---- [ ☀ ] [ ⚠ ] [ ◀ ] [ ▶ ] 0003 -nl- (fr) (de) (en) (pl) (ru)
3. Les annotations
Gilbert Lemaître 25/11/2015

3. La piednotoj
Germain Pirlot 18/3/2010

L'auteur a écrit son texte en espéranto. Ce texte contient par exemple le mot « baptofilo ». Esperilo prendra six copies de ce texte (une par langue) et y incrustera les annotations qu'il estimera pertinentes en parcourant automatiquement le dictionnaire.
Ce sont celles du tableau ci-dessous.
L' aŭtoro verkis sian tekston en Esperanto. Tiu teksto enhavas ekzemple la vorton « baptofilo ». Esperilo faros ses kopiojn de tiu teksto (po unu por lingvo) kaj inkrustos en ĝin la piednotojn, kiujn ĝi estimos trafaj tralegante aŭtomate la vortaron.
Temas pri tiuj de la ĉi-suba tabelo.

{eo}

{nl}

{fr}

{de}

{en}

{pl}

{ru}

bapt'

dopen

baptiser

taufen

baptise

chrzcić

крестить

fil'

zoon

fils

Sohn

son

syn

сынъ

bapt'o`fil'

petekind

filleul

Taufsohn

god-son

chrześniak

крестный сынъ, крестникъ

o

uitgang van de zelfstandige naamwoorden

marque le substantif

bezeichnet das Substantiv

ending of nouns (substantive)

oznacza rzeczownik

означаетъ существительное

La première colonne contient les morphèmes de l'espéranto et les autres, leurs traductions en néerlandais {nl}, français {fr}, allemand {de}, anglais {en}, polonais {pl} et russe {ru}.
L'unua kolumno enhavas la vorterojn de Esperanto kaj, la aliaj, iliajn tradukojn en la nederlanda {nl}, franca {fr}, germana {de}, angla {en}, pola {pl} kaj rusa {ru}.
Esperilo décomposera le mot « baptofilo » en ses quatre morphèmes « bapt' », « o », « fil' » et, de nouveau « o ». Il en incrustera les traductions françaises dans la copie du texte en espéranto destiné au lecteur français.
Il fera de même pour les autres langues.
Esperilo disigos la vorton « baptofilo » en kvar vorteroj « bapt' », « o », « fil' » kaj, denove, « o ». Ĝi inkrustos la francajn tradukojn en la kopion de l' Esperanto-teksto destinita al la franca leganto.
Ĝi samagos por la aliaj lingvoj.
Sur les lettres « bapt », Esperilo révèle au lecteur français la traduction du morphème « bapt' » dans l'annotationj « bapt': baptiser ».
Sur la literoj « bapt » Esperilo vidigas al la franca leganto la tradukon de la vortero « bapt' » en la piednoto « bapt': baptiser ».
Sur la lettre « o » qui suit, Esperilo révèle l'annotationj « o: marque le substantif ». Le lecteur comprend alors qu'il ne s'agit pas de « baptiser » mais de « baptême ».
Sur la sekvanta litero « o » Esperilo vidigas la piednoton « o : marque le subtantif ». Tiam la leganto komprenas ke ne temas pri « bapti », sed pri « bapto ».
Sur les lettres « fil », Esperilo révèle l'annotationj « bapt'o`fil': filleul ♦ fil': fils » qui contient ici deux extraits séparés. Le second extrait « fil':  fils » indique au lecteur qu'il s'agit du « fils de baptême ».
Pour clarifier cette expression, le lexicographe avait de plus mentionné le morphème « bapt'o`fil' » dans l'Esperila vortaro.
Sur la literoj « fil » Esperilo vidigas la piednoton « bapt'o`fil': filleul ♦ fil': fils » kiu enhavas du disigitaj eltiraĵoj. La dua eltiraĵo « fil': fils » indikas al la leganto ke temas pri « fils de baptême ».
Por klarigi tiun esprimon, la leksikografo estis plie menciinta la vorteron « bapt'o`fil' » en l' Esperila vortaro.
Sur le dernier « o », Esperilo révèle à nouveau « o  marque le substantif ». Le lecteur comprend que, quand l'auteur a écrit « baptofilo », il exprime l'idée qu'un traducteur aurait traduite par le substantif « filleul ».
Sur la lasta « o » Esperilo denove vidigas « o : marque le substantif ». La leganto komprenas ke, kiam l' aŭtoro skribis « baptofilo », li esprimas l' ideon ke tradukisto estus tradukinta per la substantivo « filleul ».
Esperilo incruste la traduction des même morphèmes dans les fichiers destinées aux différents lecteurs (nl, fr, de, en, pl et ru). Le texte abrité dans le fichier original est donc recopié dans divers fichiers parmi lesquels les lecteurs choisiront à leur guise selon leurs connaissances linguistiques.
Esperilo inkrustas la tradukon de la samaj vorteroj en la sliparoj destinitaj al la diversaj legantoj (nl, fr, de, an, pl kaj ru). La teksto ŝirmita en l' originala sliparo estas do rekopiita en diversaj sliparoj, inter kiuj la legantoj elektos laŭplaĉe laŭ siaj lingvaj konoj.
Même sans l'extrait « bapt'o`fil': filleul » le lecteur peut comprendre quelle « idée » l'auteur exprime par le mot (baptofilo), à savoir la personne dont on est le parrain (ou la marraine).
Cette idée est exprimée par la périphrase :
sen l' eltiraĵo « bapt'o`fil': filleul » la leganto povas kompreni kiun « ideon » l' aŭtoro esprimas per la vorto (baptofilo), tio estas la persono, kies oni estas la baptopatro ( la baptopatrino).
L' ideo estas esprimita per la ĉirkaŭfrazo :
celui dont la filiation vient du baptême

