIV, malfirma,libera(A. loose), -igi, -ŝultro (A. loose shoulder) lubrik-/i (tr), PIV, (L. lubricus, A. lubricate), -o, -aĵo lucid-a, PIV, (A. lucid = mense klara), -a intervalo (de psikopato) lues-o, sifiliso, PIV luksaci-o, PIV, (L. luxatio), -i(tr), duon-o, denaska koksa-o, posttraŭma-o, sub-o lum/o, PIV, (L. lumen = A. light). -a, -eco, -igo (rekta, malrekta), -kondensilo -iga kesto (por rtg filmo), -ikromo, -ineski (ntr), -istero/o, -sento, -ŝtopfermita trapastruo (rtg, truo inter laborejo k rivelejo) lumb/o, PIV (L. lumbus); algio(-ago), -alizacio, -otomio, -a punkturo, -a vertebro lumen/o, PIV. (L. lumen = A. light), l. unuo de lumenergio, 2. interna spacode dukto, arterio,trans-a, ka (G. Lumen), translumen-a luminal/o, fenobarbitalo; gardenalo (PIV) lun-o, (L. luna), duon-o (blanka makulo ĉe la bazo de la ungo), -osto (A. lunar bone), duon-a ganglio (L. ganglion semilunare) lunat-o, PIV, (L. os lunatum. A. lunar bone) lunatiko, PIV, lunatism-o, (somnambulo (L. somnus = dormo, ambulare = piediri)) lunul-o (de ungvo) lupe-o, PIV, (G. Lupe; F. loupe) lupinoz-o, (A. lupinosis), toksiĝo pro lupino lupus-o, PIV, (L. lupus = lupo), eritematoda -o, vulgara -o, -okarcinomo, lupomo (-a tumoro) 94 ----------------------- Page 95----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil lute-a, PIV, (L. luteus = flava), -a korpo, graveda -a korpo, -iniga hormono (LH), -ino, -otropa hormono (prolaktino, LTH ) M macer-i (tr), PIV, -ado (L. maceratio), -aĵo kaĉiĝi maĉ-i (tr), PIV, (F. macher), -ado, -muskolo (G. Kaumuskel), re-o, re-ulo madaro-/o, (A. madarosis), (Gr. madaros = senhara ), patologia elfalo de okulharoj k(aŭ) brovo madura piedo, funga malsano en Hindujo (maduramikozo) magnet-o, PIV, -ismo, -izi (tr),-a resono, -a elektrona mikroskopo, -a kampo, elektro-a fluometro, o-terapio kirlilo (A. magnetic stirrer)(lavefekto) magnez/-, PIV, oksido de magnezio (MgO) magnezi/- PIV, kem. elemento (Mg) maĵor/-, PIV, anat, pli granda el 2 aĵoj MAKRO-, (Gr. makros = granda), -biotiko, -biozo, -cefalio (-cefalo), -cito, -cita anemio, -daktilio, -denti-o,.-fago, -gameto, -gametocito, -genitosomio (pineala), -glio (astrocito), -globulino, -gloseco, -ĥeilio, -konidio, -langeco -melio, -molekulo, -psio, -skopo maksil-o, PIV, (L. maxilla), -a sinuso maksimum-o. PIV, (L. maximum), -a, -e permesebla dozo (MPD) makul-o, PIV, (L. macula), -a, -ohava, -ozo; akustika, atrofia, flava (de voĉa kordo), lutea (de okulo), -opapul-a saket-a (L. macula saceuli), utrikula (L. macula utriculi) -o; -ita emajlo (A. mottled enamel) makzel-o, PIV malsorb-a sindromo malaci/o, (Gr. malakia = moleco), encefalo-o, meningo-o, osteo(osto)-o, sklero-o 95 ----------------------- Page 96----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil malakoplakio, (Gr. malakos = mola, plax = plataĵo) (A. malacoplakia) malario, PIV, -ologio, -oterspio (de neŭrosifiliso ka) malakita verdaĵo, PIV, (A. malachite green) histologia kolorigilo, iama desinfektilo malat/o, -a acido (A. malic acid) maldiktavola kromatografio (A. thin-layer chromatogcaphy) male-o, PIV, (L. malleus = martelo) maleat-o, -a acido (A. maleic acid) maleol-o, PIV, (L. malleolus) malform-o, -ado (A. -ation), -iĝo, -aĵo malgras-a, -eco obezeco malign-a, PIV, (L. malignus = malbona dispozicio), -eco, -a tumoro mallumadaptad-o, (A. dark adaptation) malnutr-o, -ado (A. malnutrition) malonat-o, -a acido (A. malonic acid) malsan-o, -a, -ulo, -ulejo, -okonscio malsat-o, -a sento, -i (ntr), -iĝi malŝarg-o, (A. discharge, G. Entladung) malspritec-o, imbecileco malt/o, PIV, -azo, -ozo. –supo malta febro - brucelozo mam/o, PIV, (L. mamma), -a glando, -algio, -areolo, -ektomio, -karcinomo, -nutri (tr), -ografio, -otropino (LTH), -pinto, -suĉi (tr), -suĉigi, -ulo, -zono (F. brassiere), de-igi, de-ito mamil-o cico,mampint-o man-o, PIV, -artiko, -dorso, -flego (manikuro), -kavo, -plato; - premo, -radiko, bul-o, maldekstra-a, maldekstr-a -ulo mandibl-o, PIV, (L. mandere = maĉi) -a osto mandren-o, (F. mandarin), PIV rigida stangeto (drateto) kiun oni enmetas en kirurga esplorilo (suĉilo,injektilo) mangan-o, kem. elemento (Mn), kalia per-ato (KMnO4), PIV 96 ----------------------- Page 97----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil manĝ-i (tr), PIV, (F. manger), -aĵo, -ebla, -egulo, -centro (fiz, A. feeding center, apetitocentro), ĉion-anta (A. omnivorous), -materialo mani-o, PIV, -a, -a-depresia psikozo;: klepto-o, megalo-o ktp manifest-iĝi bildiĝi manipul-i (tr), PIV, -o, -ado, -atoro (-ilo) mankomalsan-o, (A. deficiency disease) manometr-o, PIV, (Gr. manos = maldika) maovr-o manipulo manoz-o, (A. mannose), unu de heksozoj manubri-o, anat. (L. -um = tenilo) MAO, monoaminoksidazo mar-o, PIV, (L. mare), -bano, -malsano, -terapio (talasoterapio, Gr. thalassa = maro) marasm-o, PIV, (Gr. marasmos = konsumi) marginal-o marga linio marker-o biokem., testo, onkodagnozilo mariĥuan-o, PIV, (hispane, marijuana) marmorost-o, (A. marble bone), -a malsano marsupialaz-o, Br, (A. marsupialization, L. marsupium = veziketo), unu de la operaciaj teknikoj,forigo de la interna cistmuro martel/o, (L. malleus), PIV, maleo mas-o, PIV, leĝo de -ago (A. law of mass action), -- spektroskopio, -spektro-metro (mezurilo de molekulamaso) masaĝ-o, PIV, -i (tr), -isto maseter-o, PIV, (L. m. masseter) mask-o, -i (tr), PIV, -ita depresio maskl-o, PIV, -a (virseksa), -iĝo maskulin-o maskulinizo mast-ito, (Gr. mastos = brusto), peri-ito, -ektomio, -odinio (mamalgio), -oidito, -opatio,-ptozo mastĉel-o, (G. Mastzelle), mastocito masturb-i (tr), PIV, sin -i, -ado materi-o, PIV, -alo, maso 97 ----------------------- Page 98----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil matriks-o, (A. matrix) materio baza, ekstercĉela matur-a, PIV, (L. maturus), -eco, -igi, -iĝi, -ulo, -a lakto, fru-a, frua -iĝo, tro-a naskito meat-o, PIV, (L. meatus = vojo), ekstera orela -o, nazaj -oj meĉ-o, PIV, speco de sorba materialo por dreni kavon, vundon, (A. wick, G. Wieche) medi-o PIV medium-o,intrspaco, enviromento, ĉikaǔaĵo,, -ologio-protektado medial-a, ( L. medialis ), enla mezo median-a, PIV, (L. medianus), -o, -a nervo, vejno, mediator-o perilo medicin-o, PIV, -a, -isto, alternativ-a, intema -o, jur-o; labor-o, sociala -o, sport-o medik-acio. pre-acio medikament-o, PIV, kuracilo, medicinaĵo, drogo medium-o, PIV medio medol-o, PIV, (L. medulla), adrenala, osta (flava, grasa) -o; -ektomio, -ito, -oblasto, -oblastomo, -ocito (-oĉelo), -ofibrozo, -omo, -opatio, ost-ito, -ozo MEGA-, (Gr. megas = granda) PIV, -cefalio, cekumo, -kariocito, -kojlo, -vita minterapio; - ciklo, -julo, - volto ktp MEGAL/O-,sfs PIV, (Gr. megale = granda), -blasto, cito, -citozo, -daktilismo, -eritemo, -gastrio, -hepato, -manio, -peniso, -skopo, -timuso, -megalio, sfs: akro-, cefalo-, hepatonefrokardio- ktp Mejbomaj glandoj, PIV, (Meibom, germana medicinisto), mejbomito (A. meibomitis) mejoz-o, PIV. (A. meiosis) ĉela divido mekanik-o, PIV, -a, meknismo mekoni-o, PIV, (L. meconium)feta ekskremento MELAN/o-, (Gr. melas = nigra), -emio, -ino, -ismo, -oblasto, -oblastomo, -ocito, -odermio, -oforo, - -omo, -osarkomo, -otropino, -ozo, -urio melanĝer-o, (F. melangeur) laboratoria aparato melankoli-o, PIV, -a, -u/o, (melas+chole nigra galo) 98 ----------------------- Page 99----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil melatonin-o, hormono de pineala korpo melen/o, PIV, (Gr. melas = nigra) melioidoz-o, pseŭdomaleo (A. pseudoglanders) azia infeka bestmalsano, trasportebla al homo melitokokozo, PIV brucelozo (pro"Brucella melitensis") membr-o, PIV, supra -o (brako), malsupra -o (gambo) membran-o, PIV, muko-, pseŭdo- memmortiĝ/o, PIV. (A. suicide) potenciala memvundad-o, (A. automutilation, G. Selbstverleuung) menadion-o, vitamino K3 aŭ menakinono menark-o (Gr. men = monato, arche komenco), (A. G. Menarche) menses MENING/O-, PIV, (L. meninx = memblano), -ismo, -ito, -okoko, -omo menisk-o, PIV, (Gr. meniskos = krescento) anat. duonluno menopaŭz-o, PIV, (Gr. men = monato, pausis = ĉesiĝo) menoragi-o, (A. menorrhagia) menoralgi/o, (A. menorrhalgia) menso, PIV, (L. mentes), -a, -e, -a aĝo, -malsano, -ostato (intelekto), spirito menstru-o, -a, PIV, inter-a, post-a, pre-a fazo; aldona, anstataŭa, frua, senovulada, unua -o, -ofaciliga (drogo) ment-o, PIV, -a oleo, -olo mental-a, (L. mentalis), -ito (A. mentality) retardo menton-o, PIV, (L. mentum), duobla -o, -bendo meralgi-o, Hr, (Gr. meros = femuro) merg-i (t)l, PIV, -iĝi, -osistemo (mikroskopia), el-iĝa punkto de nervo (F. point d'emergence d'un nerf) mericism-o, (A. merycism) merokrina, (A- merocrine) merologi/o, parto de anatomio merozoit/o, (A. merozoite) mes/o-, PIV, scienca prf, sig "mesentero (mesoo) rilata al iu organd'; oapendico, -entero ( A. mesentery), -okojlo, ogastro, -onefro 99 ----------------------- Page 100----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil mesaĝul/o, (A. messenger), -o-RNA (mRNA, bk) meskalin-o halucinogeno meŝ-o neolog kradeto teksa, reteto firmiga,enoperaciita, (kir), fiksa MET/A-, prf, (Gr. meta = ŝanĝiĝo, trans, posta), -abolo, -afazo, -afazo, akromazio, -amero, - akarpo,-amorfozo,-analizo, -bolismo, -bolito, -aplazio, -aproteino, -apsikio, -arodopsino, -astazo, -astabila, -atarso (L metatarsus); kem, PIV (orto, meta, para) metaloprotein-o metanol-o, PIV, metilalkoholo, -izo (kem) meteno, PIV, metileno (-CIi2- meteorism-o, PIV methemoglobin-o metil-o, PIV, -a grupo, -igado (A. methylation) metilen-o, PIV, -a grupo, (-CH2-) metilenblu-o, PIV metionin-o, S-adenozil-o (bk) metionin-sulfoksido-reduktazo MEZ-, PIV, 1. sig "meze de ioj"; -arlerio, -arteriito, -encefalo, -o-aortito, oblasto, -enterio, -otelio, -oteliomo, --- otrono, -ovejno; 2. en kemio, optike ne aktiva izomero pro interna kompenso, ekz. -obilirubino, -o-inozitolo (pref. mioinozitolo), -o-tartrato mezial-o interna faco de dentoj MI/O-, (Gr. mys = muskolo), -algio, -astenio (grava), -ataksio, -atonio, -oalbumino, -oatrofio, -oblasto, -odlnio, -odistonio, -odistrofio, -oedemo, -ofasciito, -ofibrilo, -ofibromo, -ofibrozo, ogelozo, -ogeno, -oglobino, -oglobinurio, -ografo, -okardio, -okardiito, -okardiogramo, -okinazo ladenilato-kinazo), -okinezimetro, -oklono, -olipomo, -olizo, -ologio, -omatozo, -omektomio, -ometrio, -omo, -oneŭra, -opatio, -osarkome, -otonio, -otropa, -ozino, -ozito, akto-ozino 100 ----------------------- Page 101----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil miasm-o, PIV, (A. miasm, Gr. miasma) ; malsaniga haladzo,eliranta el nevideblaj putrantaj eroj de organikaj sbstancoj: pesta -, - tokseco micel-o multmolekulaero de koloido enkoloida solvaĵo miceli-o funga subtera fadenaro micet-o, PIV, (Gr. mykes = fungo); -ozo, -omo pieda (madura piedo)kav-tumora plena de micetoj midriaz-/o, PIV, (Gr. mydriasis), -iga drogo ((myelo- v. mjelo, medolo)) ((myelomo v. medolomo)) migren- o, PIV, (A. F. migraine, Gr. hemikrania) migr-i (ntr), PIV, (L. migrare = vagi), -anta reno, lieno mijoz-o, PIV, (A. myiasis, Gr. myia = muŝo), afekcioj, kaŭzataj de diversaj muŝoj aŭ iliaj larvoj mikci-o, (A. miction), urinado mikobakteri-o (L. Mycobacterium) mikologi-o, PIV mikomicet-o, PIV, (L. Mycomycetes) mikoplasm-o, (A. mycoplasma) mikotoksoz-o mikotoksin-o mikoz-o, micetozo, PIV miks-o (tr), PIV, -ita nutrado (de suĉinfano) MIKR/O-, (Gr. mikros = malgranda), -analizo, -bicido, -biologio, -biologo, -bo, -bodetrua, -cefalio, -cito, -daktitio, - embolo, -fago, -fakio, -farado (l0-6 farado), -gramo, -litro, -metro, -molo, - oftalmio, -glio, -koko, -konidio, -melio, -ondo, -organismo, -peniso, -psio, -skopio, -skopo, , -sporo, -sporozo, ---tomo, -t-u-beto (aŭ mikrotubulo), -viloj (A. microvilli), kontraŭ-ba, sen-bigi (tr) miksedem-o, PIV, (A. myxedema) miksom-o, PIV, -atoz/o miksosarkom-o miks-eemo ĉe hipotireozo miksovirus-o 101 ----------------------- Page 102----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil mikstur-o PIV, miksaĵo el tre efikaj drogoj 3 MILI-, prf, sig 10- , PIV, -ampero, -baro, -ekvivalento, -gramo -litro, -metro, -mikrono (10-9), -molo kt miliar-a, PIV, (A. miliary), -a erupcio, febro, tuberkulozo miliari-o (F. milium = milio), sudamino(j); kristalina -o (L. sudamina crystallina) militedem-o, (A. war-edema, G. Kriegsodem) militneŭroz-o milium-o, Br, (A, L. milium, F. acné miliare) mimetik-o substanco,kiu similigas liajn substacojn kaj okazaĵoj en organismo mimik-o facia esprimo mineral-o, PlV, -a, -igi, -a akvo, -a oleo, -okortikoido minimum-o, PIV, -a eritema dozo minor-a, PIV, la pli malgranda el du aferoj, -a epilepsio, koreo minut-o, -a ventolado de pufmo, spira -a volumeno), -a volumeno (de koro) miom-o tumoro muskolo MIOP-a PIV, -io (Gr. myein = fermi, ops = okulo; io = malsano), -eco, -u/o, mal-a (hipermetropa); aksa, korne-a, lensa, nuklea, refrekta –io miozin-o albumen-o enhavita en miofibriloj, -zito (inflamo de muskolo) mi/oz-o, PIV, mallarĝiĝo de la pupilo, = iga mi-o-cisto.fibrilo,-globulino,-kardo, -kardiopatio. –karditido,- logio,-patio,-klonio miracidi-o, larvo de trematodo miricstin-o vegetaĵa vnena el muskatarbo miring-o, PIV, (L. myringa = membrana tympani), -ito, -oskopo, -otomio, -oplastio misofili-o, (Gr. mysos = malpuraĵo), malpuremo misofobi-o, (A- mysophobia) mitokondri-o, (A. mitochondria) mitamani-o, PIV, (Gr. mythos = A. myth = mito), mensogomanio 102 ----------------------- Page 103----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil mit-igado inhibado mitogen-o enkondukas mitozon mitoz-o, PIV, ĉeldividiĝo (pro-, meta-, ana-, telofazo), kariokinezo mitral-o, PIV, anat. (L mitra = mitro), -a valvo (bikuspida, atrioventrikla, maldekstra valvo), -a stenozo, -a insuficienco, -ito mitridat-izi (tr ), PIV, (Mithridates = homnomo), -ismo (kontraŭvenena alkutimiĝo) mizantrop/o, PIV, -a (A. misanthropic, G. menschenscheu), -eco mizerer-o antaǔmorta vomito de fekaĵo mizogin/o, PIV, (Gr- missin = malami, gyne = virino), -eco (virinmalamo) mizomij/o, PIV, (speco de moskito) MJEL/O-, (Gr. myelos = medolo), PIV, -o, -a, -encefalo, -oblasto, -oblastemio,-oblastomo, - oblastozo, -ocelo, -ocistocelo, -ocistomeningocelo, -ocito, -ocitomo, -ocitozo, -odelezo, -oencefalito, -ofibrozo, -ogena (leŭkemio), -ografio, -oida, -omalacio, -omatozo, -omeningocelo, -omero, -omo, -oneŭrito, oparalizo, -opatio, -osarkomatozo, oskizo, -ozo; hidro-io, polio-ito, siringo-io mjelin/-, PIV, -havaj, sen-aj nervofibroj, sfingo-o (bk) mobiliz/i (tr), PIV, -(ad)o (ekz. de glukozo aŭ grasacido el la rezervoj) modif-i (tr), PIV, -ado, -o, -aĵo (de iu tekniko),versio modiol/o, anat, (L. modiolus), akso de orelheliko modul-i (tr), PIV, -ado, -atoro, -anta kodo (A. modulating codon) moks-o, PIV, facile brulebla materialo (plantaĵo) uzata en japana kaŭterizo (moksokaŭterizo) (A. moxa, japane "mogusa"), (laŭ PIV mokso = moksokaŭterizo) mol-a, PIV, -a (mal-a) akvo, -a palato mol-o, med, 1. (L. macula), pigmenta nevuso (L. nevus pigmentosus); 2- (L. moles = maso), detrua (A. destructive), 103 ----------------------- Page 104----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil hematoma, hidatidoforma (A. hydatidiform-graveca,senfetra), karneca (A. flesh), sanga (A. blood) -o (A. mole); 3. kem. grammolekulo molar-a, PIV, -a solvaĵo (1 M) molar-o, PIV, granda maĉdento, antaŭ-o molekul-o, PIV, -a biologio, formulo, genetiko, malsano, pezo; gram-o molibden-o, PIV, kem. elemento (Mo) moniliaz-o infekta malsano de buŝkavo molimin-ogravedeca bera tumorojam senfeta MONO-, PIV, (Gr. monos = unu), -acida bazo, -amin-oksidazo (MAO),-blasto -cito, -citozo, -enoata (grasacido), -fobio, -ftalmio, -gamio, -genezo, glicerido, -gonio, -grafio,-kino -koko, -okula vido, -mero, klon-a,-nukeozido, -nukleotido, -nukleozo, -oksigenazo, - paralizo, -plegio, -sakarido, -sporio, -testikeco, -trika bacilo, -zigota mongola makulo, CA- mongolian mark) mongolism-o PIV, malnova nomo de Dovna sindromo (A. Down's syndrome) moniliaz-o, infekto je monilio monitor-o signil-o monoamin-oj grupo de biogenaj aminoj(ekz de katekolamino,kaj serotonino monobaktam-o, grupo de baktamaj antibiotikoj monstro, -a, PIV mont-o, -omalsano (A. mountain sickness), venus-o (L. mons veneris) morb-o, PIV, (L. morbus), = a, -eco, -okvanto morbil-o, PIV (L. morbilli, A. measles) Morfe-o, (A. Morpheus), Dio de dormo k sonĝo en greka mito morf-o, (Gr. morphe = formo), -ogenezo, -ologio, -ologo, meta- ozo;2.