----
[ ☀ ]
[ ⚠ ]
[ ◀ ]
[ ▶ ]
0001
(nl)
(fr)
-de-
(en)
(pl)
(ru)
1. Traduction par des traducteurs
(sans Esperilo)
Georges Lecomte 11/10/2015
Gilbert Lemaître
[ ▶ ] Le monde avec et sans Esperilo
1. Traduko de tradukistoj
(sen Esperilo)
Germain Pirlot 27/4/2009 Gilbert Lemaître
[ ▶ ] La mondo kun kaj sen Esperilo
L'auteur formule sa pensée dans la langue de
son choix, avec toutes les subtilités (et ornements) qu'il
lui plaît.
La aŭtoro esprimas sian penson en
elektita lingvo, kun ĉiuj nuancoj (kaj bildoj) kiuj plaĉas
al li.
Des lexicographes ont établi des
dictionnaires de la langue choisie par l'auteur vers chacune des
langues : {nl}, {fr}, {de}, etc.
Leksikografoj kreis vortarojn el la
lingvo elektita de la aŭtoro al ĉiu lingvo : {nl},
{fr}, {de}, ktp.
Chaque traducteur traduit le texte initial, de la
langue de l'auteur vers sa propre langue, en utilisant ses propres
connaissances du sujet et de sa langue. Il a recours,
éventuellement, aux dictionnaires.
Ĉiu tradukisto tradukas la
originalan tekston, el la lingvo de la aŭtoro al sia propra
lingvo, uzante siajn proprajn sciojn pri la temo kaj pri la
lingvo. Eventuale, li uzas vortarojn.
Le lecteur, entièrement passif quant à
ce travail de « version », lit un
texte dans sa langue, texte censé être le reflet
fidèle du texte initial.
Tute pasiva rilate al tiu laboro de
« detraduko », la leganto legas
tekston kiu estas supozita esprimi fidele la originalan tekston.
Avantage :
L'auteur pense et
écrit (le plus souvent) dans sa langue maternelle (les
Anglo-saxons disent : premier langage), mode de formulation
le plus aisé pour lui.
Le lecteur lit un texte dans (le
plus souvent) sa langue maternelle, lecture la plus facile pour lui.
Avantaĝo :
La
aŭtoro pensas kaj verkas (plej ofte) en sia gepatra lingvo
(la Anglosaksoj parolas pri « unua lingvaĵo »),
la plej facila esprimado por li.
La leganto legas tekston
(plej ofte) en sia gepatra lingvo, la plej facila legado por li.
Inconvénient :
La
transposition d'une langue vers une autre relève de la
responsabilité unique, pleine et entière du couple
traducteur-lexicographe. Des traîtres en puissance (et,
parfois, en acte).
Malavantaĝo :
La
transponado el lingvo al alia dependas de la ununura, plena kaj
tuta respondeco de la paro tradukisto-leksikografo. Potencigeblaj
perfiduloj (kaj kelkfoje realaj).
Bien se pénétrer des 2 remarques
suivantes : sur l'art et la technique des auteurs
Bonege konscii pri la 2 jenaj rimarkoj :
sur la arto kaj la tekniko de la aŭtoroj
1. Plus la part de l'art sera grande (p.ex. la poésie)
moins le lecteur épousera la pensée de l'auteur
(sauf traduction "inspirée" – rare)
1. Ju pli grava estos la parto de la arto (ekz. en poezio),
ju malpli la leganto respektos la penson de la aŭtoro (krom
« inspirita » traduko – malofta).
2. Plus la part de la technique sera grande (p.ex.
un mode d'emploi), mieux le lecteur comprendra la pensée
de l'auteur (sauf incompétence – commune – du
couple traducteur-lexicographe).
2. Ju pli grava estos la parto de la tekniko (ekz.
uzindikoj), ju pli bone la leganto komprenos la penson de la
aŭtoro (krom nekompetenteco – komuna – de la
paro tradukisto-leksikografo).
Dans les prochains schémas on verra comment
l'Esperilo, qui n'est pas fait pour les paresseux, sollicite une
activité inédite des lecteurs, désignée
par un nouveau terme : la « transdéduction »
et bénéficie tout autrement des capacités des
traducteurs qui se seront reconvertis en lexicographes de
l'Espéranto. Les uns et les autres seront perpétuellement
sollicités pour parfaire et enrichir le dictionnaire dont
dépend Esperilo et qui pourra traduire l'Espéranto
vers des centaines de langues. Chaque langue qui s'y ajoutera
pourra nécessiter des nouvelles entrées : dans
la langue des Esquimaux par exemple, il existe des dizaines de
mots distincts pour désigner la neige.
En la ontaj skemoj, ni vidos kiamaniere
Esperilo, kiu ne estas farita por la maldiligentuloj, postulas tute novan
aktivecon de la legantoj, nomita de nova vorto : la
« transdedukto » kaj tute alie
profitas de la kapablecoj de tradukistoj, kiuj iĝos
Esperanto-leksikografoj. Ambaŭ estos senĉese instigitaj
por plibonigi kaj pliriĉigi la vortaron, kies Esperilo
dependas, kaj kiu povos traduki Esperanton al centoj da lingvoj.
Ĉiu aldonita lingvo povas necesigi novajn enirojn : en
la lingvo de la Eskimoj, ekzemple, estas dekoj da malsamaj vortoj
por nomi la neĝon.
Esperilo transforme ainsi le mythe de la tour
de Babel en l'espoir d'une collection universelle de mots (avec
leurs sens et désignés ici par le terme
« morphèmes »).
Tiel Esperilo ŝanĝas la
miton de Babelo en esperon de universala aro de vortoj
(kun iliaj signifoj kaj nomitaj ĉi-tie de la
vorto « vorteroj »).
1. Traduction sans Esperilo - Traduko sen Esperilo---version1\0001_de--- 2019-01-08 19:12:47
3128 reserĉoj, 880 serĉadoj, 342 ekserĉoj, 12 serĉiĝontoj, 0 serĉeraro