kies la fileco venas el la bapto

Il n'est pas indispensable que le lecteur français traduise l'espéranto (baptofilo) dans sa langue (filleul).
L'important est qu'il comprenne la pensée de l'auteur.
Il peut comprendre cette pensée aussi bien par la périphrase celui dont la filiation vient du baptême (qui est une transdéduction) que par le mot « filleul » (qui est une traduction).
Ne necesas ke la franca leganto traduku l' Esperanto-vorton (baptofilo) en sian lingvon (filleul).
Gravas ke li komprenu la penson de l' aŭtoro.
Li povas kompreni tiun penson ĉu per la ĉirkaŭfrazo kies la fileco venas el la bapto (kiu estas transdedukto) ĉu per la vorto « filleul » (kiu estas traduko).
Esperilo effectue une transduction de chacun des morphèmes via les annotations, sans y ajouter quoi que ce soit d'intelligence ou d'interprétation, aussi stupidement qu'un fil de fer conduit les électrons d'un courant électrique.
C'est un automate qui ne traduit rien.
Il ne fait que transmettre des extraits du dictionnaire. Ce sont les lexicographes qui ont consigné dans ce dictionnaire les traductions des morphèmes de l'espéranto dans diverses langues, et en particulier dans celle du lecteur.
Esperilo faras transdukton de ĉiu el la vorteroj pere de piednotoj, sen aldoni iu ajn prijuĝo interpretado, tiom stulte kiel ferdrato konduktas la elektronojn de elektra kurento.
Estas aŭtomato kiu tradukas nenion.
Ĝi nur transdonas eltiraĵojn el la vortaro. Estas la leksikografoj, kiuj enskribis en tiu vortaro la tradukojn de la vorteroj de Esperanto en diversajn lingvojn , kaj ĉefe en tiun de la leganto.
Le lecteur effectue une transdéduction, c'est-à-dire une version sans traduction : il reconstruit la pensée de l'auteur en parcourant le texte espéranto et en voyant les annotations dans sa langue.
La leganto faras transdedukton, tio estas detraduko sen traduko : li rekonstruas la penson de l' aŭtoro laŭkurante la Esperanto-teksto kaj vidante la piednotojn en sia lingvo.