-o anifestiĝo de haǔtmalsano morfin-o, PIV, -ismo, -omanio, de-izo moribund-a, (A. moribund, L. -us), mortanta 104 ----------------------- Page 105----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil mort-i (ntr), PIV, (L. mors), -igo, -iĝi, -into, - okvanto (proporcio de la mortintoj rilate al la tuta loĝantaro), mem-igo (sin-igo), -a spaco de spirvojo (A. dead space, fiz), post-a, trans-a moru-o, PIV, (Gr. moron, L. morus, A. mulberry) fiŝo motilit-o, (A. motility) motor-/o, PIV, -a areo, -a finplato (A. endplate), -a neŭrono, angio-a, vazo-a, viscero-a nervo mov-i (tr), PIV, -a, -ado, -n, -iĝi, -iĝemeco (A. mobility) ek-iĝi, ebla, facil-iĝa, (facila), lant-a, liber-a, mem-a, propra -a, sen-a mozaik-o (ekz gena) mRN. A, (A-messenger RNA), v. mesaĝu mucilag-o, PIV mucin-o, speco de glikoproteino muel-i (tr), PIV, (A. mill, G. mahlen, L. molere), -dento = molaro, -ohioida muskolo (L. m. myelohioideus) muget-o, PIV, (A. thrush, F. muget) funga alsaano en buŝo - moniliazo muk-o, PIV, (A. mucus), -cilio, -eca kancero, -ido, -liziloj, , -ozo -polisakarido, -proteino, -protektivo, mukokutanea limfonoda sindrom -o (Kaŭasakia malsano), (Kaŭasaki estas nomo de japana medicinisto) , - viscidozo mukor-o, PIV, -mikoza panŝimo mul-o (gazo) MULT-a, -enzima, -faktora, -faza, -forma, -fragmenta, -graveda, -ipliki, -nuklea, -obla (sklerozo), opara, -valenta , -vitamina mumi-o, PIV, -igi mumija-o himalaja rezino (kruda materialo por medikamentoj) mumps-o, PIV, parotito mura/mid-azo (lisozomo.), rama acido, murein-o, komponanto de bakteria ĉelmuro, -transpeptidazo murmur-o, vezikulara -o (ĉe aŭskulumo de pulmo) 105 ----------------------- Page 106----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil muskarin-/o, (A. muscarine) muskol-o, PIV, skeleta -o (strikita, laŭvola -o), glata = o, -rigideco, -a ekzerco, -a distrofio, -a laboro, -a tonuso, -ozo mus-o artika, (A. joint mouse, G. Gelenkmaus) muŝojn-vidado, (L. muscae volitantes, G. Mückensehen) mut-a, PIV, -ecoagenezo, -ismo, -surd-ulo-, mutaci-o PIV, ( A. mutation, L. muto = ŝanĝiĝi) mutagen/a, -o mutarotaci-o, PIV, (kem) ŝanĝiĝo de optika rotacio mutil-i (tr), PIV, (A. mutilate, maim, L. mutilo) –ado muzikoterapi-o N NAD+,nikotinamido-adenin-dinukleotido koenzymo demmultaj dehidrogenazoj de eritrocitoj NAD P+, NAD-fosfato (nova nomenklaturo de TPN+) de eritrocita metabolismo kaj hemoglobino nadl-o, PIV, injekto-o, sutur-o najl-o, PIV, -ado, -enmeto nan-o, PIV, (Gr. nanos, L. nanus = malgranda), -a, -eco, -ismo, -ocefalo nano-, PIV, prf, sig 10-9, -gramo, -metro, -molo, -rentgeno ktp nanukajami-o, japana malnova termino (nanuka = sep tagoj, jami = malsano aŭ malsaniĝo), (A. seven- day fever), la kaŭzanto = Leptospura hebdomidis narko-, (Gr. narke = stuporo, narkozo),- analizo, -lepsio, -manio, -tiko, -zo nask-i (tr), PIV, (L. natus = nasko), -a, -o, -iĝi, -iĝokvanto (-okvanto), -ivo (okapablo), -olimigo, - oregulado, frua -o, planata -o, mis-i (aborti), nov-ito, malvive -ita, post-ajo (A. afterbirlh, G. Nachgeburt), de-a, kun- it, unue-ita, fru-ito, mort-ito, ovo-a, vivo-a, -okanalo (osta, mola) nalekson-o (antagonistode morfin-o,, naleksono) 106 ----------------------- Page 107----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil natalitat-o, PIV, naskokvanto natri-o, kem. elemento (Na), -a klorido naŭz-o, PIV, (A. L. nausea, Gr. nausia), -i (tr), -a odoro navikular-o, PIV, (L. navicula = boato), (L. os naviculare) narcism-o mem/amo naz-o, PIV, (L. nasus), -a kavo, -a sekrecio (-elfluo), -konkoj (supera, meza, suba), para-a sinuso, -a supro (L. apex nasi), -aj truoj, -aj aloj, -ofaringa -istmo, -elfluego, -hemoragio (epistakso), -obstrukco neandertal-o, PIV, valeto apud Rejno, kie prahomoj vivis. NEFR-O-, PIV, (Gr. nephros = reno), -algio, -asteni,o -blastomo,-ektazio, -ektomio, -epitelito, ftiz-o – ito, , -cirozo, -ofikso (A.nephopexy), kalcinoz-o, -litiazo, –litotomio, -ologio,-mo, -no, -patio (gravedeca), -peksio, --ptozo, -ragio, -sklerozo stomio, -tomio,; -zo; -toksino, -tomio, epi-ito, glomerulo-ito, peri-ito negativ-a, PIV, -a fidbako, -ismo, -isto neglerioz-o (amebiozo) neĝo-blindec/o, (A. snow-blindness) NEKR/O-, PIV, (Gr. nekros = mortinta), - biozo,-ektomio -fagio, -filio (-filismo), -fobio, -grafio, -logio, -manio, --psio, -sadismo, -spermio, -toksino, -tomio, -ozo nematod-o, PIV, - fadeno, = formo NEO-, PIV, scienca prf (Gr. neos = nova), fobio, (fobio al novaĵo), -glosio (parolo konsistanta el neologismo), -lalio (lude konstruita lingvo, ĉefe ĉe paranojo, A. -lallia), -logismo (med. propra vorto de psika malsano, krome PIV), -nytologio, -plasmo (PIV, G. Neubildung) -plazio neprotein-a nitrogeno. (A. nonprotein nitro-gen) neprotein-a spira kvociento, (A. nonprotein respiratory quotient, NPRQ) 107 ----------------------- Page 108----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil NERV-o -a, -aro (-a sistemo), -oza, -ozeco, -ozema, -izi (tr) (A. innerv, G. innervieren), centra kaj periferia nervoj, mjelaj aŭ spinaj -oj, motora, senta -o; cerbaj (kraniaj) -oj: olfakta, optika (okulomotora, troklea, triĝemela (triĝemina), abdukcia, facia, vestiblokoklea, glosofaringa, vaga, akcesora, hipoglosa -o nesidioblastom-o, (Gr. nesidion = insuleto), adenomo de Langerhansa insuleto NEŬR-o PIV, -algio, -astenio, -ino, -inomo, - o-cirkula astenio, -odermito, -odigesta astenio, -o- dinamikaj sindromoj, -odinio, -ektomio. –endokrina, -oepiteliomo, -ofibromo, -ofibromatozo, - ofiziologio, -ogena, -oglio,-ito, -humorala,-oleptiko, -okemio, okeratino, -okirurgio, -okutanea angiomatozo, -olizo, -ologio, -ologo, -omo, -ono,-peptido,- steroiido -vegetativa -ono, -opatio, -opatiulo (-opato), -otropa, -ozo, -ulo (embriologia termino), -osekrecio, -otoksino, - tomio, -otransmisilo (A. neurotransmitter) neǔrilem-o, neǔra ujo, neǔrilem-omo NEǓTR-a PIV, nek acida nek baza (solvaĵo), -a graso, -eco, -igi (A. neutralize), -ino, -ocito, -ocitozo, - - ofila, -ofilio, -ono, -openio; elektre nek pozitiva, nek negativa nevus-o, PIV, (L. naevus), -o ebena, hara,-okulomotria papila, pigmentĉela, veruka niacin-o, nikotinata acido kaj ĝia amido niĉ-o, PIV, (A. F. niche), signo de stomaka ulcero en kontrasta radiografio nifedipin-o kardiakumo nigr-a, -akvofebro (A. black-water fever), -a lango (pelagro de hundo) nikel-o, PIV, kem. elemento (Ni) nikotin-o, PIV, -ismo, -ata acido, -amido 108 ----------------------- Page 109----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil niktalop-a, PIV, (Gr. nyx = nokto), -io (A. nyctalopia, malkapablo vidi nokte), -urio niktit-/a, PIV, -a membrano (la tria membrano de la birdoj), -acio (niktacio) ( A. nictitation, nictation, - nktalop-io, palpebrumado nilon-o, PIV, (A. nylon), -a fadeno nimf-o, PIV, -omanio (A. nymphomania) nimodpidin.o nistagm-/o, PIV, (Gr. nystagmos) nitrat-o, -a acido (HNO3), PIV nitrit-o, -a acido (HNO2), PIV nitrogen-o, PIV, kem. elemento (N), -a ekvilibro, -fiksado, -mustardo nitroglicerol-/o nitr-otrozo, PIV, (A. nitroso), -ogrupo (-N = O), -amino (kancerogeno) noc-i (tr), PIV, (L. nocere = malutili, vundi, dolori), -iceptoro = receptoro sensitiva kontraŭ malutilaj impulsoj, doloroj ka nod-o, PIV, -a ritmo, atrioventrikla -o, limfo-o nokardi-o, (L. Nocardia), genro de bakterio nokt-o, -algio, -alopio, -oiobio, -oteruriĝo (A. night-terrors). -urio, -a enurezo noks-o substanco kaǔzanta daǔran malutilon noma-o, Br, (A. G. Noma), gangrena stomatito nomenklatur-o, PIV nomogram-o normal-a, PIV, -eco, -a distribuo (de Gauss-grafo) normoblast-o nostalgi-o, PIV, (Gr. nostein = reveni hejmen, algos = doloro) not-o-, (Gr. noton = dorso), -kordo, -mjelito novnaskit-o, PIV novokain-o, PIV nozokomi-a infekto, enhospitala infekto nozologi-o, (A. nosology, Gr. nosos = malsano) 109 ----------------------- Page 110----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil nubekul-o, nubosimila malklaraĵo (de urino aŭ korneo) nuda mus-o, senhara muso nuk-o, PIV, ( L. nucha, F. nuque ), -a, -artrozo, -doloro, malmol-o (-a rigideco) nukle-o, PIV, -a dividiĝo (kariokinezo), -a magneta rezonado (NMR), -a medicino, -ata acido, -olo, -oprotein-o, -osomo, -otido, -ozido, mono-ozo nulipar-a, -ulino nupt-o, PIV, (L. nuptus = geedziĝinta), geedziĝa festo, -okvanto nutaci-o, PIV. (L. nutatio, A. nutation), patologia kapbalanciĝo nutr-i (tr), PIV, -a, -ado, -adisto, -aĵo, -antino, -a scienco,- eksterentera ,-a valoro, -omanko, -omedio (de baklerioj), sub-o, mam-o, super-o, apar-aĵo, ŝtop-i (tr) (perforte engorĝigi -aĵon) O obdukci-o, malnova termino de aŭtopsio (precipe jurmedicina) obduraci-o, (A. obduracy), obstineco obez-a, PIV, (L. obesus = korpulenta, grasega), -eco (A. obesity) objektlens-o, (de mikroskopo), objektivo objektiv-a, PIV, -a rimptomo oblat-o, PIV obliigator-a deva oblikv-a muskolo obliter-i (tr), (A. obliterate), -a, -o, -ita ŝtop-i oblikv-a, PIV, (L. obliquus, A. oblique), supera -a muskolo (de la okulo) oblong-a, PIV, -a mjelo (medolo) obnubilaci-o, (L. obnubilare = kovri), malklara stato de menso obscen-a maldeca, malĉasa obsed/a -iga observ-i (tr), PIV, -o, -ado 110 ----------------------- Page 111----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil obsesi-o, (L. obsessio), deviga ideo obskur-a, PIV, -eco obstakl-o PIV, (A. obstacle) obstetrik-/o, -a, PIV, (L. obstetricare = asisti ĉe akuŝo) obstip-o, (A. obstipation), habituala -o obstrukc-o, PIV, -i (tr), mal-i, naz-o, -a anurio obtur-i (tr), PIV, (L. obturare), -a ileuso, -iteco obtuz-a, PIV, (A. obtuse, L. obtusus), -a doloro, sono (ĉe perkuto) odont-o, (Gr. odous, odontos = dento), -algio, -ito, -ologio, - omo -odini-o, sfs, simila al "-algio", (Gr. odyne = doloro), akr-o, stomak-o, torak-o ktp oestr-o, PIV, -a ciklo, -adiolo, -ogeno, -ono, -iolo oficinal-a medikamento fabrikita la´oficiala medikamentpriskribo oftalmo-, PIV, (Gr. ophthalmos = okulo), -a aŭ -ika (nervo), -ito, -oblenoieo, -odinamografio, -/o, (A. frequency, G. Haufigkeit), -tonometrio okcipit-o, -alo (-osto), PIV okluzi-o, PIV, (A. Occlusion) okronoz-o, (A. ochronosis, Gr. ochros = flava) oksacilin-o antibiotiko oksalat-o aŭ (pref) okzalato, -a acido oksid-i (tr), -o, -ado, PIV, -oredukta, kontraŭ-ilo, ne-ebla, per- o, hidrogenper-o (H O ), -anto, -azo, -oxidoreduktaz-o 2 2 oksi/fil-a, (A. oxyphilic)oksi/fobi-o, (Gr. oxys = akra), -hemoglobino, -tocino, oksigen-o PIV kem. elemento(O), -i(tr), -a ŝuldo (A. oxygen debt, fiz), -azo,iga terapio,-igilo, - maksimuma -premo, -izo (A. oxygenation) oksihemoglobin-o oksitocin-o, hormono de hipofizo oksiur-o, PIV, (L. Oxyuris), -iazo, -icido 111 ----------------------- Page 112----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil okso-, -acido (ketoacido), -glutarato (ketoglutarato), -lina acido, okul-o, PIV, -angulo (ekstera, interna), -bandaĝo, -bulbo, -haro,-kamero (kunakva likvaĵo) -kuracisto, -lenso, -oĝira krizo (A. oculgyric crisis), -vitro, -omotorio (-omotora nervo), -umi (palpebrumi), nud-e, talp-a (forte miopa), intra-a (premo), okult-a, PIV, (L. Occulus = kaŝita), -a sango oleat-o, PIV, -a acido (A. oleic acid) olekran-o, PIV, anat (L. olecranon) olfakt-o, PIV, (L. olfactus = flaro), flarsento, -a bulbo, nervo, organo oligo-, PIV, (Gr. oligos = malmulta), -emio, -citemio, -daktilio, -dendroglio, -dendrogliomo, -dinamika agado, -elemento, -frenio, -laktlakcio, -hidramnio, -menoreo, -mero, -pepsio, -peptido, plasmio, -- os/akarido, -sialio, -spermio, -trikio, -ozoospermio, -urio -ontogenez-o, oliv-o, anat (cerba nukleo), -eto insrumento nazologa por aerduŝo omartrotz-o (de ŝultro) -OLOG-o, PIV, finaĵo de teknikaj vortoj, indikanta la specialiston: farmak-o, pat-o; -io, psik-io ((omfalo- v. umbiliko-)) -omo, sfs, (Gr. -oma = tumoro) oment-o, PIV, epiploo, granda (malgranda) onanism-o, PIV seksa memirito ond-o, PIV, -olongo, ultrakurt-a (diatermio), ultrasona –o oneirism-o dumtaga reva duondorm-o ONKO-, (Gr. onkos = tumoro), -gena, -geno, -grafo, -lizo, -logio, -logo, -RNAviruso (onkogena RNA- viruso), (RNA=replikaza) onkocerk-o, PIV, (L. Onchocerca), -ozo ONIĤ/O-, oniko-, (A. onycho-, G. onyx = ungo), -odistrofio, -ofagio, -ofimo (hipertrofio de ungo), - ografo, -oida, -ito, -ozo 112 ----------------------- Page 113----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ONTOGENEZO- , aǔ ontogen-io evoluo de la specio.disvolvo de la homa korpo.amfiokso- primitiva fiŝosimila estaĵo. Ovolo, morulo, blastulo, gastrulo, ektoderma, endodermo, mjela sulko,notokordo( Nishi – ĥorda dorsalis.somito, Embrio, transversa sekcio tra la trunko; somito, somita pedunklo, ,parietala kaj viscera lameno de mesodermo, mjelo notokardo, materialo por ostoj kaj muskoloj de la trunko, materialo por la seksglandoj kaj reno,aorto (arteria trunko) celomo, intesta tubo. ((oophoro- v. ovario)) opacit-o, (A. opacity), opakeco (de vitra korpo) opak-a, PIV, (L. opacus, A. opaque), diafana, iugrade netralasanta lumon; -eco OPERACI-o, -i (tr), PIV, -anto, -ato, -ebla, -ebleco, -ejo, -ito, post-a (flegado, kuracado), -a faritaĵo operant-o, (A. operant), (termino pri behaviorismo) operatora geno, (A. operator gene) operon-o, funkcia unuo de geno, kiu kontrolas biosintezon de proteino ((ophthalmo- v. oftalmo-)) opi-o, PIV, (Gr. opion, L. opium), -ato (A. opiate)-omanio, -- oido -opi-o, sfs (Gr. ops = okulo, io = simptomo), an-o, mi-o, presbi-o ktp opistotonus-o, (Gr. opisthen = malantaŭen) opoterapi-o, (Gr. opos = suko), PIV opres-i (tr), tirane premegi; PIV -opsi-o, sfs, (Gr. opsis = vido, aspekto), cian-o (A. cyanopsia, cyanopia, blue vision) opsin-o, proteina parto de jod-o, rod-o ka opsomani-o, (Gr. opson = kuirita manĝajo) opsonin-o, (Gr. opsonein = prepari manĝaĵon) opt-o, PIV, grekdevena scienca vorto aŭ vortoelemento sig "vido"; -a (nervo), -(ik)o-kineza, -ometrio, -ometro,-otipo, 113 ----------------------- Page 114----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil optik-o, PIV, -a aktiveco, antipodo, denseco, izomero, nervo ( = opta nervo), -a lumomikroskopo, = isto optimum-o, PIV, -a pH, temperaturo (de enzimo) oral-a buŝa orbikul-o, PIV, cirkla muskolo (buŝa, okula) orbit-o PIV peri-ito ordinat-o, PIV, vertikala akso (kontraŭabsciso) OREL-o, PIV, -aŭriklo (-konko), -lobo, ekstera akustika meato, timpana membrano; meza -o, aŭdaj oste (inkudo, maleo, stapedo), aŭda tubo (Eustachi), intema -o, -bruo (-zumado, -zumoj), -spegulo, - vakso, -tuboduŝ-o (G Tubeneinblasung), v. ankaŭ OT/O organ-o PIV, (Gr. organon = instrumento), -a, -elo (ĉela), -ismo, -ofosfato -izi, -ogenezo, -oleptika, - - -opreparaĵo, -oterapio, -toksa, -trpa organik-a, PIV, -a kemio, ne-a kemio, -a kombinaĵo organismo. PIV orgasm-o, PIV, (Gr. orgein = pasia) orific-o, PIV, (L orifcium), -o uretera, uretra, utera, vagina; v. ankaŭ "ostio" origin-o, PIV, -a, -i (ntr) original-a, PIV, -aĵo, -eco ORKID/O-, ( Gr. orchis = testiko ), -algio, -ito, -ektomio, -ocelo, -opeksio, -optastio, -oepididimito ornitin-o, aminoacido (membro de urea ciklo) ornitoz-o, (Gr. ornis, ornithos = birdo) (A. ornithosis) orofaring-o, (A. oropharynx), (L. os, oris = buŝo) orotat-o, --a acido (Gr. oros = lakto-plasmo) ORTO- (Gr. orthos = rekta, korekta), kem, , 1. (kontraŭ meta k para) ekz. - -dihidroksibenzeno; 2. (kontraŭ piro- k meta-), ekz. -fosfato; 3. prf sig "normala", "rekta", -diagrafo, --doncio, -droma (fiz), -gnata, -pedio, -pnea, -opsikiatrio, -stata (hipotensio, proteinurio) osazon-o, ozazono (PIV), (termino en sukera kem) 114 ----------------------- Page 115----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil osced-i (ntr), PIV, (L. oscitare, A. yawn) oscil-i (ntr), PIV, (L. oscillare = svingiĝi), -o, -ado, -ografo, -oskopo oseltamin-o antivirusa medikamento osmi-o, PIV, kem. elemento (Os) osmidroz-o, (Gr. osme = odoro, idros = ŝvito) osm-ozo, PIV, (Gr- osmos = puŝo), -ometro, -oreceptoro, -oza koncentriteco, -a premo OST- PIV, (Gr. osteon, L. os; ossa = ostoj), -a, -aro, -eco, -eto, -ogenezo neperfekta,-igi, -igado (A. ossifcation), -algio, -artikito = -artrito, -ito, -oblasto -oborilo, -ocikatro, -ocito, -odermatopatio, - -odismetamorfozo (feta), -odisplazio, -odistrofio, -ito, -ogena, -ogenezo ohipertrofio,-olizo,, -oklasto, -oklastomo, -okondromatozo, -ologio, -omalacio, -omedolo, -omjelito, -omedoloretikulozo, - omjelodisplazio, -nekrozo, opatio, -opetrozo, -oporozo, -opsatirozo, -orompiĝo (-rompo), - -orompiĝemo, -osarkomo, -osintezo, -otomio, -otomo (-tranĉilo), ŝlosilo (klaviklo) ostein/o, PIV, (A. ossein), malnova termino pri organika komponanto de osto. osteo-, (Gr. osteon = osto), uzebta anstataŭ "osto-" -mjelito = ostomedolito, osteopat/o, PIV, (evitinda), kiropraktikisto osti-o, (L ostium = buŝo, orifico), abdomena -o (de utera tubo), utera -o (de tubo), utera - o, uretera -o, interna k ekstera uretra -o, vagina -o ktp OT-, PIV, ( Gr. otos = orelo), -algio (-odinio), -obaropatio, -gena, -ito (ekstera, interna, meza) -olito, - ologio,-ologo, -omikozo, -orinolaringologio, -oreo, -osklerozo, -oskopo, -otokseco (post streptomicino) OV- o, PIV, -albumino, -oblanko, -odukto, -ogenezo, -omucino, -omukoido 115 ----------------------- Page 116----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil oval-a, PIV, elipsoida, -ocitozo, -a fenestro (vestibla fenestro de orelo), -a forameno, -a foso (de koro, foramen ovale)) OVARI-o PIV. (L. ovarium ), -a, -algio, -ektomio, -ilo, -ocelo, -ocentezo, oreksio; -a kisto, kistomo, teratomo; par-a kisto, par-o (G. Nebeneierstock) ovol-o, PIV, -a, -ado, -falo (A. ovulation), -forma -OZ-/o, PIV, sfs uzata en diversaj sencoj: 1. egalas al la angla "-osis", sig "malsano", "kondiĉo", ekz. acidozo; 2. egalas al la angla aŭ alilingva "-ose", sig "sukero", ekz. glukozo; 3. en neorganika kem, ekz. feroza klorido (v. "fero") ozen-o, PIV, (A. ozena, ozaena, Gr. oze = malbonodoro), (nazmalsano) ozon-o, PIV, (A. ozone, Gr ozein = odori), O3, -olizo (kem) P ((pace-maker v. pejsmejkro = kardiostimulilo)) ((paĥi-v. paki- )) paki-, PIV, (Gr. pachys = dika), -blefarozo, -bronkito, -daktilio, -menio(-dermo, -dermio), -meningo, - meningito, -metro, -pleŭrito pal/a, -iĝo (de vizaĝo) palat-o, PIV, (L. palatum), -a velo, -ito, -oskizo, mola kaj malmola –o paletr-o (ekz de medikamentoj paliativ-a, PIV, (A. paliative), -a terapio palilali-o, (Gr. palin = ripete, lalein = babili, A. L. -a, paliphrasia) palium-o, PIV, (A. pallium = mantelo), cerebra kortekso palmitat-o, PIV, -a acido palmitoleat-o, grasacido, -a acido palp-i (tr), PLV, (L. palpare, A. patp), -ado, dumana -ado palpebr-o, PIV, (L. -a), -a, -ito, -umi (ntr) palpitaci-o, PIV, (L. palpitatio) 116 ----------------------- Page 117----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pampinoform-a, (L. pampinus = planta ĉiro), -a plekso (L plexus pampiniformis) PAN-, prf (Gr. pan, pantos = tuta), -arteriito, -artrito, -atrofio, -citopenio, -demio, -encefalito, -kardiito, - oftalmio, medoloftizo, -medolopatio, -mjelozo, -ostito, -otito, -plegio, -sinusito panace-o, PIV, (Cr. panakeia, A. panacea) unversala medikamento panarici-o inflamo haǔta kaj ofte pusa de fingro panikl-o, PIV, (L. panniculus), grasa, -ito, penda p- pankreat-o, PIV, -a, (Gr. pan = tuta, kreas = karno), -ito, -a suko, -ektomio, -ino, -olipazo pankreozimin-o, (intesta hormono), = kolecistokinino pans-i (tr), PIV, (F. panser), purigi vundon k bandaĝi ktp, -aĵo, pretpansaĵ-o panfobi-o, (Gr. pan = ĉio), fobio kontraŭ ĉio pantotenat-o, -a acido f A. pantothenic acid) papaverin-o papavera alkaloido paper-a, -a kromatografio, a elektroforezo paroniĥi-o, PIV, (A. paronychia Gr. para = ĉirkaŭ, najbare de, onyx = ungo panus-o, PIV, (L. pannus = peco de tuko), alergia, fliktena, karneca, trakoma, seka -o, ring-o papil-o, PIV, (L. papilla = A. nipple), -o hara, inciziva, langa, mama, oplika, rena, saliva; -omo, -omozo, -ito, kongesta -o (de okulo) papir-o, PIV, (scienca mallongigo de papiruso), -eca lameno papul-o, PIV, (L. papula = akno k similaĵoj) PAR/A-, prf, uzata en diversaj sencoj sig: "malnorma, tra, najbara, akcesora, ĉirkaŭ" -biozo, -bulio, - centezo, -dentozo, -adenito, -adoksa, -adoksa dormo (REM- dormo), -epilepsio, -afazio, -fimozo, - aminobenzoata acido (PAMBA), -a-aminosalicilata acido (PAS), frenio, -gangliomo, grafio, - 117 ----------------------- Page 118----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil gramatismo, -hemofilio, hepatito, -keratozo, -kinezio, -kolio, -kortika (areo de limfonodo), -lakso, - lalio, -lergia, -lizo, -logio, -logismo, -magneta, -medicina, -metro, -metrio, -a- -mioklonio, - miotonio, amnezio, -naza (kavo), -nefrito,-neoplasmo,-noida, -noio, -nomio, -pertuso, -plegio, -proteinemio, -- prostatito, -psoriazo, -aritmio, - simpata (nerva sistemo), -litiko, -sinusito, -spasmo, -tifo, -tiroido, - athormono, -enkimo, - entera/a, -estezio, -oksisma, -oreksio, -osmio par-o, -a (ne-a) nombro -para, (L. parere = naski, A. –parous,, - da elektronoj; unu (du, tri multo)- paragonim/o, (ekz. Paragonimus Westermani)p arakokokcidiomikoz/o parazit-o mikrobiologia danĝera transportanto de infekto pareidopio fandazia vidado, halucinado parenkim-o parenterala parez-o, PIV, (Gr. paresis = A. relaxation) pariet-o, PIV, (L. paries = muro), -osto(-alo), -a ĉelo (de stomako) parkinson-a, PIV, -a sindromo, -ismo, pseŭdo-a parodontoz-o, paradentozo (malsana stato de histoj ĉirkaŭ dento aŭ dentoj) paroksism-o, PIV parol-i (ntr), -tumulto, naz-i, paroniĥi-o, (A. paronychia), inflamo, ĉirkaŭ la ungo(j), panaricio parotid-o, PIV, (A. parotid), -ito part-o, PIV, (L. pars, partes), -a (premo de gaso), -a surdeco, -eto, -igo (de krom osomoj ĉe ĉeldividiĝo) -partigo partenogenez-o, PIV, (Gr. partenos = virgulino) 118 ----------------------- Page 119----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil partikl-o, PIV, (L. particula = parteto, A. particle ), elementa -o (ekz. elektrono, protono, neŭtrono ka). En fiziko ĝi havas ankaŭ alian sencon (punkto nehavanta dimension). – parvo-viruso pasaĝ-o, rtg-o, nutraj-o pasiflor-o PIV, (L. Passiflora) pasiv-a malaktiva paspalism-o, toksiĝo pro semoj de "Paspalum scrobiculatum" pasteŭrel-o, (L. Pasteurella) pasteŭr-izi (tr), PIV, (Pasteur, Louis: franca biologo), -acio pastoz-a, pasta, past/edema (ekz. ĉe tronutritaj infanoj, malplirezistaj kontraŭ infektoj) paŝ-i (ntr), PIV, -ado (irmaniero, A. gait, G. Gang), anasa, ataksia, cerebela, pareza, spasma -ado patagi-o, (A. patagium, Gr. pterygion = flugilo) patel-o, PIV, -a reflekso patogen-a, PIV, -ezo, (Gr. patos = malsano) patognomi-o, (Gr. pathos+gnome; A. pathog- nomy) patognomoni-a, (Gr. pathos+gnomonikos) patolog-o, PIV, -io, -ia, kosmo-io PCB, (A. polychlorinated biphenil), poliklorizita bifenilo PCFU, tribĉeloj sangaj, cirkulantaj en periferia sango, versimile subpopulacio de CFU. PCTA perhaǔtakorkrona translumena angiooplastiko pederasti-o, PIV, (Gr. pais = knabo, erastes = amanto), -ulo pediatr-o, -io, PIV (Gr. pais, paidos = infano) pedikl-o, citoplasmaj elstaraĵoj de pedocitoj,kiuj ĉirkaǔaskaplroj de renaj glomeruloj pedikuloz-o (A. pediculosis) pedofili-o, (Gr. pais, paidos = infano) pedofobi-o pedunkl-o, PIV, (L. pedunculus), cerebra, cerebela -o pejsmejkro, (A. pace maker ), kardio- stimulatoro, kor- ritmigilo peks-io fiksado 119 ----------------------- Page 120----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pektine-o, PIV, (L. pecten = kombilo), (m. pectineus) pektoral-o, PIV, (L. pectus = brusto), (m. pectoralis major, minor) pektoriloki-o, (A. pectoriloquy = brusto+paroli) brustprol-i pelagr-o, PIV, (itale pelle = haŭto, agro = malglata), -oida pelioz-o, haˇuta sangado, subhaˇutaj peteĥioj peloid-o, ŝlimo-simila substanco; (Gr. pelos = ŝlimo) pelv-o, PIV, -a, -eto, -imetro, -imetrio, -ografio, rena -eto pemfig/o, PIV, (A. pemphigus, Gr. pemphix = haŭta veziko) pendolmov-o , ŝancelo penetr-i/ (tr, ntr), PIV, (L. penetratum), -ebla, -ema, -o, -ado, tra-i, duon-ebla pentoz-o, PIV, -ano (arabano, ksilano ka), -urio, -fosfata ciklo penicilin-o antibiotiko penis-o, PIV, -ito, -ingo (portata de primitivuloj) penombr-o duonombro ultrasona pepsin-o, PIV -ogeno peptid-o, PIV, -azo. -oglikano, -a ligo pepton-o, PIV peptostreptokoklo peracetat-o, -a acido (A. peracetic acid, CH3COOOH) percept-o PIV, -i(tr), -ado, -aĵo -ebla perfor-o (tr), PIV, -ado, -iĝo -anta ulcero perfotmanc-o kir.efiko,realig-o, procedo, efektivigo, operacio. perfuz-i(tr), PIV -o (A. perfusion) , infuzo, perfuz-oro (perfuza pumpo) pergamen-o, PIV, -kraketo (A. parchment crepitation), -a papero (A. parchment paper G. Pergamentpapier) perhidrol-o, PIV, komerca nomo de H2O2- solvaĵo (30%-a) per-operacio PERI-, prf, (Gr. peri = ĉirkaŭ), -adenito, -angiito, -anusa (absceso), -aortito, -apika, -arteriito (nodeca), - artikito, -centra, -feria (nervo, sangovazo ka), -flebito, -fokusa, -gastrito, -kardio, -kardiito, -kojlo, -kojfito, -kondro, -kondrito, - korneo, -korneito, -kolecistito, -limfo (de interna orelo), -metro (por 120 ----------------------- Page 121----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil testi vidkampon), mjelografio, -nefrito, -natala -natologio, -odontito, -proktito (Gr. proktos = anuso), -tendenito, -toneo, -toneito, -tonsilito, -vaskulito -vejnito perine-o, PIV (Gr. perinaion), -orafio (A. -orrhaphy), -orupturo -otomio period-o, PIV, -a lego, tabelo (A. periodic law table) peristalt-o, -a, anti-a, PIV, (A. pelistalsis) perkut-i (tr) PIV, (L. percutere), -o -ado, perl-o, PIV, -omalsano (A. pearl disease, G. Perlsucht) = bova tuberkulozo perleĉ-o, PIV (F. perleche), kontaĝa fendeto ĉe lipangulo permanent-a, PIV, -a dento (kontraŭ laktodento) permeabl-a, PIV, -eco tralas-eblo permesita rapideco de rtg radiado permutit-o, PIV, adsorbilo (jono-interŝanĝilo) perni-o(L), PIV, frostosvelo, frostabsceso (A. chilblain, -osis) pernicioz-a, PIV, (L. perniciosus) -e anemio peroksid-o, PIV, hidrogena -o (H O ), lipid-o, -azo, hidro-o 2 2 (de lipido) peroksisom-o, enĉela organelo enhavanta diversajn oksidoreduktazojn. peromeli-o, (Gr. peios = kripligita, melos = membroj), denaska misformiĝo de gambo (A. peromelia) perone-a (ekz muskolo), vada per-oral-a, pref. perbuŝa aŭ trabuŝa, (L. per = tra; oris = buŝo) persekutmani-o, PIV perseveraci-o, (A. perseveration) persist-i (ntr) PIV -ema perspir-i (ntr), PIV, -ado nesentebla -ado persv/ad-o -i (tr), PIV (A. persuade), ŝanĝi opnion de iu pertubaci-o, (A. Pertubation, G.Durchblasung) perturb-o, PIV, -i (tr), glut-o, stomak-o, nutra -omisfunkcio pertus-o, (L. pertussis, per = forta, tussis = tuso) perversi-o, PIV, (L. per = tra, versio = turniĝo), seksa -o, -eco, -io, -iulo 121 ----------------------- Page 122----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pesari-o, PIV, (L pessarium) virina atikonceptilo enmetata en vaginon pes-i (tr), -ilo, PIV, aŭtomata -ilo pest-o, PIV pesticid-o peteĥi-o, (A. L. petechia) makuleto peing-o antaǔkoita lud/amado petri-o, Br. vitra skatolo (aŭ pelveto) de Petri petrosit-o, (L. petrositis, G. Pyramidenspitzeneiterung) petr-oza ŝtoniĝa pafanso - pia deziro H, PIV, pH = -log[H+] logaritmo de negativaj iontoj piamatr-o, PIV, (L. pia mater = pia patrino),membrano cerba, , spina piartr-ozo pusa artrikito PFC, (A. plaque-forming cell) PFU, (A. plaque-forming unit) pied-o, PIV, bul-a (L. pes varus), ĉeval-a (A. horsefoot, L. talipes equinus), palm-a, plat-a, -ingo (stapedo, osteto en la mezorelo) piel-o, PIV, (Gr. pyelos = pelvo), ofte uzata en kunmetita vorto; -ito, -ocistito, -ografio, -onefrito, - oureterografio pigment-o, PIV, (L. pigmentum), -i (tr), -a degenerado (de retino) pigopag-o, (G. L. pygopagus, Gr. pyge = gluteo, pagos = fiksita aĵo), (A. duobla monstro, G. Doppelmissbildung) piknolepsi-o dormemo, piknoepilepsi-o, (Gr. pyknos = ofta, dika) piknometr-o, PIV, (Gr. pyknon = dika), elektrorezista mezur- aparato de specifa pezo de likvaĵo pikn-ozo, (A. pyknosis ) obezec-o pilokarpin/o, PIV- alkaloido phthapmika.o pinĉ-egi masaĝo de haǔta aldo 122 ----------------------- Page 123----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pinocit-ozo (fagocitozo) pint-o (apekso) pioflebit-o pio/gen-a ,-ekz pilotrombozo pil-e- rilate al porta bejno pilol-o, PIV, buleto-forma de medikamento, suker-o pilor-o, PIV, (Gr-a-korpo, (L, pinea = pinkonuso) pink-morbo, akrodinia eritemo pinocitoz-o, (Gr. pin = trinki, kytos = ĉelo) pinset-o, pinĉilo (F. pincctte) PIO-, PIV, (Gr. pyon = puso), -artrozo, bacilozo, -celo, -cianino, -dermio, (pi)emio, -gena, -kolpo, - ktanino, -metro, -nefrito, -nefrozo, -perikardio, -perikardiito, -pneŭmotorako, -reo, -salpingito, - spermio, -torako piperazin-o (antiuratiko) pipet-o, PIV, -i (tr), (A. pipet, pipette) piramid-o, anat, -a trakto, ekstra-a trakto piramidal-o, PIV, v. "triketro"(os triquetrum) piramidon-o, PIV, antifebra drogo piran/o, PIV, -ozo, -ozido (A. pyranoside) piridoksin-o, PIV, vitamino B (inkluzive de -alo k -amino) 6 pirimidin/o, -bazo pirimidin-o em bazo por kreo de sulfonamidoj,vitaminojbarbituratoj pirofosfat-o, PIV, -a acido (H P O ), -azo 4 2 7 pirogajl-o, PIV, (A. pyrogallol) pirogen/o, (Gr. pyr = fajro, gen = produkti), -a pirokatekin-o, (A. pyrocatechin) pirol-o, PIV, (A. pyrrok), kem. -idino piromani-/o, (A. pyromania) pirometr-o. PIV, (A. pyrometer) piroterapi-o, (A. pyrotherapy) pirotik-o, anti-o kontraŭ-o ŭ g) piroz-o, PIV, (A, Gr. pyroms = bruligo, A. burning) 123 ----------------------- Page 124----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pistaxxĵo fojna (Lfolia senna) piruvat-/o, -a acido (d. pyruvic acid) pivini-o anthelmitiko pis-i (ntr), PIV, lit-ado, -poto pist/i (tr), PIV, -ado, -aĵo, -ilo (A. pestle), -ujo pitekantrop-o, PIV pitiat-a, PIV, (A. pithiatic), -a malsano, perturbo, -ismo pitiriaz-o, PIV, (Gr. pityron = brano), -o diverskolora, graseca, bara, kapa, langa, likensimila, nigra, ronda, rozkolora, ruĝa, seka, simpla vulgara pitirospor-o, (Gr. Pityrosporum), genro de fungo pitresin-o, vazopresino (hormono de hipofizo) pituit-o, PIV pitui-a glando pituitari-o, PIV, hiofizo, -a glando, hiper-o, hipo-smo pituitrin-o, PIV piuri-o, (A. pyuria) pizoform-/a, PIV, a osto (de karpeo, os pisiforme) placeb-o, PIV (L)falsa medikamento placent-o, PIV, (A. L. -a = plata kuko), -ito, -ografio, frutempa -a separiĝo plak- o, PIV, ateroma -o, denta -o, -oformanta ĉelo pland-o, PIV, -a arko (L arcun plantarin) planimetr-o, PIV, (L. planus = plata), pref. planometro plankton-o, PIV planum-o, PIV, (L. planus = plata), plata osto PLASM-o, PIV, -a ĉelo (-ocito), -ocitomo, -oferezo, -alogeno, inogeno,-okino (A. plasmoquin), sango-o, -olizo, -o plasmid-o, eksternuklea geno (parageno) plasmin-o, -ogeno plasmodi-o, PIV plastid-o, organelo en plantoĉelo plasti-o, PIV, (Gr, plasso = formi), -a, rino-o, torako-o, -a kirurgio, -a operacio plastr-o, PIV, (A. plaster, L. emplastrum) pansaĵo 124 ----------------------- Page 125----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil plat-o, PIV, -piedo (A. flat foot, G. Plattfuss), platibazi-o, (A. platybasla) mukoza -o ĉe sifilisulo - (kondilomo -a), -a epitelo, -a vertebro; man-o (polmo), fin-o (A. end-plale, fiz), -aĵo (F. plateau) platen-o, PIV, kem. ekmento (Pt) platism-o, PIV, (m. platysma) -plazi/o, PIV, sfs (Gr. plasis = formado), hiper-o, hipo-o, neo-o -plegi-o sfs (Gr. plege = paralizo), hemi-o, oftalmo-o, pare-o ktp. pleks-o, PIV, anat (L. plexus), korioida -o plesimetr-o, (Gr. plesso = bati, A. pleuimeter aŭ plexometer) pletismografi-o -tutkorpa, falopletismogafio (mezurado de peniso dum erekcio) pletor-o, PIV, (A. L. plethora; Gr. plethor =pleneco) pleŭr-o, PIV, (Gr. pleura = ripo), -a, -algio (-odinio), -ito, -a kaluso (G. Heuraschwarte) plik-o, PIV, (L. plica), en anat uzata en diversaj kazoj. plodi-o (signado de nombro da kromozomoj - (diplopio, oligoplopio,multplopio ks) plomb-o, -i (tr), PIV plumb-o PIV, kem. elemento (Pb), -a anemio, -a koliko, -a linio (A. lead line, G. Bleisaum), -ismo plur-, PIV. prf, -cikla (A polycyklic), -potenca,- valenta,plurpotenca sanga tribĉelo, (A. colony-form-ing units, CFU) plutoni-o, PIV, kem. elemento (Pu) PNEŬM/O-, (Gr. pneuma = aero), -atozo, -aturio,-cisto, -cito, -ogastra, -ogastrogcafio, -okoko, -- -koniozo, operikardiito, -operitoneo, -opielografio, -oretroperitoneo, -takigrafio, -otorako, -oreno (A. pneumoren) PNEUMON/O, PIV, (Gr. pneumon = pulmo), -ektomio, -io (-ito), -okoniozo, -olitiazo, -olizo, -ologio, -okirurgio, -omikozo, -omoniliazo poetin-o hemo- 125 ----------------------- Page 126----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pot-o, PIV, (A. potion, L. potio), likva medikamento podagr-o, PIV, (Gr. podos = piedo, agra = atako; A gout, F. podagre), -a atako, -a tofo -poez-o, sfs (A -poiesis, Gr. poiein = formi), eritro-o, kole- o, urato-o, urino-o poikilo-, (Gr. poikilos = varia), -cito, -citozo, -dentozo (A. mottled enamel), -dermo, -terma animalo (malvarmsanga animalo) pojn-o, PIV, (F. poignet) manradiko poks-o, PIV, bova -o aŭ kaŭ-o polakisuri-o, polakiurio, (Gr. pollakis = ofte) polar-a, PIV, -eco (A. polarity), -izi (tr), -izita lumo ( A. polarized light), -izaciomikroskopo, -izilo (A. polarizer), -ografio, -oskopo poleks-o, PIV, (L. pollex), mana dikfingro, -osuĉado -ogena polen-o, PIV, -alergio, -ozo (A. pollenosis) POLI-, PIV, prf (Gr. polys = multa, multobla), -amino, -artrito, -citemio, -daktilio, -dipsio, -eno (kombinaĵo kun pluraj duoblaj ligoj), -fagio, -falangismo, -hidramnio, -hidroksila (alkololo), -kliniko, -mastio, -menoreo, -meriĝo (A. polymerization), -mero, -morfa, -morfonuklea, -neŭrito, -nuklea, -orkismo, -peptido, -peptidazo; -pneo, -radikuloneŭrito, -ribozomo -sakarido, -ploida (A polyptoidy ), -sinusito, -som-o (ergosomo, -ribosomo), -spermio, -urio, -valenta, -vinilklorido poli-o, PIV, -mjelito, -viruso polioma viruso, (A. polyoma v.) viruso de parotida tumoro de muso ka. polip-o, PIV, (L. polypus), -ozo, -ektomi-o polm-o, PIV, (L. palm), manplato poluci/o, PIV, (L. pollucio), atmosfera -o, nokta –o7 polus-o, (L), PIV polv-o, PIV, (hispane, polvo; itale, polvere), -ometro, sen-igi pomp-o urtikaria eflorescenco pont-o, anat (L. pons cerebelli) pontvoj-o bajpaso 126 ----------------------- Page 127----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil poplit-o, PIV, (L. poples), genukavo (-a kavo), -a muskolo (m. popliteus) populaci-o, PIV homsro por-o, PIV, (Gr. poros; L. porus), -eco (A. porosity), -encefafio porci-o, PIV, (A. porĜon, ration), -umi (tr) pord-o, PIV, (ĉefe pri hepata pordo), -a vejno (A. portal vein), -a hipertensio porfin-o, bk porfiri-o, (A. porphyria)metabola malsano porfirin-o, hemato-o, kopro-o, proto-o, -urio porfuopsin-o, (A. porphyropsin, bk) poriomani-o, (Gr. poreia = paŝado, vojaĝo) pornograf-o, PIV, (Gr. porne = prostitutino), -io, -omanio pornolali-o, porocefal-o, (parazito) porokeratoz-o, (Gr. poros = poro) port-i(tr), PIV, -anto (A. carrier; G. Trager) , -o eniro por laparaskopio), -ahpertensio, -kava ŝunto ,- sistemo. posologi-o terio pri dozado de medikamentoj POST-, PIV prf (L-devena), -akuŝa, -ganglia (nervofibro), -graduala progresanta post fino de eduko, eriora (posta) -infarkta sindromo, -kastracia sindromo, -koita,-komocia, -malsana, -manĝa (A. – randial), -morta ekzantemno (kadavra ekzanteno), -naskajo (placento), -operacia, -pandiala, -radiada, - transfuza,-ŝarĝo (A.afterload) –tromboza, - urala(neǔrolia, rilata al staranta posicio) ktp potator-o alkoholulo .postit-o, (A. posthitis; Gr. posthe = prepucio), balanito potenc-o, PlV, (A. potency, L. potentia = forto), -a potencial-o, PIV, (A. potential), -a energio, - diferenco potenciometr-o, PIV mezurilo de potenco pozici-o, PIV, -a drenado ( A. positional drainage), -o Tredelenburga 127 ----------------------- Page 128----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil pozitron-o, (pozitono laŭ PIV) pozitiv-a, -a fidbako praktik-o, -a, -i (tr), -ado, -isto, -eco, PIV PRE-, PIV, (L. prae, Gr. pro), internacia prf, uzata en sciencaj nomoj k sig. "tempe antaŭ" aŭ "anoncanta"; -albumino, -blastomatozo, -diabeta, - dispozicio, -gangliona, -kancera, -kancerozo, -- klimakso, (-koks-a) -kursoro (A. precursor), -menstrua (tensio), -medikacio, -molaro, -morba, - morta, natala-skripco, -operacia precipit-i tr, PIV, -aĵo, -iĝi, -ita pregnan/diol-o, -triolo prem-i(tr), PIV,-česado (masaĝo) -doloro, -receptoro, puls-o, sango-o,tra-ado prepar-i (tr), PIV, -a, -aĵo FT prepuci-o, PIV, (A. prepuce, L. praeputium) penisa antaǔhaǔto presbiopi-a, PIV, (Gr. presbys = maljunulo, ops = okulo) presbiakuz-o, (A. presbyacusia, presbycousis, Gr. akousis = aŭdo) presbiofreni-o, (A- presbyophrenia, phren = animo) prevalenc-o apero,incidenc-o prevent-i (tr), PIV, -a medicino, -ilo, -orio prezent/i (tr), PIV, -iĝi, -iĝo (G. Lage) (de feto en utero), puga -o (en akuŝo) priapism-o, (Gr. priapus = peniso), daŭra erektiĝo de peniso primar-a, PIV, -a zorgo (flego) (A. primary care), -a infekto, -a foliklo (A. primordial follicle) PRI-, -lavado (balneologio), mat-o PIV, (L. primus = unua, primipar-a, -eco (A. primiparity, L. parere = naski) priservej-o, (rtg), apartigita apud/ejo, de kie oni priservas (ekz. rivelejo ktp). primi- para,-oinfekto, PRO- -bando (esplorita pacienti-bstora (punkcio), -bakteriofag-o,-duktiva, -fago (bateriofag.o,kiu estas 128 ----------------------- Page 129----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil en bakterio eintegrita en propra kromozomo).-filo, -staglandin-oj (substancoj homonsimilaj en ĉiuj korpoĉeloj)-spektivo, -stanoido (prostaglandin-o) proced-i (ntr), PIV, -o (Aprocess), -uro proces-o, 1. anat (L. processus), 2. = procezo (natura sinsekvo de fenomenoj) prodrom-o, PIV, (A. prodrome, Gr. prodromos) produkt-i (tr), -a, -o, -ado, -aĵo (me tabola) proenzim/o, (A. proenzyme, G. Proferment) proeritroblast-o profesi-o, PIV, -a malsano (A. occupational disease) profilakt-i (tr), PIV, = preventi, -iko, -ika procedo, rimedo profund-a PIV, -oterapio, -odozo, -a sento progeri-o, (A. progeria) progesteron-o, PIV prognat-a, PIV, (A. prognathic, Gr. gnatos = makzelo), -ismo prognoz-o, -i (tr), PIV progresiv-a, PIV, -a muskola distrofio prohib-i (tr), PIV, (L. prohibeo), malpermesi, -icio projekci-o, -i (tr), dekstra, oblikva -o (rtg) antaǔeposta proksim-a, PIV, -ala (anat, L. proksimus = plej proksima) PROKT/O-, (Gr. prottos = anuso), en kunmetitaj vortoj sig "anuso" aŭ rektumo"; -ito, -ektomio, -ocelo, - -okluzo, -okojlito, -odinio, -ologio, -oparalizo, -oplastio, -oplegio, -optozo, -oragio, -orafio, -oskopio, -otomio PRO-laktin-o, PIV, -liberiga hormono, prius-o, --viruso prolamin-o, speco de proteino prolan-o. PIV, malnova termino, -o A = FSH, -o B = IĈSH aŭ LH prolaps-o, PIV, (L. prolapsus = falo), ptozo; anusa, rektuma, utera, vagina -o prolifer-i (ntr), PIV, -ado, -ema prolin-o, PIV, hidroksi-o promegakariocit-o 129 ----------------------- Page 130----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil promjelocit-o prominenc-o, PIV, anat; ( L. prominentia, elstaraĵo) promontor-o, PIV, anat; timpana, sakra -o promoci-o (tr), PIV, -o, -anta faktoro (A promoting factor) promotor-o,pron-i(tr), PIV, -ado, = atoro, kvadrata -atoro (L. m. pronator quadratus) propag-i (tr), PIV, -ado, -iĝi propedeǔtik-o propionat-o PIV, -a acido (CH3CH2COOH) propolis-o, PIV, (A. propolis) proporci-o, PIV propriocept-i (tr), PIV, -a (A. -ive). -ado, -oro (propra receptoro, sensorunuo, nerva fino en muskoloj k – tendenoj) proptoz-o, ekzoftalmo - proputa-i (tr), PIV, -a, -o (A. proputsion) prosektor-o, PIV, -i (tr) prostaciklin-o, PGI (prostaglandino I ) 2 2 prostaglandin-o prostanoa-o, -a acido (A. prostanoic acid) prostat-o, PIV, -a hipertrofio, -ektomio, -ito, -ismo, -ografio, -oreo prostet-a, PIV, kem, -a grupo (A. prosthetic group) prostitu-i (ntr), PIV, -o, -isto, -istino prostraci-o, PIV, (A. prostration) protamin-o, PIV, unu de simplaj proteinoj, protein-o, PIV, -azo, -opoento (A. -score, nut), -urio proteoglikan-o, nova esprimo de "mukoproteino". proteoliz-o, PIV, hidrolizo de proteino, -a enzimo proteŭs-o bacilo protez-o, PIV, denta, krura -o (Gr. prothesis) PROTO-, PIV, grekdevena internacia, neoficiala prf, sig: "unua". -diastol/o,-hormono, -onkogen-o – plasmo, -plasto, -porfirin-o, -trofia, -zoo prote-azoj enzimoj 130 ----------------------- Page 131----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil proton-o, PIV protrombin-o protrud-a, PIV, -eco, -aj okuloj protuberanc-o, PIV, anat (L. protuberantia), okcipitala -o provitamin-o, -o A = karotenoj provirus-o provok-i (tr), PIV, -ado (A provocation) prozencefal-o, (A. prosencephalon) evolua difekto de la cerbo prurig-o. PIV. (A. L.)juka haǔtmalsano prurit-o, PIV, (L. prurire = juki) juks simptomo de maljunuloj, sen hist.ŝanĝoj, ev. nur atrofio. psamom-o, kalkita tumoro, (A. psammoma, Gr. psammos = sablo) pselism-o, dislalio, (A. psellism) PSEŬDO-, PIV, neoficiala, teknika prf. sig: "falsa", "neaŭtentika". -artiko, -artrozo, -cisto, -demenco, - ekzoftalmio,-estezo, -fluktuado, -globulino, -hermafrodito, -hipertrofio, -fiolero (infana), -kila (A. pseudochylous), -trupo, -leŭkemio, -manio, -membrano, -miopio, -neŭrastenio, -neŭrito hipermetropa, -pelado (A. pseudopelade, alopecia cicatrisata), -sklerozo,- tumoro, -uridino (bk) pseŭdomonas-o PSIK/O, PIV, (Gr. psyche = animo, spirito, menso), -a (forto, difekto), -astenio, -edelismo, -farmako --- geno, -iatrio, -iatro, -analisto, -analizo, -dramo, -diagnostiko, -fiziologio, -kirurgio, -logio, -logo, ---- imetiko, -motoria,-opatio, -pato, -somata, -somatozo, -stimula, -zo, -zulo, -tekniko, -terapio, -tropa psikrometr-o, PIV, (Gr-psychros = malvarma), aparato por mezuri humidecon, (speco de higrometro) psitakism-o, PIV, (Gr. psittakos = papago), senvola ripelado de la laste aŭdita silabo. psitakoz-o, PIV, infekta malsano (A. parrot fever) 131 ----------------------- Page 132----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil psoas-o, (L), -o majora k minora (granda k eta -o, PIV) psoit-o, intlamo de granda psoaso. psoriaz-o, PIV, (Gr. psora = juko) PTA, (Aplasma thromboplastin antecedent), faktoro XI de sanga koaguliĝo PTC, (A, plasma thromboplastin component), faktoro IX de sanga koaguliĝo pteridin-o, kem. subslanco (bk) pterigi-o, (Gr. pterypon = Pugilo)dupliaturo de konjunktia faldo,pli ofte angula pteroilglutamat-o, -a acido (folata acido) ptialin-o, (ankaŭ ptialazo laŭ PIV), (Gr. ptyalon = salivo) ptialism/o, troa salivado ( A. ptyalism, salivation ) ptomain-o, PIV, (Gr- ptoma = kadavro) kaavra toksino ptoz-o, PIV, (Gr. ptosis = falo), gastro-o, rena -o pub-o, PIV,-arko -haro, -a monto (monto de Venuso), -a osto, -a pediko (ftiro), -a simfizo, -lipo (granda, eta),- puber-a, PIV, -eco (A. puberty) pubi-o, PIV, (L. os pubis), -otomio,akuša operacio oublik/a, PIV, -a higieno pudend-o, PIV, -a arterio, nervo, vejno pueril-a, (L. puer = infano), -a parolo, -eco (-ismo) puerper-a, PIV, -a febro pufr-o kem pugn-o, PIV, -igi (manon) puleks-o korpinsekto de mamuloj-o PULM-O, PIV, -a, -ektomio, -ito, -okapacito, -okoniozo, -osilikozo; -a apikito, -kancero, -tuberkulozo pulp-o, PIV, (L. pulpa = karno), -a, -ito (denta), blanka, ruĝa -o (de lieno) puls-o, PIV, (L. pulsare = bati), -a, -i (ntr), -a premo, alternanta -o, -obato, -ado, paradoksa -o, pre-, pro-kvar-a rtg aparato (plifrue, kvarklapa) pulvor-a, PIV, (L. pulvis), -a, -eco, -igi punkci-i (tr), PIV, -o 132 ----------------------- Page 133----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil punkt-o, PIV, (L. punctum), -i (tr), fando-o, foca -o (malproksima -o), nul-o, proksima -o, konverĝa -o, larma -o punktur-o, PIV, ( L. punctura), akvo-o, elektro-o, nadlo-o (aku- o), abdomena -o, dialieta -o (A. diabetic puncture, G. Zuckerstich), lumba -o pupil-o, PIV, -a distanco pur-igi (ev.purifi) purin-o, -bazo (adenino, guanino ktp) purpur-o, PIV, -a, -aĵo (rodopsino) purpura-o, PIV, plejofte punktforma haŭta hemoragio. 2 Nomo de diversaj sindromoj, kies karakteriza lezo estas la -o. infekta, ekzantema -o pus-o, PIV, (L. pus), -i (ntr), -a urino, -ado, -korpusklo pustul-o, PIV, (A- pustule), -a, -ozo putamen-o, anat (L. putamen) putr-i (ntr), PIV, (L. puter = putra), -a, -ado, -o, -iga (A. putrefactive), -ema, kontraŭ-a putrescin-o, dekarboksitprodukto de ornitino Q – vidu KV R rabio, PIV, (A. rabies, L. rabere = furiozi), hidrofobio, -a, -ulo, kontraŭ-a rabdovirus-o (Gr rhabdo-stangeto) karakterforma viruso kaǔzanta ekz lison) racema, PIV, (L. racemus = grapoto de vinberoj), kem, -aĵo, -azo, -a kombinaĵo, -ig racional-a, PIV, -ismo, -igo, -a formulo (kem, A. rational formula) RADI-o, PIV, -a, -i (ntr), -adi (ntr), -ado (fluoreska, korpuskla, kosma, nedependa, normala, onda, transruĝa, transviola), -atoro, alfa-oj, beta--oj, gama--oj, ikr-oj (X-oj, rentgenaj -oj, kanal- oj, katod- 133 ----------------------- Page 134----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil oj, sun-o; -aktiva, -oaŭtografio, -ografi (tr), -ografio (rekta, nerekta), -ogramo, -oimunomezurado, - oizotopo, -okemio, -ologio, -ologo, -orezista, -osentema. -oskopio, -oterapio radiaci-o, PIV, nomo de pluraj nervaj traktusoj. akustika, optika -o radial-a, PIV radiko, PIV, -o de dento, ungo, haro; naz-o, man-o radikal-a, PIV, -a operacio, terapio; kem, -o -atomgrupo, libera -o radikl-o, PIV, radiko de krania aŭ spina nervo antaŭa (malantaŭa) -o, -a paralizo, -ito, poli-ita neŭrito RADIO- -dermito, -farmako, -foro, -jodo, -nuklido, -mietikoj, -protektivoj radium/o, PIV, kem. elemento (Ra), radius-o, PIV, anat (laterala osto de antaŭbrako) radon-o PIV, kem. elemento (Rn), -oterapio. rafe-o, PIV, (A. Gr. raphe), anat, -o de faringo, lango, perineo, skroto, vango rafin-i (tr), PIV, kem, plipurigi, -i sukeron, petrolon ktp, -ado, -aĵo rafinoz-o, PIV, (A. raffinose), trisakarido ragad-o, (Gr. chagas, pl. rhagades; G. Rhagade) -ragio hemo-, metro-. rajdoterapi-o, terapio per rajdado raki-o, PIV, anat ( Gr. rhachis = vertebra kolumno), -a, -a likvaĵo, -algio (odinio), -omedolito, -otomio, - skizo (Gr. schisis = dividiĝo) rakit-o, PIV, (A. rickets; G. Rachitis). -a (A. rachitic), -ismo, -odona, -ogena randomiz-a ekz studo) hazarde elektita ran-o, PIV, -a kisto ranc-a, PIV, (A. rancid), -a butero, oleo, -i-gi (G. ranzigwerden) randomiz-a studo hazarde elektita 134 ----------------------- Page 135----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil rapt- o (L. raptus), subita, fortega atako: hemoragia , histeria -o, mania -o, melankolia -o rapidec- o, PIV, permesita -o (de rtg radiarasl/o), rasl-o PIV, (A. rale; F. rattle, rale; G. Rassel, Rasselgeräusch), kavema, krepita, seha, sibla, ronka, rasp- i PIV modeli ostojn –ilo,-atorio raŝ-o, PIV, (A. rash), efemera ekzantemo, -atori-o v.rasp-i rati-o, laŭ PIV evitinda, proporcio raŭk-a, PIV, (A. raucous, L. raucus), -iĝi, -o, -a voĉo, -eco (A. raucity; G. Heiserkeit) RE-, PIV, prf, sig: "denove", "ripete". reabsorb/i, -ado reag-i (ntr), -o reakci/i (ntr), PIV, -o. -ilo, ĉen-o, kolor-o reaktant-o elira substanco por kemiaj reagoj reaktiv-a -eco recenz-i(4) PIV, -o recept-, PIV, -i (ntr), (L. reciper = ricevi), -oro reces-o PIV, anat, (L. recessus, A. recess), piroforma -o, pleŭra -o recesiv-a, PIV, ceda (A. recessive) recidiv-o, PIV, -i (ntr) recipient-o 1. PIV, ricevujo; 2. ricevanto (ekz. de sango) redistribu-o Redon-a dreno redukt-o PIV -oksigen-iĝa; - a potencialo redres-o reĝustiĝa kir interveno redukt/i (tr), PIV, -o, -ebla, -iĝi, -ilo, -ita, -anto; -o de frakturo, hernio reeduk-o rehabilitado referi (ntr), PIV, -aĵo (-ato), -enco (PIV) ,referencaj valoroj refleks-o, PIV, (A. reflex), -a arko, kuntiriĝo; kondiĉita –o, a- refleks-io reflekt-i (tr), PIV, -o (A. reflection) refluks-o 135 ----------------------- Page 136----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil refrakt-i (tr), PIV, -o (A. refraction), duobla -o, -eco, -a difekto (de vidkapablo), -a indico; - -ometro(mezurilo de radiorompo) refrakt-a, PIV, -a periodo regeneraci-o, PIV, regenerado, regeneri (ntr) region-o, PIV korpoparto; deltoida, lumba -o regres-o (ntr), PIV, (A. regress), malprogresi, -a (A. regressive), -o reguli (tr), PIV, -ado, -atoro, -ilo, -a enzimo, geno, proteino reĝa akvo, PIV, miksaĵo de klorida acido k nitrata acido (3:1). reĝa ĵeleo, (A. royal jelly). reĝgimo ekz dieta RE, -acio, -ado, -fertiligo, -flekso, -fluo, -frakta difekto, -infekto, -jekcio, -kanaligo,-kombino, -habilit/i (tr), (L. habilitas = kapableco), --jekto, -kombino (kuniĝo de du DNA), -ombinananta, -konvalesko, -laksa, -mita febro, -operacio, -stringi, -suscitacio, -tarda, -teni- oksigeniĝo, -perfuzo, -petitorio, -plantiĝo, -pono, -pozicio, -vaziĝo rekt-a, PIV (L. rectus), abdomena -a muskolo rektifik-o(tr), PIV, -o, -ilo (rektifilo, A. reclifier) rektumo, PIV, -ito, -ocelo, -oskopo, -oskopio, -a nutrado rekurant-a, -a nervo (L. n. recurrens), -a febro relakso, -i (tr), (A. relax), -ilo, -ino (hormono de lutea korpo) relativ-a,-e relief-.a esprima, okullfrapa REM-dorm-o, (A. rapid eye movement sleep, paradoxical sleep), periodo de rapida okulmovado, kiu aperas dum kutima dormo kelkfoje ripete k en kiu elektroencefalogramo similas al tiu de vekita stato. rem/o, rtg (A. roentgen-equivalent-man) remaĉ- i (tr), PIV, -o, -ado, -ulo remedi-o, (A. remedy; L. remedium; G. Heilmittel) remet-o, -i (tr), PIV, -i elartikigitan membron, repozicio (A. repositioning) 136 ----------------------- Page 137----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil remit-o, PIV, (A. cemission: L. remissio) ren-o, PIV, (L. ren; Gr. nephros), a, sur-a glando, -a glukozario (-a diabeto), ŝvebanta -o, -opunkturo,- ovaza hipertensio renin-o, rena enzimo, kiu hidrolizas angiotensinogenon en sangoplasmo. renit-i(ntr), PIV, rezisti al la palpado, tamen lasante sin enpremi -anta organo, tumoro rentgen-o, PIV, -a antaŭtuko, -aparato, -dermatito, -lampo, -radioj, -sinklina muro, -rerapio. -tubo reobaz-o, PIV, fiz. (A. rheobasis) reologi-o, PIV, (A. rheology) reostat-o, PIV, (A. rheostat) reotakigrafi-o, (A. rheotachygraphy) reotaksis-o, (A. rheotaxis) reotropism-o, (A. rheotropism) reovirus-o, (A. reovirus) reparaci-o, PIV, en med. renormaligo de damaĝita histo organo ka. replik-o, PIV, -i(tr), -ado de DNA, RNA ktp. repozici-o, (A. reposition, repositioning) resekc-o (A. resection) reserpin-o, drogo