3. Les infobulles - La
ŝpruchelpiloj
Gilbert Lemaître
18/3/2010 Germain Pirlot
Si Esperilo a incrusté des extraits du dictionnaire « Esperila vortaro » dans un mot d'Espéranto, chaque incrustation apparaît sous la forme d'une infobulle dès que la souris pointe dessus. |
Se Esperilo inkrustis eltiraĵojn de la « Esperila vortaro » en Esperanto-vorton, ĉiu inkrustaĵo aspektas kiel ŝpruchelpilo, tuj post kiam la muso alvenas sur ĝi. |
Par exemple, dans le bas du schéma ci-dessus, pointez la souris (sans cliquer) sur les différentes parties d'un des six mots « baptofilo » et vous verrez apparaître les infobulles qui y sont incrustées. |
Ekzemple, sube de la ĉi-supra skemo, direktu la muson (sen alklaki) al la diversaj eroj de unu el la ses vortoj « baptofilo » kaj vi ekvidos la inkrustitajn ŝpruchelpilojn. |
En pointant ainsi la souris, vous vérifierez que toutes ces infobulles proviennent du tableau ci-dessous, extrait du dictionnaire « Esperila vortaro » : |
Direktante tiele la muson, vi konstatos ke ĉiuj ŝpruchelpiloj venas el ĉi-suba tabelo, tiritaj el la « Esperila vortaro » : |
{eo} |
{nl} |
{fr} |
{de} |
{en} |
{pl} |
{ru} |
bapt' |
dopen |
baptiser |
taufen |
baptise |
chrzcić |
крестить |
fil' |
zoon |
fils |
Sohn |
son |
syn |
сынъ |
bapt'o`fil' |
petekind |
filleul |
Taufsohn |
god-son |
chrześniak |
крестный сынъ, крестникъ |
o |
uitgang van de zelfstandige naamwoorden |
marque le substantif |
bezeichnet das Substantiv |
ending of nouns (substantive) |
oznacza rzeczownik |
означаетъ существительное |
La première colonne contient les morphèmes de l'espéranto et les autres, leurs traductions en néerlandais {nl}, français {fr}, allemand {de}, anglais {en}, polonais {pl} et russe {ru}. |
L'unua kolumno enhavas la vorterojn de Esperanto kaj, la aliaj, iliajn tradukojn en la nederlanda {nl}, franca {fr}, germana {de}, angla {en}, pola {pl} kaj rusa {ru}. |
Au départ, les lexicographes ont traduit les
morphèmes en diverses langues. |
Komence la leksikografoj tradukis la
vorterojn en diversajn lingvojn. |
|
L' aŭtoro verkis sian tekston en
Esperanto. Tiu teksto enhavas ekzemple la vorton « baptofilo ».
Esperilo faros ses kopiojn de tiu teksto (po unu por lingvo) kaj
inkrustos en ĝin la ŝpruchelpilojn, kiujn ĝi
estimos trafaj tralegante aŭtomate la vortaron. |
|
Esperilo disigos la vorton « baptofilo »
en kvar vorteroj « bapt' », « o »,
« fil' » kaj, denove, « o ».
Ĝi inkrustos la francajn tradukojn en la kopion de l'
Esperanto-teksto destinita al la franca leganto. |
|
Lokita sur la literoj « bapt » la muso vidigas al la franca leganto la tradukon de la vortero « bapt' » en la ŝpruchelpilo « bapt': baptiser ». |
|
Sur la sekvanta litero « o » la muso vidigas la ŝpruchelpilon « o : marque le subtantif ». Tiam la leganto komprenas ke ne temas pri « bapti », sed pri « bapto ». |
|
Sur la literoj « fil »
la muso vidigas la ŝpruchelpilon « bapt'o`fil':
filleul ♦ fil': fils » kiu enhavas du
disigitaj eltiraĵoj. La dua eltiraĵo « fil':
fils » indikas al la leganto ke temas pri
« fils de baptême ». |
|
Sur la lasta « o » la muso denove vidigas « o : marque le substantif ». La leganto komprenas ke, kiam l' aŭtoro skribis « baptofilo », li esprimas l' ideon ke tradukisto estus tradukinta per la substantivo « filleul ». |
|
Esperilo inkrustas la tradukon de la samaj vorteroj en la sliparoj destinitaj al la diversaj legantoj (nl, fr, de, an, pl kaj ru). La teksto ŝirmita en l' originala sliparo estas do rekopiita en diversaj sliparoj, inter kiuj la legantoj elektos laŭplaĉe laŭ siaj lingvaj konoj. |
Même sans l'extrait « bapt'o`fil':
filleul » le lecteur peut comprendre quelle « idée »
l'auteur exprime par le mot (baptofilo), à savoir la
personne dont on est le parrain (ou la marraine). |
Eĉ sen l' eltiraĵo
« bapt'o`fil': filleul » la
leganto povas kompreni kiun « ideon » l'
aŭtoro esprimas per la vorto (baptofilo), tio estas la
persono, kies oni estas la baptopatro (aŭ la baptopatrino).
|
celui dont la filiation vient du baptême |
kies la fileco venas el la bapto |
Il n'est pas indispensable que le lecteur français
traduise l'espéranto (baptofilo) dans sa langue (filleul).
|
Ne necesas ke la franca leganto traduku
l' Esperanto-vorton (baptofilo) en sian lingvon
(filleul). |
Esperilo effectue une transduction de chacun
des morphèmes via les infobulles, sans y ajouter quoi que
ce soit d'intelligence ou d'interprétation, aussi
stupidement qu'un fil de fer conduit les électrons d'un
courant électrique. |
Esperilo faras transdukton de ĉiu
el la vorteroj pere de ŝpruchelpiloj, sen aldoni iu ajn
prijuĝo aŭ interpretado, tiom stulte kiel ferdrato
konduktas la elektronojn de elektra kurento. |
Le lecteur effectue une transdéduction, c'est-à-dire une version sans traduction : il reconstruit la pensée de l'auteur en parcourant le texte espéranto et en voyant les infobulles dans sa langue. |
La leganto faras transdedukton, tio estas detraduko sen traduko : li rekonstruas la penson de l' aŭtoro laŭkurante la Esperanto-teksto kaj vidante la ŝpruchelpilojn en sia lingvo. |