3. Annotations - Piednotoj---version1\0003_nl--- 2019-01-08 19:13:57
3149 reserĉoj, 1064 serĉadoj, 417 ekserĉoj, 36 serĉiĝontoj, 0 serĉeraro
 
.
ajn
ajn: wat dan ook ▌kiu ajn: wie dan ook ♦ kiu: wat
.
al
al: naar, aan
.
aldoni
al: naar, aan
al`don': bijvoegen, toegeven ♦ don': geven
i: uitgang van de noemvorm ▌laŭd'i: loven
.
aliaj
ali': ander
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
angla⎕
angl': engelsman
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.

aŭ: of
.
aŭtomate
aŭtomat': automaat
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
aŭtomato
aŭtomat': automaat
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
aŭtoro
aŭtor': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
bapto
bapt': dopen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
baptofilo
bapt': dopen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
bapt'o`fil': petekind ♦ fil': zoon
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
baptopatrino
bapt': dopen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
bapt'o`patr': peter ♦ patr': vader
in': kenmerkt het vrouwelijk ▌patr'in': moeder ♦ patr': vader
in'o: vrouw, vrouwtje, wijfje ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
baptopatro
bapt': dopen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
bapt'o`patr': peter ♦ patr': vader
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
ĉefe
ĉef': hoofd
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
ĉirkaŭfrazo
ĉirkaŭ: rondom, ongeveer
ĉirkaŭ`fraz': omschrijving ♦ fraz': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
ĉiu
ĉiu: ieder, elk
.
ĉi-suba
ĉi-sub': hieronder, hierna
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
ĉu
ĉu: of (ĉu... ĉu...: _... _...)
.
de
de: van (bezit), vanaf (vertrekpunt), door (bij lijdende vorm van deelwoorden)
.
denove
de: van (bezit), vanaf (vertrekpunt), door (bij lijdende vorm van deelwoorden)
nov': nieuw
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
destinita
destin': _
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
destinitaj
destin': _
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
detraduko
de: van (bezit), vanaf (vertrekpunt), door (bij lijdende vorm van deelwoorden)
de`traduk': _ ♦ traduk': vertalen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
disigitaj
dis': kenmerkt de verdeling, verspreiding ▌dis'ir': uiteengaan ♦ ir': gaan
dis'ig': scheiden, ontbinden ♦ ig': maken..., doen... ▌pur'ig': reinigen ♦ pur': rein
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
disigos
dis': kenmerkt de verdeling, verspreiding ▌dis'ir': uiteengaan ♦ ir': gaan
dis'ig': scheiden, ontbinden ♦ ig': maken..., doen... ▌pur'ig': reinigen ♦ pur': rein
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
diversaj
divers': verschillend
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
diversajn
divers': verschillend
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
do
do: dus
.
dua
du: twee
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
du
du: twee
.