por hipertensio, neŭroleptiko resoluci-o, PIV, l. fino de inflamo sen pusado; 2. malfortiĝo aŭ malapero de muskolaj kontrahiĝoj en anestez-o, asfiksio, paralizoj. resorb/i (tr), -o; -ado resonanc-o magneta respir-i (ntr). -ado (spirado), -atoro restaŭr-i (tr), PIV, -ado (A. restoration) restnitrogen-o, (G. Reststickstoff, A. nonprotein nitrogen, NPN) resuscitad-o, (A. resuscitation) reanimado resus-o, PIV, (A. rhesus; L Macaca rhesus), -o-faktoro (Rh- faktoro) 137 ----------------------- Page 138----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil retikul-o, PIV, (L. reticula = reteto ), -a, -acio, -ocito, -o- endotelia sistemo, -o-endoteliozo, -osarkomo, - -ozo reten-i - obstakli retin-o, PIV, (L. retina), -a, -ito, oblastomo, -opatio, -oskopio; -alo (viamino A-aldehido), -olo (alia n nomo de vit. A), -oata acido (A. -oic acid, G. Retinsäure, vitamino A -aĉido) retinakl-o, PIV, (L. retinaculum), larĝa ligamento, kiu retenas muskolajn tendenojn ĉe la karpo kaj tarso. retort-o, PIV, kem RETRO-,(re-, pst-) PIV, neoficiala pfs, sig. movon aŭ agon, faratan kontraŭe al la normala direkto. – bulba, -fleksi(tr), -ceka, -flekso (de utero), -fleksanta, -klini (la kapon), -lensa fibroplazio, --spekta,-- sternuma,versio reŭmat-o, PIV, (ave reǔmo=botanka esprimo) -a, -ismo, -oida, -ologio, -ologo -a febro, nodo; artika, muskola -ismo revakcin-i (tr) revaskularizaci-o revers-i (tr), PIV, -ebla, ne-ebla reakcio revizi-i = revizori, PIV revulsi-o, PIV, (A. revulsion), altiro de la sango en punkton plimalpli malproksiman de la malsana organo, per kupoj, sangeltiro, sinapizo, kaŭterizo ks. rezerv-o, PIV, -i (tr) (L. -are), -a aero (aŭ volumeno) (de pulmo, fiz), -ita sango, nutra -o (graso ka), -ejo (F. reservoir) rezidu-o, PIV, (A. residue, L. residuum), -a aero (aŭ volumeno, fiz; A. residual air) rezin-o, PIV, (L. resina, A. resin). arta (artefarita), natura –o, fibratoj. rezis-i (ntr), PIV, (L. resistere), -o, -eco, infekto-o, drogo-a, plurdrogo-a 138 ----------------------- Page 139----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil rezorcin-o, PIV, meta-dihidroksibenzeno ribo-, PIV. pfs. sig. ĉeeston de ribozo; -flavino (vit. B2), deoksi-zo, -zo (pentozo), -nukleata acido, - ricin-o malobstipilonukleotid-o, -nukleozido ricev-i (tr), PIV, (L. recipere), = anto, -ema (sensiva) ricin-o, PIV, -a oleo, -oleata acido (A. ricinoleic acid) ridgas/o, (A. laughing gas, G. Lachges), N2O rigardospasm-o. (A. visual spasm) rigid-a, PIV, (L. rigidus), -eco (de ŝultro ka), postmorta -eco (G. Totenstarre) rikeci-o, PIV, (A. Rickettsia) (H. T. Ricketts, usona patologo), -ozo rino-, PIV, (A. rhin-, Gr. rhis = nazo), -ito, -encefalo, -ofimo (A. rhinophyma), otalio (nazvoĉo), -ologio, -ologo, oplastio, -osklecomo, -oskopio, -osporidiozo, -oviruso Ridgas-o paradiza g. rigor-o, rigideco ringer-a solvaĵo, (Sydney Ringer, angla fiziologo rip-o, PIV, (A. rib, G. Aippe), -a, inter-a (muskolo, nervo, neŭralgio), -a arko, kartilago, osto; -otomio, - otomo; falsa, fluktuanta, sterna (vera) -o riskfaktor-o, (A. risk factor) ritm-o, PIV, (A. rhythm, Gr, rhythmos), -o de korbatoj, -a, -i (tr), -eco (A. rhythmiciry), -igilo (A. pacemaker),junkcia (eliasel la areo de transiro el atrioj al korventrikloj rizo-, PIV, (A. rice), -akvo-simila fekaĵo (A rice-water stool), , -melika (A. rhizomelic), -po (L. Rhizopus, genro de fungo), -tomio (A. rhizotomy, radicotomy) rizori-o, PIV, (L. ridere = ridi), ridmuskolo (L. m. risorius) RNA, ribonukleata acido, r-(ribosoma RNA), s-(solvebla -), t- (transfera- = sRNA) rodopsin-o, (A. rhodopsin, Gr. rhodon = ruĝa aŭ rozkolora) romanoskopi-o, (L. romanum = sigmoido), sigmoidoskopio 139 ----------------------- Page 140----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil romboid-a, (A. rhomboid, Gr. rhombos), -a muskolo (de la dorso) rombencefal-o, (A. rhombencephalon) romp-i (tr) PIV ost-o (aŭ ost-iĝo) rond-a, PIV, (A round, F. rond), -a fenestro (L. fenestera cochleae) ronk-i (ntr), PIV, (L. rhonkare), -o, -ado rostr-o, PIV, (L. rostrum), -uloj, sfenoida -o rotaci-i (ntr), PIV, (L. rotace, A. rotate), -a, -o, dekstro-a (kem. optika aktiveco), -a vaporigilo (A. rotary evaporator) rotator-o, PIV, -a muskolo (de kolo, lumbo ka) rotor-o, PIV, (A. rotor), -o de motoro, centrifugilo rozace-o, (L. acne rosacea, A. rosacea) rozari-o, PIV (A. rosary), rakita -o rozeol-o, PIV, (A. L. roseola rose rash) RQ, (A. respiratory quotient), spira kvociento rubeol-o, PIV, (A. rubella, G. Röteln, F. rubéole, L. rubeola) rubidi-o, PIV, kem. elemento (Rb) rubor-o, (L. rubor = ruĝeco, ruĝiĝo), signo de inflamo. rubrofici-o, mikozo, kaŭzita de "Trichophyton rubrum" (A. trichophytosis) rudimento, (L. -um), -a (A. -ary) ruĝ-a, PIV, -iĝi, -iĝemo, -iĝemulo, infra-a (trans-a), ruĝa-verda blindeco rukt-i (ntr), PIV, (L. eructare, A. belch), -o (L. roctus, A. ructation, eructation), -aĵo (ruminaci v. rukti, mericismo, regurgito), rumen-o, PIV rulprem-o - (masaĝo) rupi-o, PIV, (A. rupia, filth, Gr. rhypos), kakeksia, sifilisa -o ruptur-o (A. -e L. ruptura) rusiopati-o, (L. rhusiopathia) (A. erysipeloid, pseudoerysipelas), patogena bakterio = Erysipelothrix rhusiopathiae rutin-o refarado de spertulo 140 ----------------------- Page 141----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil rutino PIV, -a (A. routine), -ismo, -ulo; bk unu de P-vitaminoj (A. G. Rutin, F. rutine) S Sabina –vacino sabur/o, PIV, mukeca materio, kovranta la langon okaze de iuj malsanoj. sadism/o, PIV, -a temperamento, -ulo sadist/o, PIV, -a plezuro safen/o, PIV, (L. saphena, Gr. saphenes = manifesta), -a vejno safism/o, PIV, (F. saphisme, A. sapphism, lesbianiam), -ulino (lesbanino), (Sappho, helena poetino) (pref. sapfismo) sagital/a, PIV. (L. sagitta = sago) sak/o, PIV, (L. saccus), endolimfa -o, lamia -o, testik-o, -eto (L. sacculus) (de interna orelo) sakar/o-, PIV, grekdevena elemento de teknika vorto, kun la sig: sukero (Gr. saccharo-), -ata acido (A saccharic acid), -azo (A. sucrase), mono (di, tri ktp) -ido, -ino (kemie ne rilatas al sukero),-ogena (amelazo), -ometro, -omiceto, -ozo (sukrozo = unu de di-idoj, A. sucrose) sakr/o, PIV, (L. sacrum = sankta), -a osto (L. os sacrum) -algio (-odinio), -alizo (A. sacralization) sal/o, PIV, 1. Natria klorido (NaC1), kuir-o, 2. produkto el acido kaj bazo. -a -i (tr), -aĴo, -igi, -iĝi, en- igo (A. salting in), el-iĝo (A. salting out), -gusta, sen-a salinik-a enhavanta salojn kaj miner alajn substancojn salut-o deziro de sanstato salicilat/o, PIV, acetil-a acido = aspirino salicin/o PIV, (glukozido) saliv/o, PIV, -i (ntr), -ado (A. salivation), -iga, -umi (ntr), -a glando (parotido, submandibla, sublanga), - -a kalkulso, -a suko salvio kuracherbo forte odora-a 141 ----------------------- Page 142----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil salmonel/o, PIV, (L. Salmonella), -ozo salpetr/o. PIV, (A. saltpetrae = L. salpetrae), kalia nitreto (KNO ) 3 salping/o, PIV, 1. Utera tubo. 2. Eŭstakia tubo; hidro-o, -ito, peri-ito, pio-o, endo-ito; okateterismo, - olizo, -orafio, -ostomio, -otomio, -opeksio, -oplastio salubr/a, PIV, (A. salubrious, L. salubris = saniga), favora al la sano, -a aero, -eco ne-a salv-o (de ekg-osciloj) salvarsan/o, PIV, medikamento kontraŭ sifiliso sambuk-o arbusta kuracherbo kun nigraj beroj SAN-/o, -a, -iga, -iĝa, -itara, -ulo, -stato; mal-a, mal-o, mal-iĝi, mal-ulo, mal-ulejo, nere-igebla, re-- --igi, re-iĝi, sanatori/o, PIV, (L. sanare = resanigi) sang/o. PIV, (L. sanguis) -a, -i (ntr.), -ado, -a cirkulado, bildo,- kreaj organoj, - plasmo, -sero, -obanko, - odonanto, -oglobeto (-okorpeto, blanka k ruĝa, leŭkocito k eritrocito), -ogrupo,-okoaguliĝo, - okreado, -premo, -oricevanto, -osedimentiĝa rapideco (A. blood sedimentation rate), -osukero, -osputo, - -otransfuzo, -ovazo, sam-a, sam-ulo sangvin/a, PIV, (A. sanguine, sanguineous, L. sanguis = sango), sangoplena sap/o, PIV, (L. -o), -igo -igebla, -iĝo, -onino, -ofekaĵo (A. soap- stool, G. Seifenstuhl) sapor/o, PIV, (L. sapor = gusto ), ĉio kio impresas la gustosenson; acida, amara, dolĉa -o; -i (ntr) = gusti saprofit/o, PIV, (A. saprophyte, Gr. sapros = putrinta) sarcin/o, PIV, (L. sarcina = pakajo), genro de bakterio sardon/a, PIV, (A. sardonic), -a rido sark/o-, (Gr. sarx, sark- = karno), -oidozo, -olemo, -omatozo, -omero, -omo, -oplasmo, -osomo, -otubulo (-otubeto) sartori/o, PIV, (L. m. sartorius, sartor = tajloro) 142 ----------------------- Page 143----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sat/a, PIV, -i (ntr), -e, -igi, -iĝi, ĝis-e, mal-a, mal-o, mal-morto, mal-kontra-hiĝo (de stomako) satiriaz/o, PIV, (Gr. satyros = A. satyr) (A. satyriasis), tro forta seksimpulso ĉe viro satur/i (tr), PIV, (A. saturate, L. saturace = plenigi), -ado, -eco, -iĝi, -ita (solvaĵo ka), -punkto, super-i (tr), super-ado saŭn/o, PIV, ŝvitbanejo saŭriaz/o, (A. sauriasis aŭ ichtyosis, Gr. sauros = lacerto), ankaŭ saŭriozo, (L. ketatosis follicularis) sav/i (tr), PIV, (L. salvare), -ado, -ebla, -iĝi, -ito, -sero, sen-a scienc/o, PIV, -a, -isto scinti/grafio, (A. -graphy), -skanilo (A. -scanner), -skaningo (A. -scanning) scintil/i (ntr), PIV, (G. funkeln, L. scintilla, A. sparkle), trembrili, -ado-nombrilo aŭ -atoro (A. -ation counter -ator) scirh-o, -a seb/o, PIV, (L. sebum, G. Talg) -oreo (A. -orrhea), -a glando, okul-o (G. Augenbutter), -umo, - –uma kisto sedativ/a, PIV, (L. sedare = trankviligi), -o = -a drogo ; -aj antihidtaminoj rapideco de -iĝo eritrocitoj sediment/o, PIV, (L. -um), -a, -i (ntr), -iĝo, kem. precipitaĵo, urina -o, -iĝa koeficiento (de Svedberg), segment/o, PIV, (L. -um) -iĝo (de mjelo, ovolo) sek-a, PIV, (L. siccare = sekigi), -eco, -igi, -igilo (ekz. CaCl2), -igujo (A. desiccator), vakua -igujo, -a lakto (A. dry milk) sekc-i(tr), PIV, (L. seco = tranĉi), -ado, -aĵo, -anto, de-i (tr), dis-i (tr), dis-ejo, viv-i (tr), viv-ado sekestr/i (tr). PIV. v. "sekvestri"(2), osta parto trafita de nekrozo. -ado sekrec-o, ekstera, intema -o, -anto (A. secretor) (tiu, kiu -as sangotipan substancon en salivo ka), -aĵo, 143 ----------------------- Page 144----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil hiper -o sekretin-o, PIV, (hormono de duodena mukozo) SEKS-o, PIV, -a, -umi (ntr), -allogo, -ardo, -atenco, -impulso, -kuniĝo, -matura, -okromatino, -ologio, - ologo, -oterapio, -oterapeŭto, -urĝo; ambaŭ-a, in-a (femala), sam-ema, sen-a, vir-a, -aj karaktetoj (primasa, sekundara),-a deviacio, -a komunikiĝo (G. Geschlechtsverkehr, A. sexual intercourse) sekundar-a, PIV, (A. secondary), kem. -a alkoholo, amino; -a sifiliso sekv-aĵo, PIV, (2. med. ), pli-malpli fruaj k daŭraj komplikaĵoj, apetantaj aŭ restantaj post malsano. sekvenc-o PIV aminoacido- -o (en proteino) sekvestr-i, PIV, v. ankaŭ "sekestri", -otomio sel-o, PIV, (L. sella), anat. turka -o (L. sella turcica), -a nazo, -oforma lumbo (dum gravedeco) selegilin-o medikamento de Parkimsona malsano selekt-i (tr), PIV, (L. seligere), -ado, naturado; -iva betablokilo selen-o PIV kem. elemento (Se) sem-i (tr), PIV, (L. semen = semo), dis-i (tr), -o (spermo), dis- ita tuberkulozo SEMI-, PIV, internacia scienca pfs (L. semis = duono). v. ankaŭ duon- k hemi-; -cirklaj kanaloj, duktoj; -luna, -luksacio, - permeabila (membrano), -konserva replikado (bk) -sintezo seminom/o, (A. -a), speco de testika teratomo semiologi/o, PIV (A. symptomatology) semipolar/a, -a ligo (A. coordinate covalent bond, kem) semi- semifleksio maligno, kvanttativasintezo kem. senc/o, PIV, ( L. sentire = senti ), dub-a, kontraŭ-a, sen-a, sen- aĵo, unu-a senescent-o x pubescent-o senil/a, PIV, (L. senilis = maljuna, A. senile), -eco, -iĝo, -a demenco, atrofio 144 ----------------------- Page 145----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sen-/o, PIV, kvin -oj (aŭdado, flarado, gustumado, tuŝado k vidado), -a, -aĵo, ebla,-ema, -iva, -ometrio, - organo, ne-iva, super-eca sensac/o, PIV sensaci-o, PIV, (A. sensation), -a sensor-a, PIV, -a fibro, neŭrono, nervo; -a areo (de la cerba kortiko) sensor-/o, PIV, (L. -um), centro de la sensacoj, sentoj k intelekto. sent-/i (tr), PIV, -o, -a, -ebla, -ema, -iva, -iveco, -ivigi, antaŭ-i (o), ne-ebla, ne-ema, sen-a, tro-ema, flar-i (tr), prem-o, tiklo-ema, veter-ema senistiv-a, sentem-a sentimental-a, PIV, -eco sepsa, PIV, (A. septic, Gr. septikos = A. putrid, putra), -eco, -emio, anti-o (kontraŭ-o), anti-i (tr), anti-a sept-o, PIV, (L. septum), anat. interatria, interventrikla, naza -o sepult-i (tr), PIV, -(ad)o (A. sepulture), -ejo, -entrepten isto SER-o, PIV, (L. serum), -a, -umo (antimikroba, antitoksina), imuna -umo, -ologio, -ologo, --mukoido, - oterapio -umologio serat-o, PIV, (L. serra = segildento), (L. m. serratus) serĉ-/i (tr), PIV, re-i (tr) (A. research), re-aĵo serio, PIV, (L. sero), -a (diluado), -ografio, -ografo serin/o, aminoacido serotonin/o, 5-hidroksitriptamino; -a j receptiloj seroz/o, PIV, (L. serosus = A. serous = seroza), -a membrano, -aĵo, -ito serpigin/a, PLV, (L. serpo = rampi) serv/o, -i (ntr), PIV, sav-o, kurac-o seton-o, PIV, (A, F. seton, L. seta), duloka dreno sezam-o, PIV, (L. Sezamum; A. sesame), -a oleo, -oido (A. sesamoid bone, G. Sesambein) sfacel-o, PIV. (A. sphacele, L. sphacelus, F. sphacele), (seka, parta) gangreno sfenoid-o, PIV (L. os sphenoidale), -a sinuso 145 ----------------------- Page 146----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sferocit-o, (Gr. sphaira = sfero, kytos = ĉelo) (A. spherocyte), -ozo sfigm-o-, PIV, (Gr. sphygmos = pulso), scienca vortradiko, -ografio, -ografo, -omanometro sfingo-, PIV, - ocitozo, -olipido, -omjelino, -ozino ŝift-o baskulo (CD) sfingofosfatido-, -citozo,-lipoidoj sfinkter-o, PIV, anusa, irisa, pilora -o, -otomio sĥistosomiaz-/o, = bilharziozo. entrobiosis, parazita malsano, plataj v ermoj sĥizo- (evitinda), v. skizo sial/o-, PIV, grekdevena radiko sig: salivo. -adenito, -ata acido (A. sialic acid), -ogena, -ografio, - olitiazo, -oreo siamaj ĝemeloj, PlV, (A. siamese twins) sid-ilo man-ringa, portilo improvizata. teno de manradikoj de du portantoj sider-o-, (Gr. sideros = fero), -oblasto, -ocito, -odermo, -odromofobio (-ofobio), ofibrozo, -ofila, -ofdino (transferino), -openio, -ofono (A. -ophone), -osilikozo, -oskopo, -ozo (bulba, hepata) sifilis/o, PIV, (A. syphilis), -a, -ofobio, kontraŭ-a (anti-a); (ankaŭ sifil- estas uzata: -oida, -omo, -ologio) sigelringo-ĉelo, (A. seal ring cell, G. Siegel-ringzelle) sigmatism/o, fuŝparolo (A. sigmatism) sigmoid/o, PIV, (Gr. sigma = litero S, eidos = simileco), -a kojlo, -ito, -oakopio (romanoskopio) sikoz/o, (A. sycosis, Gr. sykon = figo) ,-tuberkulozo silici/o, PIV, kem. elemento (Si) silik-o, PIV, SiO . -a ĝelo, -ata acido (H SiO ), -ozo 2 2 3 puvorigita pulmo silimarin-o heparoprotektivo simbioz-o, PIV, (Gr. symbion = kune vivi), -nto, -to -za simbol-o, PIV, -igi 146 ----------------------- Page 147----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil simetri-o, PIV -a, -eco simfiz-o, PIV, (Gr. symphysis = kuna kresko), mentona -o, pubia -o, -otomio SIMPAT-a, PIV, (Gr. sympathein = kune senti), -a ganglio, trunko, nervo, oftalmio; -ino, -ektomio, - olitiko, -omimetiko, para-o simpozi-o, PIV, (A. symposium) simpleks-a nekoplika simptom-o, PIV, (Gr. symptoma ), -aro, -ologio simultan-a samtempe trairanta simuli (tr), PIV, ŝajnigi malsanon, -ado ,de- simuli/o, PIV, (L. Simulium), sangosuĉanta moskito SIN-, grekdevena pfs. (syn = kune), -artrozo, -blefarono, -daktilio, -ekio, -ergio, -ergismo, -falangio, - ostozo sinapso, PIV, (L. Sinapis, A. mustard), -a kataplasmo sinaps-o, PlV, (A. synapse, Gr. synapsis = kontakto) sinaptosom-o, fiz. sinartr-o, PIV, (A. synarthrosis, Gr. syn = kune, arthrosis = artikiĝo), senmovaj artikoj (L. junctura fibrosa kaj cartilaginea) sinciti/o, PIV, (A. syncytium, Gr. syn = kune, kytos = ĉelo) sindaktili- kungresko de fingroj sindrom-o, PIV, (A. syndrome, Gr. syn = kune, dromos = kurado) ,seka sinusa sindromo sinergism/o, PIV, (A. synergism, synergy; Gr. kuna laboro) singult-i (ntr), PIV, (A. to hiccup), -o (A. hiccup, L. singultus) sinkiaz-o, (A. synchiasis aŭ synchysis), likviĝo de vitrea korpo; scintilanta -o; (laŭ Br. sinkizo) sinistr-a, PIV, (L. sinister = maldekstra), malbonsigna, -o (katastrofo, kaŭzanta gravajn perdojn), -ozo (psika sindromo post gravaj akcidentoj, dum kiu la viktimo sen lezo korpa aŭ nerva sentas sin nekapabla, malsana) sinistrotrop-a, -ismo sinistroĝir-a, -eco, kem. maldekstroĝira, v. livoĝira (A. levogyrous) 147 ----------------------- Page 148----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sinklina muro, rtg. (A. synclinal wall) sinkop-o, PIV, (A, F. syncope, G. Ohnmacht, Gr. synkope), sveno (A. Swoon) sinkron-a, PIV, (A. synchronous, Gr. synchronos), -eco, -igi, -igilo, -oskopo, mal-igi, post-igi siniatria nodo snostoz-o kukrsko de ostoj sinmortig/o, memmortigo (PIV) sinobronk-a sindromo sinovi-o, PIV, -a, -ito, -a epitelo, fluidaĵo, membran-o sinpendig-o, mempendigo sintaz-o, sinteza enzimo per reversa reago de liazo sintetaz-o, sinteza enzimo (per kupla reakcio kun ATP-disiĝo ka) sintez-o PIV, (A, Gr. synthesis) -a (cezino), -i (tr), semi-o sntofilin-o spirmedikamento sinus-o, PIV, (L. sinus = kavo), -algio, -ito, -oido, -otomio; karotida, fruntala, maksila –-a ritmo kora, sipingg-o (perbuŝe smaĉi nutridrinkaĵon) siringo-, PIV, (Gr. syrinx = kanao, fistulo), -bulbio, -encefalio, -kistomo, -mjelio, -mjelobulbio, -mo sirop/o, PIV, (L. syrupus, sirupus, A. syrup, sirup) sistem/o, PIV, (Gr. systema, A. system), -a, -iĝi sistol/o, PIV, (Gr. systole = kontrahiĝo), a-sistol-io sito-fobi-o, (Gr. sitos = manĝajo), timo manĝi, sitostrol-o sitomani-o, grandega apetito situ-o, PIV (L. situs, A. site = loko), -i (ntr) skabi-o, PIV, (A. scabies, L. scabere = grati) skafoid-o, PIV, (L. scaphoides = boatoforma, Gr. skaphe = boato, barko), (L. os scaphoideum) skal-o, PIV, (L. scala, A. scale), -o de termometro skalen-o, PIV, (Gr. skalenos = neregula), (L. m. scalenus) skalp-o, PIV, l. akcidenta forŝiro de la krania haŭto. 