eĉ: zelfs
.
ekserĉoj
ek': beginnen ▌ek'kant': aanheffen ♦ kant': zingen
serĉ': zoeken
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
ekzemple
ekzempl': voorbeeld
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
el
el: uit
.
elektos
elekt': kiezen
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
elektra
elektr': elektriciteit
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
elektronojn
elektr': elektriciteit
on': kenmerkt breukgetallen ▌kvar'on': een vierde ♦ kvar: vier
on'o: cijfer na de komma ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
eltiraĵo
el: uit
el`tir': tevoorschijn trekken ♦ tir': trekken
aĵ': iets dat een zekere eigenschap bezit of uit een bepaalde stof gemaakt is ▌molaĵo: iets mals ♦ mol': mals
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
eltiraĵoj
el: uit
el`tir': tevoorschijn trekken ♦ tir': trekken
aĵ': iets dat een zekere eigenschap bezit of uit een bepaalde stof gemaakt is ▌molaĵo: iets mals ♦ mol': mals
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
eltiraĵojn
el: uit
el`tir': tevoorschijn trekken ♦ tir': trekken
aĵ': iets dat een zekere eigenschap bezit of uit een bepaalde stof gemaakt is ▌molaĵo: iets mals ♦ mol': mals
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
en
en: in
.
enhavas
en: in
hav': hebben
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
enskribis
en: in
skrib': schrijven
is: uitgang van de verleden tijd ▌mi far'is: ik deed ♦ far': doen
.
esperanto
esper': hopen
esper'ant': Esperanto █ _ ♦ ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
esperila
esper': hopen
esper'il': Esperilo █ _ ♦ il': kenmerkt het werktuig, instrument ▌tond'il': schaar ♦ tond': knippen, scheren
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
esperilo
esper': hopen
esper'il': Esperilo █ _ ♦ il': kenmerkt het werktuig, instrument ▌tond'il': schaar ♦ tond': knippen, scheren
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
esprimas
esprim': uitdrukken
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
esprimita
esprim': uitdrukken
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
esprimon
esprim': uitdrukken
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
estas
est': zijn
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
estimos
estim': hoogachten
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
estis
est': zijn
is: uitgang van de verleden tijd ▌mi far'is: ik deed ♦ far': doen
.
estus
est': zijn
us: uitgang van de voorwaardelijke wijze v. werkwoorden
.
faras
far': maken, doen
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
faros
far': maken, doen
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
ferdrato
fer': ijzer
drat': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
fileco
fil': zoon
ec': kenmerkt de abstrakte eigenschap of hoedanigheid ▌bon'ec': goedheid ♦ bon': goed
ec'o: eigenschap ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
franca
franc': Fransman
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
francajn
franc': Fransman
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
franca⎕
franc': Fransman
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.
germana⎕
german': Duitser
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.
ĝi
ĝi: het (zakelijk voornw)
.
ĝin
ĝi: het (zakelijk voornw)
ĝi`n: het (zakelijk voornw) ♦ n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
gravas
grav': belangrijk
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
ideo
ide': idee
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
ideon
ide': idee
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
iliajn
ili: zij (meervoud)
ili`a: hun (van hen) ♦ a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
indikas
indik': aanwijzen, aanduiden
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
inkrustas
inkrust': inleggen
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
inkrustos
inkrust': inleggen
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
inter
inter: tussen
.
interpretado
interpret': _
ad': duidt de duur van een handeling aan ▌paf'ad': beschieting ♦ paf': geweerschot
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
iu
iu: iemand, een of andere
.
kaj
kaj: en
.
ke
ke: dat
.
kiam
kiam: wanneer
.
kiel
kiel: hoe
.
kies
kies: wiens, wier, waarvan
.
kies⎕la⎕fileco⎕venas⎕el⎕la⎕bapto
kies: wiens, wier, waarvan
 : (nerompebla spaceto): _
la: de, het (bepalend lidwoord)
 : (nerompebla spaceto): _
fil': zoon
ec': kenmerkt de abstrakte eigenschap of hoedanigheid ▌bon'ec': goedheid ♦ bon': goed
ec'o: eigenschap ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
 : (nerompebla spaceto): _
ven': komen
as': aas (kaartspel)
 : (nerompebla spaceto): _
el: uit
 : (nerompebla spaceto): _
la: de, het (bepalend lidwoord)
 : (nerompebla spaceto): _
bapt': dopen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
kiu
kiu: wie, welke (vragend), die, dat (betr)
.
kiuj
kiu: wie, welke (vragend), die, dat (betr)
j: uitgang van het meervoud
.
kiujn
kiu: wie, welke (vragend), die, dat (betr)
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
kiun
kiu: wie, welke (vragend), die, dat (betr)
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
klarigi
klar': helder, duidelijk
ig': maken..., doen... ▌pur'ig': reinigen ♦ pur': rein
i: uitgang van de noemvorm ▌laŭd'i: loven
.
kolumno
kolumn': kolom, rij, colonne
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
komprenas
kompren': begrijpen, verstand hebben van, weten te
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
kompreni
kompren': begrijpen, verstand hebben van, weten te
i: uitgang van de noemvorm ▌laŭd'i: loven
.
komprenu
kompren': begrijpen, verstand hebben van, weten te
u: uitgang van de gebiedende wijze ▌ni far'u: laten we doen ♦ far'u: doe ♦ far': doen
.
konduktas
kondukt': (ge)leiden, brengen, besturen (v voertuig)
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
konoj
kon': kennen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
kopiojn
kopi': kopiëren, namaken, afdrukken (v foto)
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
kopion
kopi': kopiëren, namaken, afdrukken (v foto)
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
kurento
kurent': stroom
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
kvar
kvar: vier
.
l'
l': gekort (la: de, het) █ (li: hij)
': (elisie)
.
l'unua
l': gekort (la: de, het) █ (li: hij)
': (elisie)
unu: één
unu`a: eerste ♦ a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
la
la: de, het (bepalend lidwoord)
.
lasta
last': laatste
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
laŭ
laŭ: volgens, naar, langs
.
laŭkurante
laŭ: volgens, naar, langs
kur': (hard)lopen
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
laŭplaĉe
laŭ: volgens, naar, langs
plaĉ': behagen, bevallen
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
leganto
leg': lezen
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
legantoj
leg': lezen
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
leksikografo
leksikograf': woordenboekschrijver
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
leksikografoj
leksikograf': woordenboekschrijver
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
li
li: hij
.
lingvaj
lingv': taal
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
lingvo
lingv': taal
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
lingvoj
lingv': taal
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
lingvojn
lingv': taal
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
lingvon
lingv': taal
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
litero
liter': letter
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
literoj
liter': letter
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
menciinta
menci': vermelden
int': uitgang van het bedrijvend verleden deelwoord ▌far'int': "hebbende" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
ne
ne: neen, niet, geen
.
necesas
neces': nodig, noodzakelijk
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
nederlanda⎕
nederland': Nederlander
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.
nenion
nenio: niets
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
nur
nur: slechts, alleen, pas
.
oni
oni: men
.
originala
original': origineel
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
penson
pens': denken
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
per
per: door (middel van)
.
pere
per: door (middel van)
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
persono
person': persoon
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
piednoto
pied': voet, poot
not': noteren, aantekenen
pied'not'o: voetnoot ♦ not'o: (muziek)noot ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
piednotoj
pied': voet, poot
not': noteren, aantekenen
pied'not'o: voetnoot ♦ not'o: (muziek)noot ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
piednotojn
pied': voet, poot
not': noteren, aantekenen
pied'not'o: voetnoot ♦ not'o: (muziek)noot ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
piednoton
pied': voet, poot
not': noteren, aantekenen
pied'not'o: voetnoot ♦ not'o: (muziek)noot ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
plie
pli: meer
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
po
po: telkens
.
pola⎕
pol': Pool
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.
por
por: voor, om te
.
povas
pov': kunnen, mogen
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
pri
pri: over, aangaande
.
prijuĝo
pri: over, aangaande
juĝ': (be)oordelen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
rekonstruas
re': her-
konstru': bouwen, construeren
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
rekopiita
re': her-
kopi': kopiëren, namaken, afdrukken (v foto)
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
reserĉoj
re': her-
serĉ': zoeken
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
rusa⎕
rus': Rus
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
 : (nerompebla spaceto): _
.
samagos
sam': zelfde
ag': handelen
os: uitgang van de toekomende tijd van werkwoorden
.
samaj
sam': zelfde
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
sed
sed: maar
.
sekvanta
sekv': volgen
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
sen
sen: zonder
.
serĉadoj
serĉ': zoeken
ad': duidt de duur van een handeling aan ▌paf'ad': beschieting ♦ paf': geweerschot
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
serĉeraro
serĉ': zoeken