2. krania haŭto ĉirkaŭtranĉita, -i (tr), (fortranĉi kranihaŭton) 148 ----------------------- Page 149----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil skalpel-o, PIV, tranĉilo por sekci k disskeci (L. scalpellum = diminutivo de "scalprum" skan-o, (A. scanner, L. scandere = grimpi) bildo de scintigafi- o,,-ilo skaninga elektronmikroskopo, (A. scanning electronmicrescope) skapol-o, PIV, (L. scapula, A. shoulder blade), -a, -algio skarifik-i(tr), PIV, (A. scarify), -a, -o, -ilo, -atoro, skarofili-o patologia flaremo de fiodoraĵoj. skarlatin-o, PIV, (L-scadatum = scarlet; A. scarlet fever), -oforma (erupcio) skatofagi-o, (Gr. skatos = fekaĵo), patologia manĝemo de propraj sterkaĵoj. skatofilio, patologia emo por malpuraĵoj; (seksa aberacio), koprofilio skatol-o, PIV kem. (A. skatole), 3-metilindolo skelet-o, PIV, (A, Gr. skeleton) skeptik-a, PIV, (Gr. skeptikos = dubema), -ismo, -ulo skiaskopi-o, (A. skiascopy, Gr. skia = ombro, skopein = ekzameni, rigardi) skibal-o, (Gr- skybalon = ekskreciaĵo, A. scybalum) skir-o PIV, (A. scirrhus, Gr. skiros = malmola), malmola kancero skistosom/-, PIV, (L. Schistosoma), -ozo skizofreni/o, PIV, (A. schizophrenia, Gr. schizo = dividi), -ulo, ambulatoria, katatonia, hebefcenia, nuklea, paranoida, simpla skizogoni-o, (A. schizogony) skizoid-a, PIV, -ulo; -ismo skizont-o (A. schizont) skizotimi-o, (A. schizothymia), -a temperamento skiagrafi-o SKLER-o-, PIV, (Gr. skleros = malmola), arterio-ozo, atero- ozo, plat-ozo (aŭ multobla -ozo), -edemo, -- -emo (A. sclerema), -odermo, -oproteino, -ozo 149 ----------------------- Page 150----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sklerot-o, PIV, (A. selera), okulblanko (PIV) skoleks-o, PIV, (Gr. scolex = vermo) skolioz-o, PIV, (Gr. skoliosis, A. scoliosis) derormo de vertebrao skopofili-o, PIV, (A. scopophilia, voyeurism) skopofobi-o (G. skopeo = rigardi) skopolamin-o, PIV, (A. scopolamine, hyoscine) skorbut-o; PIV, (A. scurvy, G. Skorbut). -a anti-a vitamino = askorbata acido (vit. C) skotofili-o, (Gr. skotos = mallumo, A. scotophylia) skotofobi-o, (A. scotophobia) skotop-a, (Gr. skotos = mallumo, A. scotopic), -a vido (A. scotopic vision) skrap-i(tr), PIV, (A. scrape), -ado (operacio, per kiu oni purigas kavaĵon ekz. utero, artiko, absceso) + metodo de fiz.terapio skrining-o helpe de giagnozaj testoj amasa elserčo de malsanaj personoj skrofol-o, PIV, (A. scrofula), -odermo, -ozo, -ulo skrot-o, PIV, (A, L. scrotum, G. Hodensack) skvam-o, PIV, (A. scale, L. squama) smegm-o, (A. G. Gr. smegma), -a bacilo, -olito (A. G. Smegmolith) smog-o sustrata alpurigaga atmosfero snuf-i naz-enspiri sodoku-o, PIV, (japane so = rato, doku = veneno, A. rat-bite fever), malsano pro ratmordo sodomi-o PIV, (A. sodomy), kompleksa seksa aberacio, -i (tr), -ano, -anto soiu-o, PIV, (A. thirst), -i (ntr), sen-igaĵo, sen-igi sofrologi-o psikosomataj kuracmetodoj, sugesta relaksado,jogo, zeno. sojl- o, PIV, (A. threahold, G. Schwelle), rena sukera -o, -o de senteblo solari-o artefarits sunrsdisdo 150 ----------------------- Page 151----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil solv-i (tr) PIV, (L. solvere, A. dissolve), -a, -ado, -aĵo (diluita, koncentrita), -ebla, -iĝi, -ilo , (A. solvate), formi sferojn de solvilo ĉirkaŭ la molekuloj; hidrati (kiam la solvilo estas akvo) solenta kapabla pagi, rekompenci somat-o, PIV, (Gr. somatikos = korpa), -a (A. somatic), -omedino, -ostatino, -otropino, psiko-a somnambul-o, PIV, (A. -ist; L. somnus = dormo, ambulare = paŝi), -ismo somnol-o, PIV, (A. somnolence), -a (A. somnolent), -i (ntr) (L. somniare = sonĝi), -ema, -emo sond-i (tr), PIV, (G. sondieren); -ilo (G. Sonde) sonĝ-o, PIV, -i (tr), -interpretado, tra-i (tr), -aj statoj (A. dreamy states, Gr. oneiroid) sonograf-o dupleksa (duobla), dplera, kolora soor-o, (A. thrush, G. Soor) sopor-o, PIV, (L. sopor = profunda dormo) sorb-i (tr), PIV, (A. absorb, G. absorbieren, resorbieren, L. sorbere = ensuĉi), en-i, en-iĝi, ne-ema sorbitol-o, alkoholo deveninta de glukozo sorĉistina lakt-o, (A. witch's milk, G. Hexen-milch) spaciokardiografi-o, plivastigita vektoro-kardiografio spam-o amasreklamo (nepostulata,CD) sparadrap-o PIV (A, F. sparadrap), gluplastro, adhera rubando spasm-o, PIV, (A. spasm, L. spasmus), -a, anti-a, -ogena, -ofila, -ofilio, -oliza, -olizo, -olizilo, spatel- o, PIV, (A. spatula), ligna esplorilo de buŝspaco speci-o, PIV, (A. L. species), sub-o, -ospecifa (A. species- specific) special-a, PIV, ( L. specialitas, A. special), -igi, -igo, -isto specif-i (tr), PIV, -a malsano, medikamento, pezo (A. specific gravity), varmo; -a dinamika ago (A. -ic. dynamic action,) SDA, bk), -aĵo specimen/o, PIV, (A. specimen, sample), samplo, -i (tr) 151 ----------------------- Page 152----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil spegul-o, PIV, (L. speculum), -i (tr), -umo (anusa, naza, orela, vagina) spektr-o, PIV, -ofotometrio, -ografio, -oskopo, -oskopio, absorba -o, larĝ-a (antibiotiko) spekul-i(ntr), PIV, -a, -ado (-acio, A. speculation), -aĵo, -anto sperm-o PIV, (Gr. sperma = semo), -a, -elĵeti (ntr), -ocistito, -a veziketo (A. seminal vesicle) -a funiklo (A. spermatic cord) spermacet-o, PIV, (A, L. spermaceti) spermati-o, PIV sekva virĉelo nemova spermato-, PIV, grekdevena komenco de sciencaj vortoj, kun la sig: spermo. -cito, -dukto, -ido, -genezo, -reo, -tuboj, -zoo spikobandaĝ-o, (A, F, L. spica = botanika termino), spikosimila bandaĝo spin-o, PIV, (L. spina, A. spine, backbone, thorn), 1. vertebra kolumno: -o bifida, inter-a, cerbo-a (likvaĵo); 2. dorno: skapola -o, iliakaj -oj; 3. fizika termino spir-o, -i (ntr), PIV, (L. spiritus = spirado, menso) -a, -ado artefarita,, -ada (acidozo, alkalozo, centro, enzimo); -halto, -kvociento (A. R. Q.) -manko, -ometro, -ometrio, -aj reguliloj, ek-i (ntr), el-i (tr), en-i (tr), enatoro, kraĉo-i (ntr) spiril-o, PIV, (L. spir = spiralo) (L. Spirillum), -oforma bakterio, -ozo spirit-o, PIV, (L. spiritus = menso), -foresto, -manko (pasema perdo de la memoro aŭ eĉ de la konscio, kaŭzata de troa laciĝo aŭ de toksiĝo per alkoholo, opio ka) spiroket-o, PIV, (L. Spirochaeta), -ozo spironem-o, malnova nomo de spiroketo spirosom-o, malnova genra nomo de bakterio (nun apartenas al genro de spirilo) SPLANKN-, kunmetformo sig visceron. (Gr. splanchnos = viscero), -ektopio, -estezo (viacera senso), - iko (L. n. splanchnicus), -ologio, -omegalio, -omikrio (malgrandaj visceroj), -optozo, -osklerozo splen-o-, PIV, grekdevena radiko, sig: lieno. -ektomio, -ito, -ogena(anemio), -omegalio 152 ----------------------- Page 153----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil spleni-o PIV (Gr. splenion = bandaĝo), plata muskolo de la nuko ka (L. m. splenius colli ka) splint-o, PIV, (A. splint, G. Schiene), -i (tr), -bandaĝi, apogi spondil-oo, (Gr. spondylos = vertebro), -artrozo, -ito, -izemo (A spondylizema ), -olistezo, -olizo, - -otomio, -ozo spongi-o-, (Gr. spongia = spongo), -oblasto, -oblastomo, -ocito, -ito (inflamo de sponga korpo de peniso) spontan(e)-a, PIV, (L. -eus), -a (doloro), -a gangreno spor-o, PIV, (A. spore), -ocisto, -ogenezo, -ogonio, -ontos sporangi-o, PIV, (F. Gr, L. -um) sporujo, -oforo, -osporo sporotrik-o, PIV, (L. Sporotricum, Sporothrix), -ozo sprej-o dispecigo en gutetojn de kuraciila solvaxjo spru-o, (A. F. G. Sprue), tropika, netropika sput-i (tr), PIV, kraĉi, -ado, -o, -aĵo (L. sputum, A. spittle), -ujo sRNA, solvebla RNA = tRNA (transfera RNA) stabil-a, PIV, (L. stabilis, A. stable), -eco, -igi, -igilo, mal-a, ne-a (angoro, sub-stanco), -a izotopo stafilokok-o, PIV, (L. Staphylococcus) stafilom-o, PIV, (A. staphyloma) stagn-i halti, stari stalagmometr-/o, (Gr. stalagma = guto) mezurilo de surfaca tensio, pere de kalkulado de la nombro de falantaj gutoj de la likvaĵo. stan-o, PIV; kem. ekmento (Sn), -oza klorido (Sn Cl2), -ika klorido (Sn Cl4) staped-o, PIV, (L.A. stapes = piedingo), unu de la tri ostetoj de la interna orelo. stapler-o kirurgi-a kunigito prec.de vazoj statik-a, PIV, -a (A. static), -a muskola laboro statin-o lipostatiko statistik-o, PIV, (A. statistics), -i (tr) -isto statokoni-o, statolito (L statoconia, A. statoliths)amasŝtonet-oj el kalcikarbonato status-o hospitala protokolo pri kuracado de paciento 153 ----------------------- Page 154----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil staz/o, PIV, (Gr. stasis = stagnado) stearat/o PIV, -a acido (Astearic acid) steato-, PIV, (Gr. stear, steatos = graso), -lizo, -mo, -puga, -reo, -zo stekiometri/a, PIV, kem. (A. stoichiometric), -o stenoz-o, PIV, (A. Gr. stenosis) stereo-, PIV, vortero en sciencaj vortoj sig: spaco. -izometrio (-izomerismo ), -izomero, -kemio, -radiografio (-rentgenografio) steril-a, PIV, (L -is, A. -e), 1. nekapabla naski infanon, -igi, -eco; 2. asepsa, -izi (asepsi) -izado, -izatoro sterk-o, PIV, (L. stercus = fekaĵo, A. feces, dung), -obilino, industria -aĵo, -akvo sterno-, PIV, mallongigita vortero sig: sternumo. -klavidomastoida muskolo ka. sternum/o, PIV, (L. Gr. sternon = brusto), -a manubrio, korpo, ksifoido steroid-o, PIV, -hormono sterol-o, PIV, ergo-o, kole-o stetoskop-o, PIV, (Gr sthetos = brusto, A. stethoscope), -i (tr), -io stimul-i (tr), PIV, (L. stimulare), -o, -ado, -anto -ilo stokastik-o, PIV, probabloteorio k statistika teorio, kiu baziĝas sur probabloteorio. stomak-o, PIV, (Gr. stomachos, A. stomach), -a acido, suko, perturbo, strato (G. Magenstrasse) stomato-, PIV, grekdevena komenco de sciencaj vortoj, sig: buŝo. (Gr. stoma, stomatos = enirejo), -ito, -ologo, -ologio, -oskopo -stomi-o, PIV, grekdevena finaĵo de teknika vorto, uzata por nomi operacion, per kiu oni aperigas organon al la ekstero, aŭ per kiu oni anastomozas du organojn inter si, gastro-o, sigmoido-o strangol-i mem/stangoli, -urini, mem/pendumi strtratifikaci-o (de risko) 154 ----------------------- Page 155----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil strepto/kok-o, PIV, -kokozo, -kinazo, -lizino -micino strangol-i sufokigi stres-o, PIV, (A. stress), -anta aganto (A. stressor) stri-o, PIV, (L stria), -ita korpo (L. corpus striatum), -ita muskolo striat-o PIV, (L. corpus striatum) cerbopart-o stridor-o, (A, L stridor), blovsono dum spirado striknin/o, PIV, (A. strychnine) striktur-o, (L strictura, A. stricture) stroful-o, (L. strophulus) stroboskop-o, (A stroboscope) strofantin-o, PIV, (A. strophanthin) strom-o, PIV, (A. Gr. L. stroma) stronci-o, PIV, tem. elemento (Sr) struktur-o, PIV, -a formulo (kem), -geno, -izomero, -o normala,-aj ŝanĝoj strum-o, PIV, (A. L. struma), -ektomio, -ipriva (L privus = forprenita), -ito stump/o, PIV, -igi -ulo -o de amputita brako stumbl-i mispaŝi stupid-a, -eco, (stult/a, PIV) stupor-o PIV (A. L. stupor) -i (ntr), -a, -iga ridiĝ-o stupr-o, (F. stupre), seksa perfortigo SUB-, PIV, (latindevena pfs), -acideco, -akuta, -araknoida (hemoragio), -ĉela (A. -cellular), -dura, - -febra, -fertileco,-frenika -genro, -halucinogena. -haŭta (-kutanea), -iktera, -involucio, -kapsula, - --mobila,-letala, -klavia, -klinika, , -konscia, -korteksa, -kronika acio, -maksimuma, -mandibla, -luks -mikrona (malpli granda ol), -kronika, -langa, -talama, -totala, -misiva, -mukoza, -seroza, - -ungva subit-a, senpera, -unuo aŭ -unito (A. -unit) subjektiv- a, PIV -a simptomo sublim/i (tr), PIV, (A. sublime, sublimate), -ado, -iĝi 155 ----------------------- Page 156----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil sublimat/o, PIV, hidrargika klorido (HgCl2) substanc/o, PIV, -a substitu/i (tr) PIV, (A-te), -a, -aĵo, -o, -a reakcio (kem) substrat/o, PIV, bk. la substanco, sur kiun enzimo agas subtila bacilo, PIV, (L Bacilus subtilis) suĉ/i (tr), PIV, (A. suck G. saugen), -ado, ek-i, el-i, en-i, -igi, -infano sudamin/o. ( A, L. sudamen, pl. sudamina; sudare = ŝviti) sudor/o, (L. sudor = ŝvito, A. sweat), -ofera (ŝvitiga) sufer/i (ntr, tr), PIV, -i de la varmo, de soifo, pro manko de akvo, je ftizo; -i malsaton, malsanon sufok/i (tr), PIV, (A. suffocate), -ado, -iĝi, -iĝo, prem-i (tr), -sento sufuz/i (ntr), PIV, -o (A. suffusion) sugesti/o, PIV, -i (tr), -ebla (en hipnotismo) sugilac-o sufuzo sebderma suicid/o, PIV, (A. suicide, L. sui = sin, caedo = mortigi), sinmortigo, memmortigo sukcenat-o, PIV, -a acido (A. succinic acid) SUKER-, PIV, 1. sukrozo, 2. ofte uzata kiel ĝenerala nomo de karbonhidratoj; -a diabeto, -ometro, amino-o, sanga -o sukces-iva sukroz- PIV, kansukero (A. sucrose, cane sugar) sukur-i (tr), PIV (G. sukkurieren), doni unuan helpon al vunditoj. -ado, -ejo, -ismo, -isto sulf-o, PIV, mallongigo de sulfuro, uzata en nomoj de kombinaĵoj. -ato, -ata acido (H2SO ), tio-ato, tio- 4 -ata acido (H S O ), -ita acido (H SO ), hipo-ita acido 2 2 3 2 4 (H S0 ), -ido (salo de -ida acido aŭ 2 2 -hidrogen-ido, H25), , -hidrilgrupo (-SH), natria -ido (Na2S), -onilureo, -salazino SULFO- radikalo -SO H, -salicilata acido (C H OHCOOH- 3 6 3 SO H), -nata acido (RSO H, R = alkilo), 3 3 156 ----------------------- Page 157----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil -benzen-ata acido (C H SO ) sulfon/o, PIV, substanco 6 S 3 kun la ĝenerala formulo R SO . -amido (RSO NH ) 2 2 2 2 sulfur-o, PIV, kem. elemento (S) sulk-o, PIV, (L. sulcus), cerebra -o, -i (tr) (frunton) -iĝi, -ado sun-o, PIV, -bano (helioterapio), -brulvundo, -bruno, -eritemo, -frapo, -umi (tr), -radia desinfektado SUPER-, PIV, -acideco, -cilia, -ego, -fekundiĝo, -fetacio ( A. -fetation), -oksido-dismutazo (enzimo, kiu katalizas la reakcion 20 - + 2H+ - H O + O ),infekto, 2 2 2 2 -konsilio,superoxid-dismutaza (enzimo -olluza, nuliganta superoksidan radikalon superficial-a, (A. superficial), surfaca supin-i (tr), PIV, (A. Supinate), -ado, -atoro (L. m. supinator) suplement-o, PIV, -a aero (rezerva aero, fiz) supozitori-o. PIV, (A. supporsitory) supres-i (tr), (A. supress), subpremi (tr) (PIV), -iva, -oro, -ora geno, -ora mutacio.imunos-o SUPRA-, pfs. sig. pozicion super la sekvanta vortero (anat). -klavikla, -mama, -pubia, -rena, (surrena), - -skapola, -ventrile supurad-o SUR-, -faco, -faca (antigeno, energio, tensio), -faktanto (A. surfactant, fiz,surfaĵe aktiva materio), - fundaĵo (= restaĵo, sedimento), -rena glando, -fac-aktiva (A. surface activa) sur-o, PIV, (L. sura; A. calf; G. Wade), -a surd-a -omuta, surogat-o, PIV, (A. surrogate), anstataŭanto surd-a, PIV (L. surdu = A. deaf), -eco, -igi, -iĝi, -ulo, -amuta (A. surdomute, deafmute), -mutulo suspens-o, PIV, (L. kem), -aĵo, -oido suspensori-o, PIV, bandaĝo, por subteni skroton, -a sutur-o PIV, (A. -e; L. -a), -ero,-nadlo,s-tenilo surfaktant,-o grasajo kovranta internon de pulmaj alveoloj.Ĝi baras kolapson de pulma hosto 157 ----------------------- Page 158----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil survejanc-o demografia observa metodo de popoltavolo kun altigita risko de certa malsano sven-i (ntr), PIV, -o (mallonga perdo de la konscio), -igi Ŝ ŝablon-o, PIV, -a (rutina; A. routine) ŝanĝ-i (tr) PIV, (A. change, tr k ntr), -iĝi ŝankr-o, PIV, (A, F. chancre; G. Schanker), duriĝinta -o, mola -o (-oido) ŝir-i (tr), PIV, (A. shear), -iĝo (A. laceration, G. Riss), perinea -iĝo ŝargi (tr), PIV, -o (A. electric charge), mal-o (A. discharge)plen- la bateriom ŝarĝ/i (tr), PIV, (A. charge, burden, load; G. belasten), - aǔto ŝigel/o, (A. Shigella), -ozo ŝlim/o, PIV, -a ŝmir-i (tr), PIV, (A. smear), -aĵo (grasa substanco, per kiu oni ŝmiras), bel-aĵo (por virinoj) ŝnuro, PIV, (A. snare; G. Schnur), umbilika -o ŝok-o, PIV. (A. shock), -i (tr), anafilaksia -o, anti-ilo, elektro-o, sepsa –o,-ita reno, -ita pulmo ŝpruc-i (ntr), PIV, (A. spurt, G. spritzen), en-igi en-igilo, injekto ŝovel-i trans-ao (masaĝo) ŝraŭb-o, PIV, (A. screw; G. Schraube), osta-o ŝrump-i (ntr), PIV, (A. shrink, G. schrumpfen), ŝrumpreno (G. Schrumpfniere, nefrosklerozo), -ado, -igi ŝtofŝanĝ-o PIV metabolismo ŝton-o PIV, (A. stone, G. Stein ), -eto, -koliko ŝultr-o PIV, (A. shoulder, G. Schulter), -origideco, -odoloro, -o-brako-doloro ŝunt-o kurta kunigo en vazokirurgio, paralela kontakto artefarita arteriovejna, 158 ----------------------- Page 159----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ŝvel-o (ntr), PIV, (A. swell, G. schwellen), -o, -ado (de hepato, lieno ka), -aĵo, -igi, -iĝi ŝvit- (ntr), PIV, (A. sweat, G. schwitzen), -o, -egi, -iga, -igilo, -iĝi, el-i, tra-iĝi, malvarma -o, -glando, nokt-o T tabak-o PIV, -ismo (pref. nikotinismo aŭ nikotindependeco) tabel-o PIV, frekvenca -o, viv-o tabet-o PIV, aŭ tabeso (Br. ka),leso de la tria stadio(malfrui ´gints ĝis 20 jarojn post akuta krzo ; lezitaj posta spinaj traktoj, amaŭrozo, irmaniero; dorsa -o, -ulo tablojd-o, PIV, (A. tablet, G. Tablette) taboparaliz-o, (A. taboparesis, G. Taboparalyse) tajdo, PIV, (A. tide, G. Flut), acida, alkala -o, -a volumeno (aero de pulmo, fiz) TAKI-, PIV, grekdevena internacia pfs. kun la sig: "rapida", (Gr. tachy-).-aritmio -fagio, -femio (A. takiphemia, takologia), -filakso, -kardio, -pneo, -skopio taksi-o, PIV(2), (A. taxis); ankaŭ ĉe la vortofino: kemio-o, termo-o ka taksis/o, PIV, (A, F, G, Gr. taxis), tuto de manovroj dum repozicio de hernio, fimozo ks, sen kirurgia operacio. takson-o tasona unuo, ; grupo da parecaj organismoj, rgno, filo, klaso ordo,speccio varieto taktil-a, (L. tactilis), tuŝa (senso) tal-o, PIV, anat (L. talus) talam-o, PIV, anat (L. thalamus), -a talasemi-o, (A. thalassemia Gr. thalassamaro) talidomid-o, (A. thalidomide) tali-o, PIV, (A. waist; F, G. Taille); kem. elemento (T1) (taliumo) 159 ----------------------- Page 160----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil talk-o PIV, (L. talcum, A. talc), -a pulvoro, pulma -ozo taloz-o, bk (A. talose , unu de la aldoheksozoj) tambur-o, PIV, (A. drum, F. tambour), -bastona fngro (A. drumstick finger, G. Trommelschleoelfinger) tampon-o PIV, (F. tampon), -i (tr), -ado, -oprenilo, prem-o tanat-o PIV, (Gr. thanatos = morto), -fobio, -logio, -manio, -zo (gangreno, nekrozo) tangentaj rtg-gramoj tanin-o PIV (A. tannin) tard-a, PIV (L. tardus = malfrua), -a pubereco tars-o, PIV (L. tarsos), 1. ostaro de pied-radiko, 2. = tarzo tartrat-o PIV, -a acido (A. tartaric acid)- tarz-o PIV, (L. tarsos), fibreca tameno de palpebra rando. -ito, -aj glandoj (Meibomaj glandoj) tatu-i (tr), PIV, (A. tattoo, F. tatouer, desegni sur haǔton ), -o, -ado, -aĵo taŭrin-o, bk NH CH CH SO H 2 2 2 4 taŭtomer-o, PIV, kem. (Gr. tautos = la sama, meros = parto), -io (-ismo) teba-a, PIV, (A. thebaic), -ino (A. paramorphine, thebaine : opia alkaloido), -ismo (opiismo) tegment-o, anat, I. cerba griza substanco, kiu iras de medola bulbo al mezencefalo; 2. = tegumento, ponta -o (L -um pontis) tegument-o, PIV, (L. tegumentum = integumentum), tio, kio tegas, kovras, ŝirmas la korpon de animalo, ekz. haŭto, skvamoj ktp. tek-i (tr) kovri kunkreskinte, -o, PIV, (L. theca), -o de la foliklo (L. theca folticuli) tekneci-o, PIV, kem. elemento (Tc) TELE-, PIV, internacia teknika vortero, sig: aganta trans granda distanco sen substanca transportado, sed precipe per elektro aŭ elektromagnetaj ondoj. -angiektazio, -fazo, -kardiografo, -ncefalo (A. telencephalon), -radiografio, -metro, -patio 160 ----------------------- Page 161----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil temperament-o PIV, (L. -um), sangvina, nervoza, kolerika, limfata -o (laŭ Hipokrato), skizotimia, ciklotimia (–o) temperatur-o, PIV, (L. -a, A. -e), farenhejta k celsiusa (centezimala) skalo; -a leviĝo, malleviĝo; -sento tempi-o, PIV, (L. tempus, A. temple, F. tempa), -a arterio, osto (temporalo, A. temporal bone) templat-o, (A. template), bk muldilo en protein-biosintezo (malnova hipotezo, -o-teorio) temporal-o , PIV, anat. (L. os temporale, A. - bone), tri partoj de -o: skvamo (L. pars squamosa), petro (pars petrosa) k timpanalo (pars tympanica) tenajl-o, kudrotenilo en kirurgio,(staplero)protetikaj,kramponigaj,,kontaktaj, pinčaj tenar-o, PIV, (A, Gr, L. thenar), hipo-o tend-o PIV anat (L. tentorium cerebelli) tenden-o PIV, anat (A. tendon, L. tendo), -a, -ito, -ingo, -ingito (-ovaginito), -odinio, -otomio tenesm-o, PIV, (L. A. tenesmus), rektuma, urinvezika (urina) -o teni-o, PIV, (Gr. tainia = bendo, rubando; A. taenia aŭ tenia); 1. (A. tapeworm), -a, -ozo, -oforpela rimedo, - 2. kojla -o (L. taenia aŭ tenia coli) tenisa kubuto (malsano de kubuto en tenis-ludanto) tensi-o, PIV, (L. -o = streĉo), hiper-o, hipo-o, -ometrio, -ometro, premenstrua, psika -o tensor-o, PIV, streĉanta muskolo (de la palata velo, timpano ka) teobromin-o, PIV teofilin-o teori-o, PlV, (Gr. theoria), -a, -e, -adi (ntr) (fari -ojn), -isto, -ulo tepid-a, PIV, (A. tepid), varmeta, duonvarma teralkal-o, (A. alkaline earth), oksido aŭ bihidroksido de la termetaloj, Ca, Sr, Ba ka. teralkali-o, (A. alkaline earth metal), Ca, Sr, Ba ka. 161 ----------------------- Page 162----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil terapeŭt-o, PIV, -iko terapi-o00, PIV, elektro-o, radio-o ktp. TERATO-, PIV, grekdevena komenco de sciencaj vortoj, sig: monstro. -gena (drogo ka), -genezo, - logio, -logo, -mo tercian-a, PIV, (L, tertianus = tria), -a febro (A. tertian fever) terciar-a, PIV, (A. tertiary), -a sifiliso, -a amino (R N), -e 3 strukturo (de proteino) teriak-o, PIV, (A. theraca), iama planta panaceo aŭ antidoto enhavanta opion ka. TERMO-, PIV, grekdevena vortokomenco en sciencaj vortoj, sig: varmo. -anestezio, -banejo, -dina miko, -elektro, -fila, -fobio, -fonto, -gena, -genezo, -grafo, - hipestezio, - hiperestezio, - kaŭtero, -kuplo, -labila, -lizo, -metro, -plegio (A. heat stroke), -regulilo, -stabila, -stato, -terapio, -tropismo tern-i (ntr), PIV, (L. sternuere, A. sneeze), -o (A. sneeze, G. Niesen), -iga (pulvoro) tesaŭrismozo (A. thesaummosis, thesaurosis; Gr. thesauros = provizo, provizejo) test-o testik-o, PIV, (A, L. testis, G. Hoden), -ito, -ujo (-sako, skroto), -ektomio testosteron-o, PIV, vira hormono de testiko tetan-o, PIV, 1. fiziologia, daŭra muskola kontrahiĝo (A. G. Tetanus); 2. tetanio; 3. tetanoso. tetani-o PIV (A tetany, G. Tetanus; F. tétanie) tetanos-o, PIV, (A, G, L. tetanus), infekta malsano kaŭzata de tetanotoksino; anti-a, kontraŭ-a (serumo) TETR-A-, PIV, grekdevena vortkomenco de sciencaj nomoj, sig: kvar. -alogio (tetropo, A. tetrad), - aciklino (A. tetracycline), -ahidrofolato, -amero, -asakarido, -asomio, -ozo (sukero kun kvar karbonoj) TIA, (A. Vansient ischemic attack), tempa iskemia atako tiamin-o. PIV. (A. thiamine). vitamino B 1, -azo, -pirofosfato 162 ----------------------- Page 163----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil tibi-o, PIV, anat (A. shinbone, G. Schienbein, L. tibia), -a eĝo (A. tibial edge, G. Tibiakante) tif-o , PIV, I. ekzantema -o (A. typhus, G. Flecktyphus); 2. -oida febro (-oido, A. typhoid fever, G. Unterleibstyphus, L. typhus abdominalis); para-o (A. paratyphoid fever, F, G, L. paratyphus) tiflit-o PIV, (A. typhlitis = cecitis; Gr. typhlon = cekumo), cekumito tik-o, PIV, (F. tic), facia -o (A. facial tic) senintenca subita kuntiriĝo de facia muskulaturo tikl-i(tr), PIV, (A. tickle), -o (A. tickling), -ado, -iĝema tilom-o, (A. tyloma = Gr. callus = kalo) dikiĝinita haǔto ( pro ofta premo aǔlaborosu akroj de korpomembroj) tim-i (tr), PIV, -o, -emo, -emeco, -ulo timol-o, PIV, -o-malklareco-testo (A. thymol turbidity test) timozin-o (A. thymosin), hormono de timuso timpan-o, PIV, (Gr. tympanon = tamburo), -a (kavo, membrano), -ito, -ismo (abdomena, utera), -oplastio timus-o, PIV, (A. thymus), -ektomio, -olimfata stato (L. status thymicolymphaticus) -opatio tini-o, PIV, (A. L. tinea), parazito kaŭzanta favon tinit-o, (L, A. timitus; F. tintement), cerba, orela -o (orelzumo) tinktur-o, PIV, (L. tinctura = kolorigo, A. dying), 1. likva kolorigilo; 2. Alkohola aŭ etera solvaĵo, ekz. joda -a TIO-, PIV, kem, vortero en substancnomoj, sig: "sulfuro". -kinazo, -klasta fendiĝo, -ktata acido (tipoata acido, unu de la vitamino-B-komplekso), -lazo (ß-keto-lazo: enzimo, kiu katalizas -klastan fendiĝon), -sulfata acido (H S O ) 2 2 3 tiol-o, PIV, tioalkoholo (RSH), -grupo (-SH) tip-o, PIV, sanga -o (grupo), a-tip-a tir-i (tr), PIV, (F. tirer), el-i sangon (el sangovazo, sangel-i), el- ilo tire-o-, PIV, (Gr. thyreos = ŝildo, ((A. tyrosine) L cartilago thynoidea, G. Schild-drüsse) mallongigo de 163 ----------------------- Page 164----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil tireoido) . -oaritenida (muskolo), -gena (neŭrozo), -oglosa, (-ohioidea, hormono TSH), -otomio, - otropa hormono (-otropino, -stimulanta –oido), -globulino, kalcitonino, -ksino (A. thyroxin), -statika,- (hormono), -zino -a, -ektomio, hiper-ismo, hipo-ismo, -ito, -o-toksikozo titan-o, PIV, kem. elemento (Ti) titr-i (tr), PIV, (A. titrate), -o (A. titre G. Titer), -ado, (A. titration), -ebla acideco titubaci-o, (L. titubacio = A. staggering, stumbling) langa -o tof-o, PIV, (L. tophus, pl. tophi), (de podagro) tokel/o, PIV, tropika epidermo-micetozo TOKO-, (Gr. tokos = akuŝo), -ferolo (vitamino E), -fobio, -grafio, -logio (akuŝo-scienco), -logo, -liliko (medikamento,malfortiganta uteran muskolon) toks-o, PIV, (Gr. toxikon = veneno), scienca nomo de ĉiaj venenaj substancoj. -a, -i (tr), -ado, -adenomo, -emio, -eco, -iĝi, -iĝemulo, -oido, -ologio, -ologo, sen-igi, sen-igado, -omanio, - (ik)ozo toksiko-, (A. toxico-, toxi-, tox-, toxo-), -dermo (-dermatozo), -dermatito, -manio, -zo toksin-o PIV, -anti-o, hemo-o toksokaroz-o, (A. toxocariasis,toksoplasmozo, (A. toxoplasmosis) toler-i (tr), PIV, -anco, -eba, -ebleco, -ema, -emeco, ne-ebla, ne-ema toluen-o grason solvanto -tom/-o , PIV internacia sfs, uzata en kirurgio, por nomi tranĉan instrumenton, per kiu oni incizas difinitan organon. -io: internacia sfs, uzata en kirurgio, por nomi operacion, kies esenca gesto konsistas en la incizado de difinita organo: trakeo-io, laparo-io; mikro-o tomografi-o, PIV, rtg-tavol-grafio tond-i (tr), PIV, de-i, el-i, for-i, -ilo 164 ----------------------- Page 165----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil ton-fork-o, PIV, diapazono (por testi aŭd-senton) tonografi-o -toni-o, PIV, (Gr. tonos, L. tonus), hiper-o, hipo-o, sen-o, simpato-o, vago-n, -a (A. tonic) tonik-o, Pl V, (Gr. tonikos, A. tonic), kardio-o, -a vino tonsil/o, PIV, (L. tonsil/a, A. tonsil), -ito, -ektomio, palata -o tonus-o, PIV, 1. muskola tonio; 2. nerva ekscitebleco, -dona,- iloj, ´=tonikoj topik-o, PIV, (L. topicus, pl. topica = lokal/a, Gr. topos = loko), medikamento aplikenda supraĵe. – loka, rilatanta la projekcian areon surhaǔte topo-, (Gr. topos = loko), -oencefalografo, -ofobio, -ografio torak-o, PIV, (A, L. thorax), -a, -ocentezo, -olizo, -opag-o ) ĝemeloj kunkreskitaj per torakoj) -oplastin, - -oskopo, -otomio, pneŭmo-o, -a dukto ( ductus thoracicus) tord-i (tr), PIV, (L. torquere, F. tordre), artiko-o, kolo-iĝo (tortikolito), dis-o, dis-ita, -a spasmo torpid-a, (L. torpidua, F. torpide), neaktiva malvigla, -eco (A. sluggishness, numbness) torpor-o, PIV, (L. torpor, stupor = torpideco) tortikolit-o totala protez-o traduk-o PIV, bk. -o de gena kodo (informo) traf-i (tr). PIV trake-o, PIV, (L, trachea), = trakeo, -ito, -obronkito, -ofono (A tracheophony), -otomio, -oskopio, - ostomio, -otomo trakom-o, PIV, (A. trachoma), okulmalsano taktus-o samhista nerva vojo tranĉ-i (tr), PIV, -o, (2), tre akra koliko trankviligaĵ-o, PIV, (A. tranquilizer) TRANS- PIV, 1. prepozicio (sur aŭ al la alia flanko de io); 2. pfs; 3. kem, antonimo de cis (cis-trans- izomerism-)-aminazo, (enzimo, kiu katalizas transaminadon),-lokiĝo, -parenta, -pozicio,-seksualismo, 165 ----------------------- Page 166----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil trans-dukt-i (tr), -o, -ado (A. transduction), -o de energio, -o de geno (en bakterio) transsekc-o, (A. transection) transfekci-o, (A. transfection), -o de bakterio (per DNA aŭ RNA) transfer-i (tr), -azo, -ino (A. transferrin, bk. globulino en sanga plasmo, kiu transportas feron) transform-i (tr), PIV, -ado, -iĝi (aliformiĝi) transfuz-i-o(tr) PIV, -o, interŝanĝa -o transit-i (ntr), PIV. -o (trairo de nutraĵo tra la nutrokanalo) transskrib/i (tr), PIV, kopii (tr), -ado (A. transcription) (en bk, procezo, per kiu genaj infor moj de DNA kopiiĝas al RNA en proteinbiosintezo) ekscito, infekta malsano); vestismo transmis-i (tr), PIV, -o (A. transmission) -ilo (A. transmitter), neŭro-ilo transmutaci-i (tr), PIV, -o (transformo de unu kem elemento en alian dum radioaktiva kadukiĝo) transpir-i (ntr), PIV; elimini ŝviton tra la haŭto, -ado, -o transplant-i (tr), PIV, -ado (de organo ka) transport-i (tr), PIV, aktiva -o transud-i (ntr), (laŭ Br. transsudi), -o, -ado, -aĵo (A. transudate; G. Tlanssudat) transvers-a, PIV, -a kojlo, -e, -o (abdomena -a muskolo, L. m. -us abdominis) trapas-o, -a perturbo (A. passage failure) trapez-o, PIV anat (m. trapezius, os trapezium) traŭmat-o, PIV, traŭmo (Gr. trauma = vundo, pl. traumata) trehaloz-o, unu de la disakaridoj trejn-i,-ado trematod-o, PIV, ordo de parazitaj platvermoj trem-o, PIV, (L. tremor),l. -i (ntr), -ado, ek-i, intenc-o (A. intention -or), -iga paralizo (L. paralysis agitans, Parkinsona morbo)2. kulis/tremo, trend-o tendenc-o 166 ----------------------- Page 167----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil treonin-o, unu de la esecaj aminoacidoj trepan-o, PIV, kranioborilo trepid-i (ntr), PIV, tremi laŭ etaj skuoj. -o (A. trepidation), epilepsioida -ado treponem-o, PIV, -ozo, -icido, pala -o (aganto de sifiliso, L. Treponema pallidum) tribadism-o, PIV, (Gr, tribo = froti), safismo tribenozid.