erar': dwalen, zich vergissen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
serĉiĝontoj
serĉ': zoeken
iĝ': zich maken, worden ▌pal'iĝ': bleek worden ♦ pal': bleek
ont': uitgang van het bedrijvende toekomend deelwoord ▌far'ont': "zullende" doen ♦ far': doen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
ses
ses: zes
.
sia
si: zich
si`a: zijn, haar, hun, van zichzelf ♦ a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
siaj
si: zich
si`a: zijn, haar, hun, van zichzelf ♦ a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
sian
si: zich
si`a: zijn, haar, hun, van zichzelf ♦ a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
ŝirmita
ŝirm': beschermen, beschutten
it': uitgang van het lijdend verleden deelwoord ▌far'it': "is" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
skribis
skrib': schrijven
is: uitgang van de verleden tijd ▌mi far'is: ik deed ♦ far': doen
.
sliparo
slip': kaart, briefje
ar': een groep of voorwerpen ▌arb'ar': vorst ♦ arb': boom
ar'o: _ ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
sliparoj
slip': kaart, briefje
ar': een groep of voorwerpen ▌arb'ar': vorst ♦ arb': boom
ar'o: _ ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
stulte
stult': stom, dom
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
substantivo
substantiv': substantief, zelfstandig naamwoord
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
sur
sur: op
.
tabelo
tabel': tabel, lijst
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
teksto
tekst': tekst
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
tekston
tekst': tekst
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
temas
tem': thema, onderwerp
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
tiam
tiam: toen, dan
.
tio
tio: dat
.
tiom
tiom: zoveel
.
tiu
tiu: die, dat
.
tiuj
tiu: die, dat
j: uitgang van het meervoud
.
tiun
tiu: die, dat
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
tradukas
traduk': vertalen
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
tradukinta
traduk': vertalen
int': uitgang van het bedrijvend verleden deelwoord ▌far'int': "hebbende" gedaan ♦ far': doen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
.
tradukisto
traduk': vertalen
ist': kenmerkt het beroep ▌bot'ist': laarzenmaker ♦ bot': laars ▌mar'ist': zeeman ♦ mar': zee
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
traduko
traduk': vertalen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
tradukojn
traduk': vertalen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
tradukon
traduk': vertalen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
traduko⎕
traduk': vertalen
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
 : (nerompebla spaceto): _
.
traduku
traduk': vertalen
u: uitgang van de gebiedende wijze ▌ni far'u: laten we doen ♦ far'u: doe ♦ far': doen
.
trafaj
traf': treffen, raken, halen (v trein), terecht komen
a: uitgang van het bijvoeglijk naamwoord ▌hom'a: menselijk ♦ hom': mens
j: uitgang van het meervoud
.
tralegante
tra: door heen, via
leg': lezen
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
transdedukto
trans: over, aan de overkant van
trans`dedukt': _ ♦ dedukt': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
transdedukton
trans: over, aan de overkant van
trans`dedukt': _ ♦ dedukt': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
transdonas
trans: over, aan de overkant van
trans`don': overhandigen ♦ don': geven
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
transdukton
trans: over, aan de overkant van
trans`dukt': _ ♦ dukt': _
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
unu
unu: één
.
venas
ven': komen
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
verkis
verk': schrijven (v boek e d, kunstwerk scheppen)
is: uitgang van de verleden tijd ▌mi far'is: ik deed ♦ far': doen
.
vidante
vid': zien
ant': uitgang van het bedrijvend tegenwoordig deelwoord ▌far'ant': doende ♦ far': doen
e: uitgang van het bijwoord ▌bon'e: wel
.
vidigas
vid': zien
vid'ig': _ ♦ ig': maken..., doen... ▌pur'ig': reinigen ♦ pur': rein
as: uitgang van de tegenwoordige tijd van werkwoorden
.
vortaro
vort': woord
vort'ar': woordenboek ♦ ar': een groep of voorwerpen ▌arb'ar': vorst ♦ arb': boom
ar'o: _ ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
vortaron
vort': woord
vort'ar': woordenboek ♦ ar': een groep of voorwerpen ▌arb'ar': vorst ♦ arb': boom
ar'o: _ ♦ o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
vortero
vort': woord
vort'er': _ ♦ er': deeltje, _ ▌sabl'er': _ ♦ sabl': zand
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
vorteroj
vort': woord
vort'er': _ ♦ er': deeltje, _ ▌sabl'er': _ ♦ sabl': zand
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
.
vorterojn
vort': woord
vort'er': _ ♦ er': deeltje, _ ▌sabl'er': _ ♦ sabl': zand
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
j: uitgang van het meervoud
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
vorteron
vort': woord
vort'er': _ ♦ er': deeltje, _ ▌sabl'er': _ ♦ sabl': zand
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting
.
vorto
vort': woord
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
.
vorton
vort': woord
o: uitgang van de zelfstandige naamwoorden
n: uitgang van de accusatief, merkt ook de richting