- kem tribo-, PIV, grekdevena scienca vortero sig: frotado. tribut-a aeo limfa elfluejo trici-o, PIV, 3H (izotopo de H) (A. tritium) tri/faskula kora bloko trifosfat-o trigon-o, PIV, (L. trigonum), triangula anatomia elemento; olfakta -o ktp triĝemin-a, triĝemela (nervo), PIV triĥ-, trik-, PIV, grekdevena radiko en sciencaj vortoj, sig: haro. -iazo, -ozo, -omicetozo, -opatio, -- - oplazio, -otilomanio triĥinn-; PIV, (L. Trichinella), -ozo triĥofit-o, PIV, (L. Trichophyton), -ozo triketr-o, PIV, anat (L. triquevum), unu de manradikaj ostoj (os triquetrum) triĥuriaz-o trijod- trikarboksilacid-a ciklo, citratacida ciklo trikocefaliaz-o, (A. trichocephaliasis),-triko/fili-/o- -gramo,- uriasis trikuspid-o, PIV, dekstraj atrio-ventriklaj valvoj. -a valvo, -a nesufiĉeco trimer-o, kem, (A. trimer) trioz-o, monosakarido kun tri karbonoj tripanosom-o; PIV triplet-o, triop-o, -a kodo (genetika kodo, konsistanta el tri nukleotidoj) 167 ----------------------- Page 168----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil tripsin-o, PIV, -ogeno triptaz-o, PIV, evitinda; pref. tripsino triptofan-o PIV unu de la esencaj amino-acidoj trism-o, PIV, (L. trismus, A lockjaw) trisomi-o, (A. trisomy) triton-o, PIV, (A. triton), atomkerno de tricio tRNA, (A. transfer RNA), v. sRNA trombocitoz-o troĉinsk-o, (L. trochincus, A. troche), kutime diskoforma kuracilo por gorĝo ka, kiun oni tenas en buŝo ĝis ĝi solviĝas. Br. ) trofi-a, PIV, (A. trophic, Gr. trophe = nutrado) hiper-a, hipo-a trofon neŭroz-o, PIV, (A. trophoneurosis) difeko de neǔronutro trokanter-o, PIV, anat (L. trochanter major k minor) trokar-o, PIV, (A. trocar; ruse troakar (troakar)) trokanter-o, PIV, anat (L. tuberculum majus k minus), granda k eta -o (de humero) trokle-o PIV anat. -a nervo (L.n. trochlearis) TROMB/o- ( thrombos = sanga koagulaĵo), -a, -angiito, -arteriito, -astenio, -ektomio, -embolio, -ino, -ocito, -ocitopenio, -oflebito, oksano, -olizo, -oplastino, -poetino, trombidi-o, PIV, (L. Trombidium estas arkaika termino de nuna Trombicula), speco de akaro. -ozo (pref. trombikuliazo), unu de la dermatozoonozoj -trop-a, (Gr. trope = havanta afinecon al aŭ econ direktiĝi al; A. tropic), kortiko-a (aŭ kortikotrofia), kortiko-ido tropik-a –zono, - tropism –o PIV, elektro-o, foto-o, kemio-o, termo -o tropomiozin-o, (A. tropomyosin A k B), proteino de striita muskola filamento troponin-o, proteino, kiu kombiniĝas kun tropomiozino kaj kontrolas muskolan kontrahiĝon (troponino 168 ----------------------- Page 169----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil C, I kaj T). tru-o PIV (F. trou), naz-o (aperturo de nazo) trunk-o, PIV, (L. truncus, A. trunk) tse-tse-o, PIV, pref, ceceo (A. tsetse), speco de muŝo en Afriko, kiŭ kaŭzas dormomalsanon per tripanosomo. TSH tiroido-stimulanta hormono tsutsugamuŝi-o, v. PIV, cucugamuŝio, (A. tsutsugamushi), kiu entenas rikecion, kaŭzanto de la -morbo. tub-o, PIV, (L. tubus, A. tube), -a, -ado, digesta -o, orel-o, prov-o, rentgena -o, -ulino (proteino de miluo-ulo), rena-ulo tuber-o, PIV, (L. tuber = ŝvelaĵo, elstarajo), -aĵo, -eto; parietala -o (L. tuber parietale), karotida -eto (L. tuberculum caroticum), lepra, sifilisa, lupusa -eto; sebeca -eto (sebeca kisto) tuberkul-o, PIV, (L. tuberculum = diminutivo de tuber), -ido, -ino, -inizado, -izado, -oido, -ozo, --ozulo, pseŭdo-ozo tubokurarin-o alkaloido de kurare-o tubul-o. tubulet-o tuf-o PIV, (A. tuft, F. touffe; portgale, tufo), -a, -o da haroj, malpigia -o (glomerulo) tuk-o triangula tularemi-o, PIV, (A. -a, rabbit fever ka) tumescenc-o, (A. -e), ŝvelo, ŝveliĝo tumor-o, PIV, (A. L. tumor, ŝveliĝo), -a, pseŭda -o, -asociita antigeno, -specifa antigeno tumult/parolo tunelmalsan-o, tunelsindromo (malsano simila al kasona malsano) tunik-o PIV, (A. tunic, L. tunica), muko-o (mukozo), sero-o (serozo); intima, meza, ekstera –o turbul-i, turbul/ado (kirla movado n aertavoloj) -ema (malkvietema, malpacema) 169 ----------------------- Page 170----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil turgesk-o PlV, (A. turgescence = ŝveliĝo), plivolumeniĝo pro reteno de vejna sango. turgor-o, PIV, (L. turgor = ŝvelo), sukstreĉo turicefali-o, (A. turricephaly, L. turris = turo; oxycephaly, Gr. oxys = pinta), konusa kranio turka selo, anat (L. sella turcica) turn-i (tr), PIV, -o, -ado, -iĝi, kap-iĝo, metabola re-iĝo (A. turnover, bk), , -omalsano (parazita malsano de ŝafo) turniket-o, PIV, (F. tourniquet) tus-i (ntr) PIV, (F. tousser, L. tussire), -o (L. tussis), -a (A. tussal, tussive),-tusogena kontraŭ-a, -drogo (A. cough remedy), seka (malseka) -o tuŝ-i (tr) PIV, -o (por korpa ekzameno) tuto-aŭ-nenio-leĝo, (A. all-or-none law), fiz U ubikinon-o, (A. ubiquinone, ubiquitous = ĉie troviĝanta), bk, koenzimo Q UDP uridin-difosfato ulcer-o PIV, (L. ulcus, A. ulcer), -a, -eto, -iĝi uln-o, PIV, (L. ulna = kubuto), -a olekrano = kubuto ULTRA-, PIV, latindevena vortero en sciencaj vortoj, sig: "ekstrema, eksternormala"; -centrifugilo, - diatermio, -filtrado, mikroskopo, -ruĝa (= transruĝa), -ruĝaj radioj, -sono, -sonografio, -strukturo, - viola (= transviola), -viruso umbilik-o PIV, (L. umbilicus), -a ŝnuro unciforma krizo (halucinogena – unua signo de lezo de hipokampo) ung-o PIV, (L. unguis, A. nail), -i (tr), -oradiko, -olunet ungvent-o, PIV, (L. unguentum, A. ointment) unkus-o parto de hipokampo 170 ----------------------- Page 171----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil unu-o, PIV, (A unit), -o (de hemolizo, intensiva terapio, resuscito ktp), sub-o (A subunit) unulater-a uracil-o unu de la pirimidinbazoj. urak-o, PIV, (A urachus) (L. plica umbilicalis mediana) urani-o PIV, kem. etemento (U) uranism-o, PIV, malnova termino de vira homoseksualeco. urat- o -a acido (A. uric acid, G. Harnsäure) ure-o PIV, (A. urea, C. Harnstoff), -azo, -otela (ekskrecianta nitrogenon kiel ureon) ureid-o PIV, kombinaĵo de ureo kun org. acido uremi-o, PIV, astenia, azotemia, eklampsia -o, (A. -a) ureter-o, PIV, (A, L. ureter), -ektazio, ektomio, -ito, -ocistoskopio, -ografio uretr-o, PIV, (A, L urethra, G. Harnröhre), -ito, -ografio, -orafio, -oragio, -oreo, -oskopio, -oskopo, - ospasmo, -otomio, ekstera -a ostio urĝ-a PIV, (A. emergent, F. urgent), -eco, -a bandaĝo (unuahelpa bandaĝo), -a. operacio, medicino urhidroz-/o, ( A. urhidrosis, uridrosis; Gr. hidros = ŝvito), ekskreciado de uteo k urato en ŝvito. urikotel-a, ekskrecianta nitrogenon kiel uraton urin-o, PIV; (Gr. ouron, A. urine), -i (ntr), -a, -ado, -ometro, lit- ado (enurezo), -a vojo -uri-o PIV glukoz-o, protein-o; hiperkalci-o ks URO-, PIV, grekdevena vortero, sig: urina aparato aŭ urino. -bilino,-bilinogeno –dinamika, -eritrino, - utero/salpingo/grafio, genera (A. -genital), -grafio, -kinazo, -kromo, ,-litiazo, -logio, -logikoj,-sepso, -skopio, -tropino urtikari-o, PIV, (A. urticari-a, L. urtica = A nettle, G. Nessel); alergia, hemoragia, persistema, veziketa -o uter-o, PIV, (L. uterus), -a, -ito, -ografio, -opeksio, -optozo (prolapso de -o),, -toniko ekster-a (gravedeco); antaŭlaterafa-, retro- (deviacio, flekso, pozicio, versio); hipoplazia, infaneca, virgulina, 171 ----------------------- Page 172----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil unukorna, dukorna , -a tubo, ekstera ostio de -o utrikl-o PIV, anat. (L. utriculus), -o de labirinto, de prostato uveo, PIV, (L. A. uvea), (L. tunica vasculosa bulbi), -a, -ito uvul-o, PIV, (L. diminutivo de uvea = vinbero, A. -a) V vademekum-o, (L. vade mecum = iri kun mi, G. V-) manlibro (A. handbook) vag-o PIV, (vagus = A. wandering), -a nervo (L. nervus vagus), -omanio, -otomio, -otonio, - - toniulo, -a reno vagin-o, PIV, (L. A. vagina = ingo), -a, -ito, -ismo, -algio, -oskopio, -ito, -a ŝmŭeĵo (A. -at smear) vaginal-o, PIV, precipe "tunica vaginalis testis", -ito; ankaŭ okulbulba -o vagit-o, (L. vagitus), enutera krio de feto. vakcin-o, PIV, -i (tr), -ado, -ilo, re-i, sero-ado, -oterapio, adjuvanta -o vaks-o, PIV, (A. wax, G. Wachs), orel-o (cerumeno), -a cilindro (en urina sedimento) vakuol-o, PIV, (L. diminutivo de "vacuum" = vakuo; A. vacuole) valent-o. PlV, (L. valentia = forteco), kem. ligounuo; unu-a, du-a ktp. valerat-o, PIV, -a acido (C4H9COOH) valg-a PIV, (L. valgus = eksteren kurbita), -a genuo (G. X- bein, A. knock-knee) vaku-o, vakuterapio valin-o unu de la esencaj aminoacidoj. valv-o PIV, (L. -a, A. -e), atrioventriklaj -oj (mitralo k trikuspido), ileoceka -o, -a difekto (G. Klappenfehler, -a insuficienco), -eto (semilunaj -etoj), -otomo,-otomio valvu-lo korvalvoj, -etoj de aliaj organoj, vazoj 172 ----------------------- Page 173----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil vanad-o, PIV, kem. elemento (V), ankaŭ vanadio vand-o, PIV, 1 = septo, 2 = parieto- (interna surhavo) vang-o PIV, (G. Wange), -osto (zigomosto = L. os zygomaticum), puf-a, sid-o (gluteo) vapor-o PIV, (L. -, A. vapour), -o de akvo, de etero, de hidrargo; -i (ntr), -igi, -igilo, -iĝi, -iĝema (A. volatile), -izi (pritrakti korpon per -o) var-a, (L. varus = eksteren kurbita), -a genuo (L. genu varum, G. O-Bein, A. bowleg) vari-i(ntr), PIV, (L. vario = ŝanĝiĝi), -o, -ado, -aĵo, -ema, -emeco (A. variability), -anto,-eco (diverseco) varfarin-o antikoagulilo varicel-o PIV, (A. varicella) varik-o PIV, (L, A, G. varix), -a (ulcero), -eto, skroto-o, -ocelo ( -okelo, A. varicocele) variol-o, PIV, (L. diminutivo de varius = makulita; A. smallpox), -oido, -ulo varm-a PIV, (A, G. warm), -o, -eco, -ofrapo (A. heat-stroke), -okvanto (de graso ka, A. heatvalue), - -osento, specifa -o, brul-o (A. fuelvalue, G. Berinungswarme), mal-umi (ntr) vaskul/o, PIV, (L. vasculum = vazeto), -a, -aro, -arito, -arizi, -opatio vat-o, PIV, (G. Watte), -i (tr), sorba -o vatt-o PIV, unuo de mekanika k elektra povo, = l ĵulo (107 ergoj) (J. Watt, 1736-l819, Skoto) vaz-o, PIV, (mallongigo de vaskulo; L. vas, 1. vessel, G. Gefäss),-aktiva, -dilatiĝo -ektomio (de spermatodukto), -neǔrozo, -oaktiva, -odepresoro, -odilatilo, -odilatoro, - konstrikto, -oligaturo, -omotora, -opresino (hormono, ADH), -aj vazetoj (I vasa vasorum), nokta -o (por nokta -o urinado) veget-i (ntr), PIV, (F, végéter = kreski), -ado (L. atio = kresko), -aĵo (1 = vegetalo, 2 = patologia 173 ----------------------- Page 174----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil produktaĵo surface de haŭto aŭ mukozo); adenoidaj --aĵoj vektorokardiograf-o vegetal-o. PIV, vegetaĵo, -a (dieto), -aro, -ismo vegetar-a, PIV, -ano, -ismo, lakto-ano (al kiu lakto, ovo, mielo estas permesata) vegetativ-a, PIV, -a (aǔtonoma)nerva sistemo vehikl-o, PIV vejn-o, PIV, (L. vena, A. vein), -a, -aro, -eto, en-a, intra-a, -ektazio, -opunkcio, -ografio, -osekcio, -- -ostazo, -otoniko vektoro-kardiografi-o vel-o, PIV, anat (L. velum = A. sail, veil), palata -o (L. velum palatum) velk-i (ntr), PIV, -ita vizaĝo, manoj ((vena v. vejno)) venen-o, PIV, (L. venenum), -a, -i (tr), -ado, -iĝo, -imuna, -gaso, kontraŭ-a, mem-ado, sin-ado venere-a, PIV, (L. "venereus" devenis de Venuso, diino de beleco k amo; (A. venereal), -ologio, -a malsano (seksmalsano) vent-o, PIV (6), (L. ventus), purto, furzo; -a spino (L. spina ventosa, malsano de osto) ventol-/i (tr) PIV, (L. ventilare, A. ventilate), ventumi (tr), -ado (A. ventilation), -ilo ventr-o PIV, (L. venter), -a, -ego, dis-iĝo (-a hernio inter la du abdomenaj rektaj muskoloj), el-iĝo, sub-o, dik-a, -odoloro, -ala (L. ventralis, A. ventral = ventroflanka) ventrikl-o, PIV, (L. ventriculus), cerba, kora -o, -a fibrilacio, flirtado (G. Kammerflimmern), -ografio (venula v. vejneto))verbigerad /o, (L. verbum = vorto, gero = kunporti, verbigerare = babiladi), malsana stato, en kiu oni ripetadas sensencajn vortojn k frazojn. vermifug-o, PIV, vermoforiga drogo 174 ----------------------- Page 175----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil vermis-o, PIV, (L. vermis cerebelfi) verm-o, PIV, faden-o (askarido, trifiino), plat-o (trematodo, cestodo) verniks-o, (L. vernix, A. varnish), grasa substanco, kovranta la haŭton de la feto ĉe naskiĝo (L. vernix caseosa) veronal-o, PIV, (dormigilo) versi-o, PIV, (L. verto = turni, A. version), turno de naskiĝanto en utero; abdomena -o, bimana -o, spontan-a, (memvola) –eco verš-ado – balneologia proceduro vert-o, PIV, (L. vertex, A. top), supra loko de la homa kapo, kie la haroj faras kirlon. vertebr-o, PIV, -a (kanalo, kolumno), kolaj (nukaj), torakaj, lumbaj, sakraj -oj; -aro, -uloj, -oterapio (kiropraktiko), inter-a (disko), sen-uloj, plata -o (L. -a plana) vertig-o, PIV, (A. vertigo), malsano de ĉeva1oj ka kun dormemo k komato. vertiĝ-o PIV, (L. vertigo, A. dizziness, F. vertige), -i (ntr) (kapturniĝi) veruga-o PIV, grava endemia malsano en Peruo veruk-o, PIV, (L. verruca, A. wart), -o plata juvenila (senila) (L. v. plana juvenilis aŭ senilis) vulgara – verumontan-o, PIV,ev. (L, colliculus seminalis), (tubereto sur posta muro de prostata parto de vir/uretro vestibl-o, PIV, (L. vestibulum, A. vestibule, G. Vorhof), buŝa, labirinta, naza, vagina -o, -ito veterinar-o PIV, (A. veterinarian, F. vétérinaire), -a medicino vetersentem-a (A. meteorosensitive), -eco (A. sheteoropathy, G. Wetterfühligkeit) vezaliani-o (Andreas Vesalius, belga anatomo, 1514- 1564), -a osto (L. os vesalianum pedis) vezik-o PIV, (L. vesica), -a, -eto, -ovagina, -ouretra; urina -o, gala, sperma -eto, -a galo, -iga gaso 175 ----------------------- Page 176----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil (haŭt-eto-formanta gaso), -iĝi, aer-eto; anat: urin -a fundo, korpo, verto, interna ostio de uretro vibik-o (L. vibex, vibix, F. vibisces), subhaŭta stria hematomo vibr-i (ntr), PIV, -ado (A. vibration), -igi, -ilo, -atoto vibri-o, PIV, koleraa -o, koma -o, sepsa -o vibris-oj PI V, (L. vibrissae), nazharoj vid-o PIV, -ado, -kapablo, -kampo, -pigmento, -sento, tra- ebla, -blanko (A. visual white), nebula –o vil-o PIV, (L. villus, pl. villi, G. Zotten), intestaj -oj sinoviaj -oj vind-i (tr), PIV, (G. winden), -o, -igi, ĉirkaǔi (suĉinfanon, vunditan brakon ktp), -otuko vinil-o PIV, kem. CH2:CH-; -klorido, -alkoholo VIP vazoaktiva intesta polipeptido vipad-o balneoproceduro vir-o PIV, (L virilis = masklo), -a, -seksa, -aro, -eco, -ino, -iĝo, -ŭŭĝo, -iĝeco, -iniĝeco, -iĝulo, - -ĝulino, -iginta -iniĝinta, -ismo, -inismo, -inofobio, -ofobio, -ulino (virino kun -a aspekto aŭ -aj manieroj), eks-kato (kastrita virkato) viremi-o, (A. viremia aŭ virusemia), ekzisto de viruso en sango, (pref. virusemio) virg-a PIV, (L. virginalis, A. virginal), -eco, -ulino, -ulo, mal- igo (senflrkronigo) viri/cid-o, (A. viricide aŭ viruscide), medikamento kontraǔ virusa infektiĝo. virilism-o, (A. -), apero de virseksaj karakteroj en virino. viroz-o PIV, virusozo (virusmalsano) virulent-a, PIV, (L. -us = venena, A. -), -eco virus-o, PIV, -a (malsano), ultra-o, -ologio (A. virology), -o- induktita antigeno, o-neŭtriga antigeno; DNA--o, RNA--o viscer-o, PIV, (L. viscus, pl. viscera; A. -a), -a, -algio, -optozo, -otropa, -a senso 176 ----------------------- Page 177----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil viskoz-a, PIV, (L. viscidus; A. viscid, viscous), -eco (A. viscosity), -ometro vital-a, PIV, (L. vitalis; vita = vivo; A-), -eco (A. vitality), -ismo, -a kapacito (A. vital capacity), -a kolorig-o (A. vital stai višad-o masaĝo vitamin-o, PIV, -a, -ologio, -oterapio a-ozo (sen-ozo) akvosolvebla, grassolvebla -o vitel-o, PIV, (L. vitellus, A. egg yolk), ovoflavaĵo, -ino (tipoproteino en vitelo) vitilig-o PIV, (A, L. -o), (haŭtmalsano kun senpigmentaj areoj) vitre-o, PIV, -a (L. vitreus, A. glass-like = vitrosimila), -a korpo (L. corpus vitreum, A. vitreous body), - -ektomio viv/i- (ntr), PIV, (L. vivus = viva, A. living, alive), -o, -a, -ebla, -eti, -isekcio (A. vivisection), -odaŭro, - -okapablo, -onaska, -opova, -opoveco, -oteni, -ulo, -ulotranĉo, bon-anto, dum-a, ekre-i, ĝis-i, liber- -ulo, long-i, por-aĵo (rimedoj por sin nutri), post-i, re-igi, re-igebla, re-iĝo, sen-a, tra-i, trans-i vizaĝ-o PIV (A, F. visage), -aspekto (de facio) vizi-o PIV, (L. visio, A. vision), vidsensa halucino, -i (tr), -ulo vizit-i (tr), PIV, rond-ado (de kuracisto ka), -umo (hospitala ĉiutaga ekzameno) vizual-a, (A. visual), vida, -a pigmento (purpuraĵo = rodopsino) VLD (A. very low density lipoprotein) malalte-densaj lipoproteinoj voĉ-o PIV, brust-o, kap-o, raŭka -o, sen-a voj-o PIV, -iro (pasaĝo), digest-o, erar-o, urin-o vol-o, PIV, laŭ-a, sen-a, mem-a, propra-a, -ontulo volatil-a PIV, kem. facile vaporiĝa volfram-o PIV, kem. elemento (W) 177 ----------------------- Page 178----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil volt-o PIV, -metro, elektron-o; (A. Volta, itala fizikisto, 1745-1827) volumen-o PIV, (fiz) urin-o, minuta -o (de koro), -ometra analizo, -dozo (integraldozo, rtg) – -oreceptoro volupt-o, PIV, -a, -aĵo, -eco, -ama, -avida, -emo volv-i (tr), PIV, -iĝi, ĉirkaŭ-i volvul-o, PIV, (L. volvulus = volviĝo, volvo = volviĝi), tordiĝo de intesta anso ĉirkaŭ sia mezentero. vom-i (ntr), PIV, (L. vomere, A. voinit), -iga, -igilo, -ado, el- iga, el-i vomer-o PIV (L. vomer), osto de la malantaŭa parto de la naza septo. vomit-o PIV, (L. -us = vomado), nigra-o (L. -us niger) = flava febro (ĉe kiu hematemezo okazas) vor-i (tr) PIV, (L. voro = avide manĝi), -eco, -ema, karno-a, herbo-a vormian-o PIV, (L. ossa suturarum, A. Wormian bones), nomo de nekonstantaj kraniaj ostetoj. (O. Worm, 1588-l654, dana anatomo) vort-o PIV, -osurdeco (A. word deafness), -oblindeco (A word blindness), -salato (A. word salad) vorticaj vejnoj de la koroido, PIV (L. venae, vorticosae = venae chorioideae majores) vost-o, PIV, ĉeval-o (L. cauda equina), epididima -o, -iĝo (A. tailing, en papera kromatografto, bk) vual-o PIV, -a, -eca vultu-a, (F. vultueux ), ruĝa k pufiĝinta (vizaĝo) pro kongesto. vulv-o PIV, -a, -ito, -ektomio, -a fendiĝo, -a hemoragio vund-i (tr), PIV, -o, -a, -ado, -ebla, -eto, -ito ne-ebla sen-a; eksplod-o, fend-o, infekt-o, mord-o, paf-, pik-o, tranĉ-o X (v Ks) 178 ----------------------- Page 179----------------------- Medicina Esperanta Terminaro D-ro Josef Hradil Y (v I) Z zanamin-viro antivirsa medikamento zein-o, PIV, proteino en maizo. zeolit-o permutito (jono-interŝanĝilo, kem) zigom-o PIV, (L. os zygomaticum) zim-o PIV solvebla fermento; -ogeno, -ogramo, -ologio (pref enzimologio), -ozo (arkaika vorto pref. enzimopatio) zigot-o fekundita ovolo (unuĉel-a) zink-o PIV, ( kem. elemento Zn). -a sulfato-malklareco-testo, testo de hepata funkcio zon-o PIV, (L. zona), klinike sig. zosteron (zona herpeto); imunologie: -a fenomeno, pro-o, post-o,) zonul-o, PIV, (L. zonula = zoneto), ciliara -,-olizo ZOO-, (Gr. zoon = animalo), -erastio, -filio (A. -phylia), -fobio, -logio; -logo, -nozo (infekta malsano komuna en homo kaj animalo), -psio (A. -psia). zoster-o PIV, (Gr. zoster = zono), zona herpeto (A. herpes zoster) -oida (-oforma, -osimila) zum-i (ntr) PIV, -a, -ado, orela -o * * * FINO * * * 179